Vikan - 10.07.1941, Page 3

VIKAN, nr. 28, 1941
3

Framh. af fyrstu síðu.
,,Nú eruð þér fimm ára,“ sagði hann, ,,og
þér byrjið í fyrsta bekk.“ Við byrjuðum
á tákninu, sem þýðir maður og er gert með
tveimur snöggum pensilstrikum. Hann
sagði mér, að orðið maður ætti alltaf að
vera djarflega dregið upp. Síðan hélt hann
áfram.
„Ó,“ hrópaði hann, „þér getið gizkað á,
hvað næsta tákn þýðir. Það er búið til úr
tveimur einföldum orðum, sem eru tengd
saman: Stúlka og piltur.“
„Það hlýtur að þýða barn.“
„Þér voruð nærri því,“ sagði hann og
hló. „Það þýðir góður. Kínverjar trúa því,
að ef þeir eiga pilt og stúlku, þá sé allt
gott.“
Sérhvert nýtt tákn opinberaði mér betur
og betur hina miklu heimsspeki, sem ligg-
ur á bak við þau. Tvær tegundir lista koma
þar líka fram: listin að útskýra með tákn-
um og lifa.
Sum táknin eru auðskilin, eins og t. d.
þegar táknið maður er sett í umgjörð, þá
þýðir það fangi. En sum táknin er ógern-
ingur að skilja, nema maður viti, hvað þau
þýða. Táknið heimili er t. d. svín, sem er
sett undir þak.
„Við Kínverjarnir drögum þá ályktun,"
sagði Li Yung Ku, „að ef maður á svín, þá
verður hann líka að geta veitt því skjól
og alið það frá eldhúsi sínu og garði. Þess
vegna er það, að eigi maðurinn eldhús, garð
og þak yfir höfuðið, þá á hann heimili.
En ef táknið væri sett yfir orðið kona, þá
myndi það þýða friður. Kínverjar hafa
notað þetta einfalda tákn í meira en
tuttugu aldir.“
Hann fór fljótlega að kenna mér erfiðari
tákn. Táknið sópur við hliðina á tákninu
stúlka þýðir gift kona, en þegar táknið
ungur er sett með kona, þýðir það frábær.
Táknið samræmi er sett saman úr munn-
ur og hrísgrjón. Kínverjar álíta, að ef
munnurinn er nálægt hrísgrjónum, þá sé
landið þeirra, sem svo oft á erfitt upp-
dráttar, sjálfu sér samkvæmt.
Mörg þessara orðasambanda eru ein-
kennilega hentug. Maður og orð þýðir í
samsetningu sannorður. Vissulega er mað-
ur, sem heldur orð sín, sannorður. Þegar
táknin hjarta og þræll standa saman þýða
þau reiði. Það er líka rétt, að reiður maður
er þræll hjarta síns.
Tákn, sem gefa mynd af því, sem þau
þýða, er auðvelt að muna. Munnur á milli
tveggja hliðstólpa er spurning.
Li Yung Ku sjálfur gagntók mig samt
enn meira en kínversku táknin, sem hann
kenndi mér að skrifa. Þegar hann brosti,
ljómaði allt andlitið. Það var eitthvað alveg
ómótstæðilegt við dökku augun hans. Þetta
þvingandi, rykuga herbergi, sem var fullt
af bókum, lifnaði við, er hann var þar inni.
Þegar hann fór á kvöldin, fannst mér eins
og eitthvað af honum yrði eftir og væri
þar tímunum saman.
Li Yung Ku sagði mér, að hann væri ný-
lega kominn til Ameríku. Hann hefði kom-
ið til New York til að lesa undir embættis-
próf í sögu og alþjóðalögum. Honum fannst
það mætti koma ættjörð sinni að gagni.
Kínverska stjórnin borgaði námskostnað
hans og lét hann hafa smástyrk fyrir fæði
og húsnæði. Auk náms síns og tímanna,
sem hann hafði með mér, sinnti hann f jölda
annara starfa. Hann skipti á kennslu við
rússneska konu. Hann ritaði í kínverskt
blað í New York og annað blað í Shanghai.
Hann gerði skýrslur fyrir kínverska sendi-
herrann í Washington. Hann hjálpaði
fjölda kínverskra námspilta, því að hann
sagði, að það væri slæmt fyrir ættjörð sína,
ef þeir stæðu sig ekki vel.
Ég spurði hann, hvernig hann gæti haft
tíma til alls þessa. Hann brosti út undir
eyru: „Það eru margar klukkustundir í
einum sólarhring. Ég hefi þá reglu að taka
öll þau störf, sem ég get fengið.“
„En þér fáið ekkert fyrir sum af þess-
um störfum yðar.“
„Það gerir ekkert til. Störfin, sem ekki
eru borguð, eru oft þau, er maður gerir
bezt. Og ef maður' vinnur eitthvert verk
vel, þá er það nóg borgun.“
Þessi skemmtilegu kvöld okkar héldust
í marga mánuði. Ég komst að þyí, að
leyndardómurinn við að skrifa fallega með
penslinum, — jafnvægi, hreyfing, greina
milli ljóss og dökks, mildir drættir og
snögg strik, yndisþokki, skerpa, stöðugt
áframhald, — það var allt hluti af miklu
stærra viðfangsefni, hluti af lífinu sjálfu.
Sá hluti, sem er fólginn í því að gæða allt
lífi, kveikja lif alls staðar, jafnvel í smá-
munum eins og pensildrætti. Uppspretta
lífsins býr innra með manni, en er ekki
fengin utan að.
Þetta var mikilsverður lærdómur. Það er
kjarni kínverskrar heimspeki. Hún krefst
fyrst og fremst lítillætis. En það sem ég
lærði, þegar ég var orðinn miðaldra mað-
ur, hafði vinur minn frá Tibet lært, þegar
hann var fimm ára.
Ég spurði hann einu sinni, hvað hefði
haft mest áhrif á líf hans. Hann sagði, að
það hefði verið afi sinn, sem gat notað
gömlu, kínversku málshættina í daglegu
lífi sínu.
„Einu sinni,“ sagði Li Yung Ku, „þegar
ég var fimm ára, skrökvaði ég að afa mín-
um. Það var ekkert mjög ljótt. Afi minn
sagði garðyrkjumanninum að koma með
langan stiga og reisa hann upp við fram-
hlið hússins upp í mæni. Þegar stiginn var
kominn þangað, sagði afi við garðyrkju-
manninn: „Drengurinn okkar hefir tekið
upp á því, að stökkva niður af húsþökum.
Stiginn á að vera þarna, svo að hann geti
notað hann, þegar hann vill.“ Ég skildi vel,
hvað hann meinti, því að einn af málshátt-
unum í héraðinu okkar hljóðar þannig:
„Lygi er stökk frá húsþaki.“
Ég hugsaði þegjandi um þetta. Það var
varhugavert að hafa stigann fyrir framan
aðaldyrnar., Ég óttaðist, að hann mundi
verða þarna að eilífu, ef ég gerði ekki eitt-
Brezkir fallhlífarher-
menn í ítalíu.
Þetta eru brezkir fallhlífar-
hermenn. I fyrsta sinn, sem
Bretar notuðu fallhlífarher-
menn til innrásar, var á Suður-
Italíu. Þessi vopnaða hersveit
lenti á Kalabria og Lucania og'
átti að eyðileggja samgöngu-
leiðir. 1 tilkynningu frá Róm
var sagt, að þeir hefðu allir
verið teknir til fanga.