Vikan - 15.06.1989, Side 26

KVIKNYMDIR
Frh. af bls. 22
til fulls.“ Það boð var líka sannkölluð veisla
fyrir skynfærin en varaði, þótt ótrúlegt sé,
aðeins tólf mínútur. Ástæðuna fyrir því að
Gabriel valdi franska leikkonu, Stephane
Audran, í hlutverk Babettu, segir hann þá
að hún sé hin dæmigerða Parísardama.
„Hún er mjög elegant, hreyflr sig, já og
opnar og lokar dyrum á annan hátt en
Danir gera, hún er mjög frönsk. Ég er ekk-
ert að gagnrýna Dani með því að segja að
göngulag þeirra og hreyfingar séu öðru-
vísi, ástæðurnar geta verið svo margar,
meðal annars loftslagið. En með þessu
móti urðu andstæðurnar augljósari milli
Babettu og annarra persóna myndarinnar.
Hún átti sér líka svo allt annan bakgrunn
en fólkið í litla þorpinu sem varð athvarf
hennar um tíma. Andinn í myndinni, hið
táknræna, er auðvitað sú staðreynd að
hinn listræni neisti blundar í öllum. Það að
fá tækifæri til að tjá sig, fá útrás fyrir sköp-
unarþörf sína, er hverri manneskju nauð-
syn. Þetta held ég að sé ein af megin
ástæðunum fyrir því að myndin skilst alls
staðar, fólk á þessa þörf sameiginlega hvar
á jarðarkringlunni sem það býr. Það virðist
enda hlegið og grátið á sömu stöðum í
myndinni, hvort heldur er í Affíku, Frakk-
landi eða Danmörku."
Gabriel Axel Mprch fæddist dönskum
foreldrum í Árósum í Danmörku en ólst
upp í Frakklandi þar sem faðir hans starf-
„Mesti möguleiki íslenskra kvikmynda-
gerðarmanna til að ná út í hinn stóra
heim er að sýna sitt áhugaverða land,“
segir Gabriel Axel.
aði sem smiður. Sautján ára kom svo
Gabriel til Danmerkur til að læra hús-
gagnateiknun og smíði en uppgötvaði síð-
an að hann langaði mest af öllu að verða
leikari. Árið 1942 komst hann inn í leik-
listarskóla Konunglega leikhússins og út-
skrifaðist þaðan. Þá tóku við nokkur ár
sem leikari í París, m.a. hjá hinum fræga
lejkhúsmanni Louis Jouvet. En Gabriel
fékk fljótlega meiri áhuga á leikstjórn. Aft-
ur kom hann til Danmerkur, þar sem hann
taldi sig þrátt fyrir allt eiga heima, og leik-
stýrði sviðsverkum um árabil eða þar til
hann féll fyrir filmunni. Fyrsta kvikmyndin
var Altid Ballade, árið 1955 og allnokkrar
fleiri fýlgdu í kjölfarið uns hann gerði
fyrstu stórmynd sína, Rauðu skikkjuna,
sem tekin var árið 1966 hér á íslandi. Við-
tökur þeirrar myndar voru vægast sagt
slæmar í Danmörku, og raunar allstaðar á
Norðurlöndum, þó hún vekti töluverða at-
hygli t.d. í Bandaríkjunum og Frakklandi,
þar sem hún hlaut tækniverðlaun. Næstu
árin var fremur hljótt um Gabriel Axel í
dönskum kvikmyndum, enda fátt annað en
Olsen- og Rúmstokksmyndirnar sem
gengu. Gabriel reyndi sig að vísu við þann-
ig myndir en þær hlutu ekki náð hjá lönd-
um hans, kannski fylgdi heldur ekki hugur
máli. Með stofnun Dönsku kvikmynda-
stofhunarinnar, 1972, var hann algjörlega
sniðgenginn, ásamt m.a. gamla meistaran-
um Carl Th. Dreyer. Nú átti einungis að
styrkja yngri leikstjóra til góðra verka.
Danir spöruðu stóryrðin
Eftir leikstjórnarverkefni hjá nokkrum
leikhúsum í Kaupmannahöfn fékk Gabriel
Einfalt og fljótlegt
að tilkynna aðsetursskipti
— og viðkomandi algjörlega að kostnaðarlausu
Aöllum pósthúsum landsin& eru
féianleg ókeypis póstkort, sem
hægt er að póstleggja burðar-
gjaldsfrítt. Þessi póstkort eru fyrir þá
sem þurfa að tilkynna hinum ýmsu
aðilum aðsetursskipti. Það er nefni-
lega þannig, að þegar þú flytur fær
enginn upplýsingar um það nema þú
tilkynnir það.
Það eina sem þú þarft að gera er að
ná þér í nógu mörg spjöld og skrifa
nafin þitt og heimilisföng (það gamla
og það nýja) á bakhliðina og nafn
viðtakanda á framhlið. Kortið má svo
setja ófrímerkt í póst. Afar einfalt,
fljótlegt - og kostar ekki krónu. En
kemur í veg fyrir margvíslegustu
óþægindi.
Hús og híbýh vlll einnig vekja at-
hygli áskrifenda á enn einfaldari leið
til að tilkynna aðsetursskipti: Þú ein-
faldlega hringir í síma 83128 milli
klukkan 9 og 17 og símadaman okkar
tekur niður breytlngarnar.
24 VIKAN 12. TBL. 1989