Vikan - 30.10.1980, Qupperneq 41

Þýð.: Magnaa Matthiasdóttír (Ljósm. einkaróttur Vikan — Worldvision Enterprices Inc.)
Fimmtándi hluti
Með þvi að taka höndum saman
við rússnaska fanga takst gyðing-
um að brjótast út úr Sobibor-
fangabúðunum.
Neðan af götunni barst trumbuslátt-
ur, hergöngulög. Það var búið að opna
hliðið inn í gettóið og óvopnaður hópur
gettólögreglu gekk um auðar göturnar.
Á eftir þeim komu erlendu hjálparsveit
irnar. Þær voru með riffla og vélbyssur.
Nú birtist bill með kallkerfi og nam
staðar á torginu miðju. Úr hátalaranum
barst vingjarnleg rödd sem tilkynnti:
„Gleðilega páska fyrir alla gyðinga-
vinina okkar! Leggið niður vopnin!
Komið í friði! Við skulum halda seder
fyrir ykkur! Gleymið þessum kjánalegu
skærum því leiðtogar ykkar eru ekki
annað en svikarar sem senda ykkur i
dauðann meðan þeir sleppa sjálfir!”
Móses frændi, sem hafði æft sig í skot-
fimi í kjöllurum. lyfti riffli sínuni og
skaut hátalarann sundur meðeinu skoti.
Hann lafði á slitnum virurn.
Bílamir fóru i bakgír. Eftir skipunum
frá SS mynduðu gettólögreglumennirnir
og hjálparsveitirnar barátlusveitir. Þeir
voru ekki á förum.
Trumbuslátturinn upphófst aftur.
Þeir gengu lengra eftir götunni. Anele
vitz og aðrir fyrirliðar höfðu komið sér
saman um að geyma skotfærin handa
Þjóðverjunum.
„Fyrst andstyggðar lögreglan okkar."
sagði Zalman.
„Slepptu þeim framhjá,” sagði Móses
frændi.
Eva smaug að öðrum glugga og
miðaði byssunni sinni. Aaron renndi sér
niður af skotfærakassanum og kom nær
með kúlukassa og aukabyssur.
„Litháen, Lettland, Úkraina,” sagði
Móses frændi. „Gömlu kunnuglegu and
litin."
„Ekki skjóta,” hvislaði Zalman.
„Einhvern daginn ætla ég að horfast i
augu við Letta og segja: Bróðir, ég hlifði
þér i gettóinu i Varsjá.”
Þó ótrúlegt megi virðast héldu þeir
áfram aðstreyma inn um hliðið. Nú var
Waffen-deild SS á torginu. Þeir settu þar
upp borð, hersima, eldhús. Þetta var
meiriháttar hernaðaraðgerð.
„Nú!" hrópaði Zalntan.
Það var skotið úr mörgurn gluggum
við torgið. Þjóðverjamir, sem gengu
greitt og syngjandi að gatnamótum
Nalewki- og Gensiagatna, hrundu niður.
Raðir þeirra riðluðust. Dauðir og særðir
lágu eftirá götunni.
Samfleytt skotregn barst al' háa
loftum, svölum og gluggum hátt á
húsum, eins og þeim sem Móses,
Zalman, Eva og Aaron krupu við. og
nasistasveitirnar lögðu á óskipulegan
flótta.
Þau heyrðu þýska herforingja kallast
á fyrir neðan sig:
„Hvar i andskotanum eru þeir?"
„Hörfið!"
„Farið i skjól!”
Móses frændi lyfti riffli sinum aftur
og sagði: „Það er þá Guð á himnum
þrátl fyrir allt. Ég var farinn að efast."
„Maður gæti dáið hamingjusamur
eftir þessa sjón,” sagði Zalman. „Sjáðu
hvernig þeir flýja.”
„1 fyrsta sinn á ævinni." sagði Móses
um leið og liann hlóð riffilinn á nýjan
leik, „finn ég blóð Daviðs konungs ólga i
æðuni mér. Trúið mér, þetta er margfall
bctra en að fara eftir lyfseðlum."
„Ekki falla útbyrðis, Weiss," sagði
Zalman.
Þjóðverjamir reyndu margoft að
hópa sig saman að nýju, að sækja sina
dauðu og sáru, og i hvert einasta skipti
stöðvaði þá eldveggur. Stundum fóru
gyðingahópar. vopnaðir skammbyssum.
niður á götuna til að berjast við
nasistana milli húsa.
Fyrstu vopnaátökin stóðu i röskar
tvær stundir. frá sex að ntorgni til
klukkan átta, og þó ótrúlegt niegi virðast
varðekkert mannfall hjá gyðingum. I^eir
liöfðu komiðSS fullkomlega á óvart.
Von Stroop. þýski hershöfðinginn
sem neitaði að fara sjálfur inn i gettóið
og láta svo litið að berjasl við gyðinga,
játaði það siðar i skýrslu sinni að..
44. tbl. Vikan 41