Vikan - 13.07.1972, Blaðsíða 8

KUWAIT
-DRAUMARÍKIÐ
í EYÐIMÖRKINNI
Allir höfðu gefið upp vonina um að hér fyndist nokkur olía.
En svo var það að brezkan embættismann dreymdi
ævintýralegan draum ...
Patrick Dixon, háæruverðug-
an brezkan stjórnarfulltrúa í
Kúvæt, sem var landinu þaul-
kunnugur og góður vinur vald-
hafans þar, dreymdi undarleg-
an draum eitt sinn árið 1937.
Draumurinn var á þessa leið:
Dixon þóttist staddur í húsi
sínu við jaðar eyðimerkurinn-
ar, en skammt frá því óx stórt
og þorstalegt fíkjutré, sem var
alveg umkringt sandi. Eftir
hvassviðri mikið, sem bar sand
inn í húsið og gerði íbúunum
erfitt um andardrátt, gekk Dix-
on út að glugga og sá borð
standa hjá fíkjutrénu. Dixon
þóttist ganga út að borðinu og
sá þá einhverja veru, sem lá
á borðinu vafin í dúk. Veran
var þegar til kom dáfögur
stúlka, sem bað Bretann um
hjálp, þar eð hún væri elt af
hjörð villimanna. Hann bjarg-
aði henni — og við það vakn-
aði hann.
Til að átta sig á því sem hér
fylgir verður að bregða sér
nokkur ár aftur í tímann. Árið
1913 hafði þáverandi sjeik í
Kúvæt, Múbarak að nafni, gef-
ið ensku stjórninni leyfi til að
nytja olíulindir, sem uppgötv-
ast kynnu í ríki hans. í íran
var leitað að olíu með góðum
árangri en fyrst í stað fannst
ekkert í Kúvæt, svo að hætt
var að leita þar í bráðina. Það
var ekki fyrr en á miðjum
fjórða tug aldarinnar að farið
var að leita þar að nýju, og þá
enn með litlum árangri — það
er að segja framan af. 1937 var
svo komið að til stóð að hætta
með öllu að leita að olíu í Kú-
•væt. En þá var það að Patrick
Dixon dreymdi drauminn sinn
Daginn eftir fór hann til
konu, sem réði drauma. Hún
gaf það ráð að farið yrði að
bora eftir olíu lengra suður
frá, umhverfis Búrgon-hæð.
Þar skyldi leitað að fíkjutré.
Dixon fékk því til leiðar kom-
ið að farið var að ábendingu
konunnar draumspöku. Dögum
saman ráfuðu menn um svæð-
ið, sem vísað var á, í leit að
fíkjutré, sem seint og um síðir
fannst. Þar var svo farið að
bora. Borað var í tvær vikur
án árangurs. En fáeinum
klukkustundum áður en hætta
átti borununum fyrir fullt og
allt komu menn niður á olíu
skammt frá trénu. Það gerðist
sextánda október 1937. Eftir
heimsstyrjöldina síðari kom svo
í ljós að Búrgon-svæðið var
stærra en nokkurt annað olíu-
svæði í heimi. Kúvæt varð
fljótlega eitt helztu olíuríkja
heims, en þann frama átti það
sumpart að þakka erfiðleikum
hjá nágranna sínum fran. For-
sætisráðherra þess lands, Mos-
sadek, þjóðneytti olíufram-
leiðsluna hjá sér og kallaði með
því yfir höfuð sér reiði brezku
Kortið sýnir stöðu fursta-
dæmisins Kúvæt (Kuwait)
viS botn Persaflóa vestan-
vert, á milli íraks og
Saúdi-Arabíu.
olíuhringanna og þar með
brezku stjórnarinnar. Þetta
leiddi til að olíuframleiðslan í
íran stöðvaðist næstum alger-
lega á tímabili, en það leiddi
aftur til þess að eftirspurnin
eftir olíu annars staðar frá
stórjókst, og af því naut Kúvæt
góðs. Á sjötta áratugnum varð
eyðimerkurríki þetta svo að
segja í einum hvelli að ein-
hverju nýtízkulegasta landi
Miðausturlanda. Þótt peningar
séu að vísu ekki einhlítir til að
gera fólk hamingjusamt, þá eru
þeir miklu betri til þess en
ekkert, sérstaklega ef menn
hafa verið sárfátækir fyrir. Og
það höfðu Kúvætmenn verið.
Sjálfsagt á takmarkalaus
hrifning þeirra á tækninni og
áhugi á að nýta hana á sem
flestum sviðum rætur að rekja
til armóðs þess, sem þeir hlutu
að búa við fyrrum. Eyðimerk-
urlífið skerpir tilfinninguna
fyrir möguleikunum og kjarna
hlutanna. Maður verður að
nota hvert tækifæri, og það
hefur verið gert í ríki þessu.
Þar er lifað eftir kjörorði em-
írsins, sem ríkinu stjórnar. Það
hljóðar svo: „Alla hefur veitt
Kúvæt mikið ríkidæmi með
olíunni, og nú munum vér, sem
áður vorum fátækir, njóta
þeirra auðæfa, og hver einasti
Kúvætmaður skal eiga þar í
hlutdeild.“
Allir Kúvætmenn og sömu-
leiðis útlendingar, sem í land-
inu dveljast, geta hlotið bót
meina sinna á sjúkrahúsi sér
að kostnaðarlausu. Tannlækn-
ingar eru jafnvel ókeypis. Svo
að segja hver maður á hús og
bíl. Ríkið veitir vaxtalaus lán
til íbúðabygginga. Tekjur eru
jafnari en í öðrum Miðaustur-
löndum, og jafnvel lægstlaun-
uðu stéttirnar hafa dágott kaup
miðað við verðlag og lífskjara-
takmörk. Meðaltekjur á íbúa
eru hærri í Kúvæt en nokkru
öðru ríki veraldar.
Eins og þegar hefur verið
vikið að byggist þessi velsæld
algerlega og eingöngu á olíu-
framleiðslunni, en talið er að
Kúvæt hafi meiri olíu í jörðu
en nokkurt annað ríki. Sem
stendur er það í fjórða sæti
meðal ríkja heims hvað snert-
ir framleiðslu á hinu svarta
gulli.
Þrátt fyrir allar öryggisráð-
stafanir, sem nýtízku tækni
gerir mögulegar, er „blow-out“,
ófyrirséð gasgos, voði sem stöð-
ugt vofir yfir öllum olíuverum.
Eitt slíkt gos varð fyrir
skömmu í Kúvæt. Svæðið, þar
sem gosið varð, var samstund-
8 VIKAN 28. TBL.