Vikan - 12.01.1939, Síða 9

Nr. 2, 1939
VIKAN
9
STRÁKARNIR komu venjulega til
mín á fimmtudögum. Á mánudögum
fórum við til Péturs B., og á sunnu-
dögum skemmtum við okkur í leikhúsinu.
En þennan fimmtudag kom enginn til mín
nema Chicot litli, sem teiknar fyndnu
myndirnar í „Journal de Samedi“. Við sát-
um við þakherbergisgluggann og horfðum
á hvernig París vaknaði, þegar líða tók á
kvöldið.
Þegar ég hugsa um félagana, sem gengu
saman um Montmartre fyrir aðeins þrem
árum, get ég grátið. Sindon, stóri Ameríku-
maðurinn, Vanderloo, sem við kölluðum
svipinn hans, Chicot, Destournelle, Papa-
cini og Medina. Nú eru þeir allir farnir frá
Montmartre, þar sem menn svelta og gleðj-
ast í andrúmslofti hásala listarinnar. Þeir
eru farnir út í víða veröld, þar sem fólk
er feitt og leiðinlegt og hugsar ekki um
Sér grefur
annað en aurana. Ég er hér kyrr, og nýr
ættliður kemur að leita gæfunnar. En ég
græði enga aura. Hinir nýju kalla mig
„gamla sinn“, því ég get sagt þeim, hvar
bezt er að kaupa morgunkaffið og hvernig
þeir geta slegið nokkra franca hjá þeim
góðu herrum, veðlánurunum. En hinir
góðu, gömlu tímar eru hðnir hjá.
Þeir enduðu raunar einmitt þetta kvöld.
Við reyktum sigarettur við gluggann og
horfðum niður yfir París, með hina
draugalegu, gráu turna sína í mistrinu,
sem lagði upp frá ánni. Til hægri var sól-
in að verða blóðrauð, ein af þeim sjónum,
sem kemur listamanninum til að vikna.
— Jæja, sagði Chicot, henti sigarett-
imni út um gluggann og horfði á hana lýsa
eins og flugeld, unz hún skall með neista-
flóði á gangstéttinni, langt niðri.
— Jæja, drengur minn, þetta verður
líklega leiðinlegt kvöld. Við skulum fara
í betri buxurnar og ganga þangað, sem
hægt er að hlæja. Sýningunni verður lok-
að á morgun. Sindon vinnur sjálfsagt við
myndin sína í alla nótt. Ég kom þangað
í dag. Hann er búinn að loka sig inni.
— Bíddu við — er enginn til nema Pét-
ur B.? spurði ég. Hvað um Vanderloo?
Vanderloo var kallaður „svipurinn hans
Péturs B. Sindons“, því aðdáun hans á
Vanderloo olli því, að hann tók að herma
allt eftir honum. Hann var einnig frá New
York.
— Vanderloo? spurði Chicot. — Er
hann ekki í Barbizon að mála?
— Jæja, sagði ég, — viltu þá gera svo
vel og rétta mér lampann hans Aladdins,
svo ég geti náð í nokkra fimmkalla. Síðan
förum við niður í bæ og skemmtum okkur.
— Piff! svaraði Chicot, eins og hann
hefði fengið högg í magann. Það er svarta-
skammdegi í mínum vösum líka. Ekki eins-
eyringur til.
— Hvað mér viðvíkur, sagði ég, — þá
hef ég ávísun frá Levy, fyrir mynd. En
þessir herrar hjá Folies eða Maxim kaupa
varla ávísun af listamanni frá Montmartre.
Hvað eigum við að gera?
— Nei! svaraði Chicot, og stóð á fætur.
— Sjáðu blámann yfir ánni, gamli minn.
Guð er að blanda litina fyrir góða mynd
af morgundeginum. Hann sneri sér frá
glugganum og fór að virða fyrir sér svart-
krítarteikningu. Bíðum við, sagði hann að
lokum, — nú veit ég hvað við gerum. Sir
Alston, enski lávarðurinn, kaupir ávísun-
ina þína, Deschanel.
— Þú ert í sannleika, heilagur maður,
Chic, varð mér að orði. — Litlu englarnir
hvísla í eyru þér. Við skulum tala við Sir
Alston.
gröf . . .
Rétt í því heyrðist gengið upp stigann.
— Pétur B.! hrópaði Chicot.
Ég hlustaði augnablik og heyrði hann
ganga fram hjá fyrstu hæðinni.
Skólinn hans Dubois gamla var á þeirri
hæð, og nemendurnir höfðu hengt stóra
málmtrumbu yfir dyrnar, til skrauts. Sin-
don gekk aldrei fram hjá henni án þess að
slá á hana með stafnum sínum: Ran — tan
— tan! tan! tan!
