Vikan - 21.02.1985, Blaðsíða 14

bruggaður frægur bjór, ADNAMS,
sem er þeirrar náttúru að hann
ferðast ekki, það gengur mjög illa
að flytja hann.
Bretar eru afskaplega afslapp-
aðir. Mér þykir vænt um þá. Það
var merkilegt að þó þeir væru
blankir og fengju illa borgað voru
þeir mikið á móti því að vinna
yfirvinnu. Þó dælan færi af um
helgi og fiskamir væru allir að
geispa golunni lá viö aö þeir rifu
kjaft að þurfa að koma. Og ef ein-
hver ætlaði að fara að vinna
stöðuga yfirvinnu, eins og
íslendingar gera, var það meiri
háttar mál hjá verkalýðsfélag-
inu.”
Skýrsla upp á eina
blaðsíðu!
„Þessi stöð var ekta enskt
ráðuneyti, undir landbúnaðar-
ráöuneytinu, menn tóku lífinu
mjög rólega, voru fegnir að fá
duglega stúdenta. Við vorum
náttúrlega látnir þræla djöfulinn
ráðalausan og þá var lítið eftir
handa þeim að gera. Maður gat í
rauninni gert það sem maður
vildi, þeir höfðu mikið af pening-
um til að kaupa tæki og hormón og
svoleiðis þannig að þetta var mjög
góð aðstaða að því leyti.”
— Voru ekki viðbrigði að að
koma til Islands?
„Jú, Ég gerði auðvitað ráð
fyrir að fá vinnu við fagið. Ætlaði
að vísu að vinna um sumarið sem
blaðamaður á Þjóðviljanum en
reyna síðan að komast í rannsókn-
ir. Rannsóknirnar, sem ég hafði
verið að gera, voru mjög
praktískar og ýmis vandamál,*
sem verið er að berjast í hér, er
búið að leysa erlendis. Það fór allt
á annan veg. Ég hefði getað fengið
kennslu en ég ætlaði aö berjasti
fyrir því að fara í rannsóknimar.
Ég notaði meðal annars verk-
fallið fræga til að vinna með ágæt-
um vísindamönnum að rannsókn-
aráætlun um fiskeldi. Við einsett-
um okkur að vera sem gagnorð-
astir og skiluðum skýrslu upp á
eina blaðsíðu og lögöum mikla
vinnu í það. Þegar þessu var skil-
að ráku menn upp mikið rama-
kvein, að lesa skýrslu upp á eitt
blað, eina blaðsíðu! Þetta gat ekki
veriö neitt sem varið var í! Við-
komandi stofnanir fóru náttúrlega
í að endurskrifa þetta. Ég verð að
viðurkenna aö þetta varð mér dá-
lítið áfall, sérstaklega af því það
voru ákveðnir peningar til sem
áttu að fara í þetta. Svo er
auðvitað stofnanarígurinn, sem er
miklu verri en í Bretlandi og er
hann þó ærinn þar. Allir vilja fá
peningana í sína stofnun. Þetta
smákóngaveldi stendur framför-
um mjög fyrir þrifum, ég held að
rígur milli stofnana hafi tafið
framgang fiskeldis á Islandi um
tíuár.”
Fiskeldi á íslandi á
Klondyke-stiginu
„I dag er enginn sem hefur
burði til að taka ákvörðun um að
allir peningar sem veitt er í fisk-
eldi fari á einn stað, þar sem hægt
er aö koma upp almennilegri
rannsóknaraðstöðu, í staðinn fyrir
að dreifa þeim um hvippinn og
hvappinn svo ekkert verði úr
þeim.
Fiskeldi í dag er svona á Klon-
dyke-stiginu. Ævintýramenn hafa
á vissan hátt rutt brautina, en þeir
munu ekki uppskera þann gróða
sem væntanlega mun hljótast af
fiskeldinu. Ég held það sé kominn
tími til að einhver verði milljónari
af fiskeldi svo menn sjái að þarna
er gullnáma fyrir Islendinga ef
rétt er á haldið. Færeyingar hafa
uppgötvað það.
Bændaskólinn á Hólum hefur
sýnt virðingarverða viðleitni,
haldið námskeið og verið með sér-
staka námsbraut í fiskeldi, Sporð-
braut.
Útlendingar að
tryggja sér
bestu svæðin?
„Islendingar gætu skapað mik-
inn gjaldeyri við framleiðslu á
laxi. Með því að læra af þeim mis-
tökum sem hafa verið gerð annars
staðar og með réttu skipulagi og
með því að nota þessar sérís-
lensku aöstæður gætu þeir fram-
leitt fisk svona 20—30% ódýrar en
til dæmis í Noregi. Við gætum und-
irboðið markaðinn og náð honum
undir okkur.
Hér er jarðvarmi og sums stað-
ar heitur sjór, eins og til dæmis í
Lóni. En fyrst og fremst gengur
þetta út á að nota jarðhitann til aö
ala seiðin í ferskvatnsfasanum, í
allt upp að hálfu kílói, fleygja
þeim svo í hafið í þar til gerðar
flotkvíar og mögulegt er að nota
bara náttúrlegan hita í sjónum, að
minnsta kosti við sunnanvert
landið, til að ala þau upp þannig
að þau verði sláturhæf aðeins
tveggja ára. Styttri tími og
hraðarivelta.
Það vantar frumkvæði frá hinu
opinbera til að ýta þessu af stað. I
litlu þjóðfélagi eins og hér er ekk-
ert stórauðvald sem sér hag sinn í
að leggja í þetta; ríkið verður að
grípa inn í til að byr ja með.
Þróunin, sem er að verða, er
varhugaverð. Mér skilst að erlend
fyrirtæki hafi tryggt sér, eða séu á
góðri leið með að tryggja sér, öll
bestu svæðin, í gegnum íslensk
fyrirtæki.”
Ég er pólitískt villidýr
í mér
„Það kom í ljós að margir hafa
áhuga á þessum málum og höfðu
samband viö mig að fá hjá mér
ráð og svoleiðis, og það er fínt.
Það er hægt að ná góðum árangri
með því að „fiffa” með einfalda
hluti. En maöur lifir ekki á ókeyp-
is ráðgjöf. Svo að þegar mér
bauðst að verða ritstjóri Þjóðvilj-
ans, það er ekki tækifæri sem
býðst á hverjum degi, þá var ég á
akkúrat þeim tímamótum að geta
leyft mér að segja já. Ekki kom-
inn í néitt starf, ungur, 31 árs,
þannig að ég sló til. Ég geri ráð
fyrir að á meðan á þessu stendur
verði ég á kafi í pólitíkinni. Ég hef
gaman af þessu, ég er pólitískt
villidýr í mér. En ég sef alveg fyr-
ir henni. Pólitíkusar, alvörupóli-
tíkusar, sem vilja rækta starf sitt
vel, eru í þessu allan sólar-
14 ViKan 8. tbl.