Vikan - 30.10.1980, Side 48

Undarleg atvik
stendur hjá mér. Ég vissi að hann var
dáinn og hugsaði mér að nú skyldi ég
spyrja hann hvernig það væri hinum
megin og þaðgerði ég. Hann sagði: „Það
er fullkomnara." Þegar ég ætlaði að
spyrja hann frekar. dró hann hönd sina
úr minni, en ég hafði haldið nijög fasl i
hana. og ég fann fyrir henni, eins og
þetta væri raunveruleiki.
Ég fékk ekki meira að heyra og fór
aftur upp stigann og inní svefn
herbergið. En þegar ég kom inn sá íjg
sjálfan mig Hf’RÍa i rúminu, sem var við
dyrnar til hægri. Mér fannst ég sntjúga
inni sjálfan mig og þar með var
draumurinn búinn.
Seinna las ég að aðrir hefðu orðið fyrir
likri reynslu.
6. Guðmundur sjómaður Eliasson
Benediktssonar var staddur heinta hjá
okkur. Hann var kenndur og ég var að
biðja hann að fara heint til konu og
barna. En hann var alltaf að segja mér
og konu niinni. að hann sæi sjálfan sig á
„EG VILDI
EKKI
BLANDA
MÉR í
MÁLIÐ"
Snemma morguns, þann 13. mars
1964, horfðu þrjátíu og sjö virtir, lög-
hlýönir borgarar i Queens i New
York borg ð morðingja ógna ungri
konu og siðan stinga hana ð hol.
Atlagan stóð í meir en 35 minútur og
konan varð fyrir þrem ðrásum á
þeim tima, en enginn gerði svo
mikið sem að kalla ð lögragluna.
Fórnarlambið var 28 ðra gömul
stúlka, Kitty Genovese. Þegar
Winston Moseley, 29 ðra gamall,
stakk hana um kl. hðlffjögur um
nóttina hrópaði hún: „Guð minn
góður, hann er búinn að stinga mig.
Hjðlpið mðr, hjðlpið már." Ljós
kviknaði i mörgum gluggum i tiu
hseða biokk hinum megin við götuia.
Maöur kalaði út um airm gtuggenn ð
•M hnðunum, „Látið stúflaata
vera." Moseley leit upp í gluggann ð
manninn, yppti öxlum og gekk niður
Austin Street þar sem hann hafði
lagt bilnum sinum. Ljósin
slokknuðu.
eftir. Ég andmælti þessu, en hann hélt
fast viðsína meiningu.
Þá sagði ég við hann: „Jæja. ef þella
skeður. láttu mig þá verða varan við
þig.”sem hann lofaði og tók i hönd mina
uppá það.
Þegar togarinn Júli fórst við
Newfoundland með allri áhöfn. en
Guðmundur var þeirra á meðal. var ég
að ganga niður að höfn til þess að
athuga bát sem var ekki lenlur. Ég var
meðallan hugann viðhann.
Allt i einu er ég fyrir framan hús
systur minnar við Vitateig klukkan tóll'
á miðnætti og verð var við undarleg
áhrif Ikraftl. Mér finnst eins og eitthvað
(loftfar) sé að lenda vinstra megin við.
mig. Það dregur úr mér máll og ég verð
hræddur. Hugsa ég mér að komast ein
hvers staöar inni hús. Það var Ijóslaust
og ég áleit lokað hjá Ingellu systur
minni. svo ég hélt áfram yfir Suður
götuna sem var 30 40 metra þar l'rá. Ég
sneri mér við og leil yfir götuna og sá þá
karlmann standa við næsta hús. Hann
Morðinginn kom aftur skömmu
seinna, en þá var stúlkan að reyna
að skriða i ðtt til blokkarinnar sem
hún bjó i. Hann stakk hana aftur.
„Ég er að deyja," hrópaði hún. Aftur
kviknuðu Ijós i gluggum og
nokkrir voru opnaðir. Árásar-
maðurinn stökk inn i bil sinn og ók á
brott. Kitty Genovese staulaðist á
fœtur og reyndi að komast i fordyri
rátt hjð. Nú vantaði klukkuna
tuttugu og fimm mínútur i fjögur að
morgni. Enn birtist ðrðsarmaðurinn,
fór út úr bil sinum og fór að leita að
fórnarlambinu í anddymm i grennd-
inni. Hann fann hana i forstofu einni
neðst i stiga. Hann stakk hana í
þriðja skiptið. í þetta sinn var það
banastungan. Lögreglunni var ekki
gert viðvart fyrr en klukkan tíu
mfnútur fyrlr fjögur. Hún var aðeins
tvœr minútur á leiðinni, en of sein.
Seinna fannst morðinginn. En
lögreglan, sðlfrœðingar og frétta-
menn höfðu ðhuga á að vita hvers
vegna enginn hafði hringt fyrr á
lögregluna ð meðan enn hafði verið
hœgt að bjarga Kitty Genovese. Hér
fara á eftir svör nokkurra þeirra
vitna, sem fengust til að tala:
1. „Ég vildi ekki blanda mér i
mðlið."
2. „Við hóldum að þetta væm
elskendur að rífast."
3. „Við vomm i hreinskilni sagt
hrædd."
4. „Ég vildi ekki að maðurinn minn
blandaðist i mðlið."
5. „Ég veit ekki."
6. „Ég var þreytt og fór aftur i
rúmið."
7. „Seinast þegar ég hafði
samband við lögreglu lenti ég i
fangabúðum."
8. „Hypjaðu þig, eða ég fleygi þér
niður stigann."