— Við sjáum til, þegar hann kemur að
stigapallinum, sagði Chicot. — Ég vildi
óska þess, að það væri Pétur B. Það leið-
ist engum með þeim náunga.
Þessi ágætismaður, Sindon, var einn af
þeim, sem gera alla skapaða hluti að föst-
um venjum. Það var ef til vill það, sem
gerði hann að foringja okkar. Venjumar
marka einstaklinginn, draga athyglina að
sér, eins og svartur díll á hvítum feldi.
Hann var mjög sterkur og alltaf hamingju-
samur eins og sjávargolan á Bretagne-
ströndum. Það var sagt, að hann hefði
barizt í ameríska flughernum, og það er
vel trúlegt, þó ég viti það ekki, því hann
talaði aldrei um það. Þessir Ameríkumenn
eru alltaf góðir félagar, hreinskilnir og
kátir. Þar við bætist, að Pétur B. var lista-
maður — mikill listamaður! Og nú veit
heimurinn það, og ég er hreykinn af, að
hafa eitt sinn verið vinur hans. Eins og ég
sagði, þá gat þessi stóri strákur aldrei
komið upp stigann hjá mér án þess að
berja trumbuna hjá Dubois gamla, eða
reyna að taka öll sjö þrepin upp að dyr-
unum mínum í einu stökki. Sex gat hann
Smásaga
eftir Michael Kent.
tekið, en alltaf heyrði maður hann reka
tána í það sjöunda og detta kylliflatan.
— Piff! Svo heyrðist hann hrópa: — Næst
skal það takast, það sver ég við Sankta
Mikka. Þá vissu menn, að hér var kominn
Pétur B. Sindon.
Við hlustuðum,.en skrefin færðust hægt
og hljóðlega nær, eins og meðhjálpari í
dómkirkju væri þar á ferð.
— Það er kannske Gaspard, sagði
Chicot.
Það var barið mjúklega á dymar.
— Kom inn! kallaði ég.
Það var Medina.
Chicot sneri sér aftur að glugganum.
Honum geðjaðist ekki að þessari svörtu
köngurló frá Spáni.
— Halló, Don Quixote. Þú lætur ekki sjá
þig á hverjum degi.
— Ég var einn míns liðs, svaraði hann
og barði fingrunum á borðplötuna. — Ég
hefi verið einn í allan dag. Nú hvað!
Mega menn ekki koma og tala við bræður
sína í listinni? Hann gekk að glugganum
og kom síðan aftur til mín.
— Ég hata þetta rökkur, sagði hann,
og það fór hrollur um hann.
Menn hefðu getað haldið, að einhver ill-
ur andi gengi við hliðina á Monsieur Me-
dina. Augu hans lýstu eins og maurildi í
myrkrinu.
Sjálfur vildi ég ekki kveikja á gaslamp-
anum. Maðurinn var allt of valdsmann-
legur. Ég kann ekki við slíkt í mínum hús-
um, skiljið þér.
— Hatarðu það? spurði Chicot. Það er
til nóg ljós annarsstaðar. Sjálfur hefi ég
yndi af að horfa á skuggana lengjast og
ljósin kvikna í f jarska.
Við þögðum allir, því eitthvað hafði
komið inn með Medina — eitthvað illt og
óeðhlegt, sem ekki varð með augum séð.
— Pétur B. er þó vanur að koma hing-
að, sagði ég að lokum, til þess að segja
eitthvað. — Hann er að Ijúka við málverk-
ið sitt fyrir sýninguna, býst ég við.
— Sindon! hrópaði Medina. Sindon!
Myndin hans er ekkert málverk — bara
klessa — klessa! Hann teygði úr sér, hár
og grannur, eins og skinhoraður, svartur
köttur. — Það er ég, sem hefi málað verð-
launamyndina þetta árið. Tíu þúsund
francar! — Ég hefi málað hana.
— Er henni þá lokið? spurði ég.
— Nei, svaraði Medina og vafði sér
vindling. Gorgeirsbros lék um varir hans
í hálfrökkrinu.
— Ég hefi unnið mjög vel í dag, mjög
vel. Ég lýk við myndina í nótt, — en nú
hvíli ég mig. Allt í einu stökk hann hvæs-
andi þvert yfir herbergið og greip í hand-
legg Chicots.
— Guð minn góður! hrópaði hann. —
Af hverju ertu að raula þetta?
Það var bara litla vöggulagið, „Pierrot",
sem Chicot var að raula.
„Ma chandelle est morte
Je n’ai plus de feu,
Ouvrez moi ta porte,
Pour l’amour de Dieu.“