Vikan - 03.04.1986, Blaðsíða 23

Það er engum vafa bundið að Robert Redford
er einhver vinsælasti kvikmyndaleikarinn í
dag. Sérstaklega er það kvenfólk sem dáir
hann og þar með verður að telja hann kyn-
tákn, þótt honum sjálfum sé illa við það nafn.
Það ætti engum að koma á óvart hversu
vinsæll hann er hjá kvenþjóðinni. Ef litið er
á hlutverkaval hans á síðustu tíu árum þá
hefur hann undantekningarlaust leikið
trausta en samt viðkvæma karlmenn, íþrótta-
menn, stjórnmálamenn og þar fram eftir göt-
unum.
Ferill Roberts Redford spannar tuttugu og
fimm ár. Fyrsta kvikmyndahlutverk hans var
1961 í War Hunt. Var þar um smáhlutverk
að ræða. Hann varð fljótt þekktur leikari og
á sjöunda áratugnum lék hann í mörgum
myndum, oftast hetjuhlutverk sem voru ekki
bitastæð. Þó eru undantekningar þar sem
hann sýndi sterkan leik. Má nefna The Chase
og Tell Them Willie Boy Is here. En það er
ekki fyrr en hann leikur með Paul Newman
í Butch Cassidy and the Suntance Kid sem
hann fer alla leið á toppinn. Þessi mynd varð
ekki eingöngu til að koma Redford á toppinn
heldur varð hún einnig til þess að Paul
Newman komst aftur á toppinn, en ferill hans
hafði verið í lægð. Eftir hlutverk sitt í Butch
Cassidy and the Sundance Kid fóru blöð í
Hollywood að tala um Redford sem mótvægi
við hina miskunnarlausu hetju sem Clint
Eastwood hafði skapað.
Og satt er það, það er eitthvað mjög hreint
við Robert Redford. Aldrei gæti maður
ímyndað sér hann í Rocky hlutverkunum eða
sams konar hlutverkum og Robert DeNiro
og Jack Nicholson eru þekktastir fyrir. Nei,
Robert Redford er hinn sanni karlmaður,
hreinn og beinn og heiðarlegur. Hann er
fæddur í millistéttarfjölskyldu og fékk skóla-
styrk í háskóla út á það hversu góður horna-
boltaspilari hann var. Þetta var í Colorado.
Síðan hefur hann haldið tryggð við það fylki
og býr þar og eyðir öllum frístundum sínum
við ýmis þakklát störf í Colorado.
Á sjöunda áratugnum og í byrjun þess átt-
unda var Robert Redford eftirsóttur leikari í
Hollywood. Þó er varla hægt að segja að
hann hafi valið viturlega þegar litið er til
baka. Sumar mynda hans eru fyrir neðan
meðallag, má nefna Little Fauss and Big
Halsy, How to Steal a Diamond, In Four
Uneasy Lessons og The Way We Were og
virtist á tímabili að hann væri að festast í
þeirri gildru, sem hefur hent svo marga ágæta
leikara, að hafa ekkert fram að bjóða nema
gott útlit.
En ekki má gleyma myndum eins og The
Sting þar sem þeim var aftur att saman,
Redford og Paul Newman. Þeir slógu þar í
gegn svo um munaði, enda myndin mjög
skemmtileg. Nú var það ekki villta vestrið
heldur bannárin á þriðja áratugnum. Ekki
spillti stórskemmtileg tónlist ánægjunni.
Robert Redford, sem ekki var alveg sáttur
við feril sinn, fer í fótspor Clint Eastwood og
stofnar eigið kvikmyndafélag, Wildwood
Enterprises. Og fyrstu tvær myndirnar, sem
voru framleiddar undir því merki, gáfu Red-
ford einmitt það sem hann þarfnaðist, hlut-
verk þar sem hann gat sýnt hæfileika sína.
Voru þetta myndirnar The Candidate, þar sem
hann leikur stjórnmálmann á uppleið, og
Downhill Racer þar sem hann leikur skíða-
mann.
Það er svo 1975 sem hann gerir kannski
mestu mistök sín sem leikari. Hann tekur að
sér hlutverk Gatsbys í The Great Gatsby.
Myndin fékk slæmar viðtökur, bæði hjá
almenningi og gagnrýnendum sem hökkuðu
Robert Redford í sig, enda verður að segja
að túlkun hans á hlutverkinu er í engu sam-
ræmi við persónuna sem F. Scott Fitzgerald
skapaði í hinni frægu skáldsögu. Það hrein-
lega á ekki við Redford að leika fallnar hetj-
ur. Þessi mynd varð honum dýrmæt reynsla
og hefur hann ekki aftur gert sömu mistök.
Upp úr þessu hefur Robert Redford leikið í
færri myndum en þess betur vandað valið.
Segja má að ekki sé að finna mynd, sem hann
hefur leikið í á síðustu tíu árum, sem hefur
mistekist. Má nefna vandaðar spennumyndir
eins og The Great Waldo Pepper og Three
Days of the Condor. I fyrri myndinni leikur
hann flugmann sem hefur atvinnu af að sýna
hættuatriði. Síðari myndin er með betri
njósnamyndum. Þá má nefna All the Presi-
dents Men sem, eins og allir vita, er gerð eftir
hneykslismáli aldarinnar, Watergate, og The
Electric Horseman þar sem margir vilja meina
að Robert Redford hafi aldrei leikið betur.
Þá er komið að þeim kafla í lífi Redfords
sem hann getur kannski verið hreyknastur
af, kvikmyndinni Ordinary People. Hann tók
sér langan tíma til að vinna hana og hann
tók sér stöðu fyrir aftan kvikmyndavélina í
fyrsta skiptið sem leikstjóri og ákvað að leika
ekki. Ordinary People var mikill sigur fyrir
hann. Óskarsverðlaunin urðu fern og fékk
hann ein þeirra sem besti leikstjóri. Enn hefur
hann ekki stjórnað annarri mynd en vonandi
verður af því einhvern tíma.
Sá leikstjóri sem Robert Redford hefur oft-
ast starfað með er Sidney Pollack. Hann hefur
leikstýrt Redford í sex myndum, This Property
Is Condemned, Jeremiah Johnson, The Way
We Were, Three Days of the Condor og nú í
nýjustu og jafnframt einni vinsælustu mynd
Redfords, Out of Africa, þar sem hann leikur
á móti Meryl Streep.
Áður en hann lék í Out of Africa fékk hann
tækifæri til að leika í kvikmynd sem fjallaði
um uppáhaldsíþrótt hans, hornabolta, The
Natural, virkilega góðri kvikmynd sem á
gæði sín ekki svo lítið að þakka leik Roberts
Redford.
í dag getur Robert Redford leyft sér hvað
sem hann vill. Hann hefur fleira að lífsstarfi
en kvikmyndir. Hann er mikill baráttumaður
um landvernd og margir spá því að hann
muni seinna meir snúa sér að stjórnmálum.
En meðan bið verður á því má búast við fáum
en góðum myndum frá þessum heilbrigða
leikara.
14. TBL. VIKAN 23