BER-
DREYMI
var í plastkápu. en ég sá ekki andlitiðsvo
vel að ég gæti þekkt það. Ég var þarna
einn á l'erð og varð ennþá skelkaðri.
Loks l'lýtti ég rnér inni hús Árna Árna
sonar ntágs ntins. sent er þarna skamml
l'rá. og spurði litla stúlku sem var heirna
Itvar pabbi hennar væri.
Árni var þá hjá Jóni Árnasyni áGrund
og siniaði ég til hans og bað hann að
konta og tala við mig.
Þegar Árni kom var ég að lesa i
Morgunblaðinu og hann sagði: „Hvað
er að þér, Júlli ntinn. þú erl eins hvítur
og Mogginn?"
Ég sagði honum alla söguna og bað
hann að l'ylgja mér heim. en ég vildi ekki
fara söntu göturnar. Hann var vantrú
aður á þetta og vildi að ég færi Suður
götuna og Vitateiginn heini. sem ég og
gerði.
Spurnlngin er. var Guðmundur þarna
að efna loforð sitt? Meira gæti cg sagl
þér um drauma. sem höfðu sina
ráðningu. en læt þetta nægja núna.
Vertu blessaöur.
Júlíus Þórðarson.
„Já, það erekki um að villast að Július
lielur að minnsta kosti veriðskyggn sem
barn, en það cr miklu algcngara en fólk
grunar. Hins vegar virðist þessi merki
legi hæfileiki eldast af flestum og fer oft
svo að lokunt. að viðkomandi gleymir
þessu eða jafnve) tekur að efast um að
þetta hafi i raun og veru gersl. Það sem
einkanlega kæl'ir þessar tilfinningar hjá
börnum er að fólk trúir þeim ekki eða
jafnvel refsar þeim fyrir að l'ara með
ósannindi. Það eitt útilokar að sjálf
sögðu ekki skyggnigáfuna. en hins vcgar
getur barnið fengið þá tilfinningu að
þetta sé eitthvað Ijótl og óeðlilegt.
sökum rangra viðbragða fullorðinna. Ég
er ekki að laka þetta l'ram hér sökum
|x'ss að nokkurs sliks gæti i frásögn
Júlíusar. heldur til |tess að minna fólk á.
að skyggnigáfa er engin uppgerð. enda
myndu börn ekki hafa vit á að búa slíkt
lil. Ef hins vegar brugðisl er við þessu
nteð hörku og kulda. jafnvel Itáði. getur
það haft stórskaðleg áhrif á sálarlif
viðkvænts barns. En þessi sálrænu börn
eru einmitl afar oft sérlega viðkvæm
tilfinningalega. Hér gilda hin klassisku
orð skáldsins: Aðgát skal höfð I nærveru
sálar.
Annars kemur bersýnilega Irani í
þessari frásögn Júliusar að hann er
merkilegur draumantaður. Hann er ber
dreyminn. Það er mjög athyglisverður
eiginleiki Iseni ýntsir munu kannast við
hjá sér). Það sem gerir þennan hæfileik
svo eftirtektarverðan er vitanlega aö þar
sér dreymandinn iðulega frant i tímann.
En það er sá hæfileiki sem einna undra
verðastur er. þótt ekki sé minnsta val'a
undirorpið að ýntsir hafa verið og eru
gæddir honum. Þessu hefur visinda
mönnum hingað til ekki tekist að gera
nein viðhlítandi skil sökunt Ixss að það
fyrirbæri að geta sérð framí' tímann
bendir ótvirætt til þess að liann sé
eitthvað allt annað og nteira en það sent
visindin hingað til hafa kennt um hann.
Eramskyggni lilheyrir þvi þeint fyrir
bærum sem mjög fara í taugarnar á
hinum lærðu mönnum vísindanna
sökuni þess að þau eiga ekki heima i
neinum þeirra flokka sent eðlisfræðin
hefur skipt heiminum og fyrirbærunt
hans í. En leyfa sér að gerast engu að
síður. Jafnvel hinir lærðustu menn
verða að fara að átta sig á því að þeir
vita ekki allt og færi því betur á þvi að
fleiri sneru sér eins og Einstein með
auðmýkt til Guðs þegar þeir virða fyrir
sér óskiljanlega sköpun hans.
Og svo ég að lokum snúi mér að
spurningu Júliusar Þórðarsonar um það
hvort maðurinn i plastkápunni. sem
hann sá standa við húsið. hali vcrið
sjómaðurinn Guðmundur Eliasson að
efna loforð sitt við Július, er ekki gott að
segja. Gallinn á þeirri frásögn liggur i
þvi að Július sá aldrei svo vel frantan i
manninn að hann gæti borið kennsl á
hann. En þareð þessi sýn gerisl um
svipað eða sama leyti og togarinn Júli
ferst við Nýfundnaland þá tel ég senni-
legt að þetta hafi verið maðurinn að
reyna að efna loforð sitt.
Við verðum að hafa það í huga að það
er engan veginn alltaf auðvelt að efna
slík loforð sem gefin hafa verið i lifanda
lífi. Svo ef einhver, sem nú er horfinn
héðan, hefur gefið þér slíkt loforð án
þtess að efna það þá er það engin sönnun
þess að hann sé ekki lifandi í hinu nýja
sviði.
Til þess að geta sýnl sjálfan sig lifandi
manni eftir dauðann þurfa viss skilyrði
að vera fyrir hendi. sem of langt mál er
að rekja til þess að það komist fyrir í
þessari grein. þvi hana má ég ekki hal'a
lengri.
fleka útá sjó og að hann ælti ekki langl
Erlent:
4* Vikan 44. tbl,