Vikan - 30.10.1980, Qupperneq 12

Lestrarkunnátta eykur framlelflsluna. AröOurskort fyrir lestrarherferðina.
Suður-Ameríka

niinBETIznuon pnrn levantnr
la Produmon!
Nlkaragúa
— ári eftir byltingu
Heimsf róttirnar sem berast okkur fjalla oftast um
eitthvað œsifengið. Fróttir fró þriðja heiminum
fjalla yfirleitt um bein átök, en þegar mesti
hasarinn er afstaðinn er eftirleikurinn ekki frétta-
efni lengur. Þeir sem áhuga hafa sitja eftir með
spurningarnar.
Nú er ár liðið frá sigri Sandin-
istahreyfingarinnar í Níkara-
gúa og í vissum skilningi hef-
ur líf þar færst í eðlilegt horf,
þar eru ekki vopnuð átök
lengur. Þeim sem til þekkja
hefur gengið erfiðlega að svara
því hvers konar bylting hafi átt
sér stað og jafnvel hvers konar
hreyfing Sandinistahreyfingin
sé.
I blöðum nágrannaríkisins
Guatemala má lesa að Níkara-
gúa sé orðið að rússneskri flota-
stöð við Karabíska hafið. Margir
vinstrimenn á Vesturlöndum
telja að byltingin hafi misheppn-
ast, sósíalistarnir hafi guggnað
þegar á hólminn var komið. Það
er auðvelt að setja sig í dómara-
sæti þegar fjarlægðin er mikil,
en þegar betur er að gáð verður
ljóst að atburðirnir í Nikaragúa
eru einstæðir og að ekki er hægt
að fella þá inn í einhverja fyrir-
fram gefna formúlu.
Ástandið í dag, við
fyrstu sýn
Fátæktin er mikil í
Níkaragúa, jafnvel í samanburði
við nágrannalöndin. Efna-
hagurinn er í rúst og i landi þar
sem ein aðalútflutningsvaran
fyrir byltingu var sykur er nú
sykurskortur. Sé dæmt út frá
framleiðslutölum, eða hag-
vaxtarmælikvörðum, þá er
greinilegt að byltingin hefur
misheppnast.
Þrátt fyrir allan efnahags-
vandann og örbirgðina ríkir
almenn bjartsýni meðal
almennings. Fólk á götum úti
gengur að ferðamönnum til að
segja þeim frá baráttunni og hve
gott sé að lifá í „hinu frjálsa
Níkaragúa”. Við fyrstu sýn
virðist þetta vera hrein
þverstæða, að fólk skuli vera
svona bjartsýnt jafnvel þótt það
viti að næstu árin þurfi það að
búa við mótbyr og harðindi. Það
þarf að líta til baka til að skilja
hvað þarna er á ferðinni.
Ógnarstjórn Somosa
Somosa var ólikur öðrum
harðstjórum í rómönsku
Ameríku. Reyndar má finna
hliðstæða grimmd í sögu ann-
arra landa, í öllum löndum
álfunnar hafa verið stunduð
fjöldamorð og pólitískar of-
sóknir. Einnig kippir enginn sér
upp við það þó minnst sé á
mútuþægni valdhafa í þessum
löndum. Það er viðtekinn
sannleikur í álfunni að stjórn-
málamenn og herforingjar
12 Vlkan 44. tbl.