Vikan - 15.04.1943, Blaðsíða 3

VIKAN, nr. 15, 1943
3
Kona,
sem ég aldrei
gleymi.
FYRSTU endurminningar mínar um
Mary Greenwillow, konuna, sem seldi
egg og smjör, eru frá sumardeginum
fyrir mörgum árum síðan, er hún kom til
okkar í Baltimore. Ég sé hana enn þá fyrir
mér, er hún steig út úr vagninum sínum
naeð gulrauðu hjólunum. Hún kom yfir
gangstéttina upp að tröppunum, þar sem
ég sat kjökrandi.
„Hvers vegna grætur þú, drengur
minn?“ spurði hún.
„Majór er dáinn,“ kveinaði ég.
„Majór? Hver er það?“
„Majór er hundurinn minn.“
„Hvar er hún mamma þín?“ spurði hún.
Þegar mamma kom fram, rétti Mary henni
12 egg og 1 pund af smjöri. Hún var í
síðum, dökkbláum kjól, og með dökkan
stráhatt á höfði; andlitið var fölt og dökku
augun ljómuðu. Hendur hennar og fætur
voru eins og á hefðarkonu.
„Sjáið þér,“ sagði hún við mömmu,
„drengurinn hefir misst hundinn sinn og
er þess vegna hnug'ginn. Má ég ekki taka
hann með mér í vagninum? Við borðum
hádegisverð saman og svo kem ég með
hann heim aftur fyrir kvöldmat."
Hún leyfði mér að halda í beizlistaum-
inn, þegar við ókum niður götuna. Allt í
einu spurði hún: „IJr hverju dó Majór?“
Og' þá sagði ég henni það, sem ég hafði
ekki þorað að segja mömmu: „Ég drap
hann.“
„Þú drapst hann?“ spurði hún rólega.
„Hvernig?“
„Það skildi einhver eftir meðalaflösku
í forstofunni, og ég lék mér að því að láta
Majór vera veikan, en var sjálfur lækn-
irinn. Svo gaf ég honum meðalið.“
„Hvað gafstu honum mikið?“
„Allt úr flöskunni," snökti ég.
Hún snéri strax vagninum við og ók
aftur upp að húsinu okkar.
„Drengur minn,“ sagði hún, „náðu í
hundinn fyrir mig.“
Mary lagði eyrað að hjarta hans.
„Ég álít, að hann sé ekki dáinn,“ sagði
hún, „meðalið hefir aðeins svæft hann.“
Hún tók til að nudda hann allan og strjúka
og skipaði mér að lesa faðir vorið. Þegar
ég var að byrja, opnaði Majór augun og
ýlfraði.
Þannig byrjaði vinátta mín við Mary
Greenwillow og hún helzt á meðan hún
lifði. Mörgum sinnum fór ég með henni í
vagninum, og sá hana nema staðar við hús
eftir hús og tala við viðskiptavinina. Ég
vissi þá þegar, að hún hjálpaði mörgum
með sinni vingjarnlegu framkomu.
Mörgum árum seinna sagði hún mér frá
æsku sinni. Sjálf hafði hún ekkert vitað
um ætt sína fyrr en hún var tíu ára, en
þá afhenti forstöðukona munaðarleys-
ingjahælisins, sem hún ólst upp á, henni
gamalt bréf frá mömmu hennar:
Eftir Fulton Oursler
Höfuiidur þessarar greiuar er lríi Baltimore ;
i Bandaríkjunum og hefir starfað þar að
blaðamennsku, og verið leik- og hljóm- |
listargagnrýnandi. Hann skrifaði stuttar
sögur, langar skáldsögur og leikrit, en
gerðist síðan ritstjóri tímarits. Nú sér
hann um flutning erlendra frétta í útvarp.
„Kæra Mary! Ég veit, að þú verður
stúlka, og ég vil að þú heitir Mary. Ég fæ
aldrei að sjá þig, barnið mitt. Mason læknir
geymir peningana okkar, og hann hefir
lofað, ef allt fer illa, að sjá um uppeldi þitt.
Pabbi þinn hét Barry Ford og ég heiti
Frences. Við áttum heima í Ballymote á
Irlandi. Pabbi þinn var trésmiður, og ég
var kennari áður en við giftumst. Mig
langaði alltaf til þess að fara til Ameríku,
en pabbi þinn þorði ekki. Hræðstu aldrei
neitt, Mary! Þegar hann dó, fyrir þremur
mánuðum síðan, ákvað ég að fara þangað.
Ég vildi ekki bíða, því að ég ætlaðist til,
að þú fæddist í Ameríku. Þar getur þú
komist áfram, jafnvel þó að þú verðir
fátæk. Og mundu það, að lífið verður
fagurt og dásamlegt, ef þú einungis vilt
sjálf að það verði það. Með guðs hjálp
ætla ég ávallt að vera nálæg þér.
Þín elskandi mamma."
Mary las bréfið aftur og aftur, þangað
til hún kunni það utan að. Fimmtíu árum
síðar endursagði hún mér þetta bréf.
Þegar Mary var 15 ára, var hún há og
grönn, föl yfirlitum og með hárið strokið
beint aftur og vafið í hnút í hnakkanum.
„Hún er hörð eins og tinnusteinn,“ sagðí
Lavering bankastjóri, húsbóndi hennar á
þeim árum. En hún var alls ekki gerð úr
tinnusteini, þessi unga vinnustúlka. Hún
trúði á lífið, og það eitt, að vera til, fannst
henni dásamlegt. Lífsgleðin ólgaði innra
með henni og hana langaði að hrópa:
„Lífið er dásamlegt daga og nætur, alltaf
fagurt og fullkomið og ég trúi á það!“
Löngu seinna sagði Mary mér frá því,
að á kvöldin, þegar hún var búin að gera
húsverkin, hefði hún oft reikað milli
trjánna uppi á hæðinni, þar sem húsbænd-
ur hennar bjuggu, og reynt að gera sér í
hugarlund, hvað framtíðin bæri í skauti
sér. Stundum ákvað hún, að hún ætlaði
að giftast og eignast börn og hús, sem væri
sambærilegt við það, sem hún vann í núna.
Hún var tæpra átján ára, þegar James
Greenwillow í fyrsta skipti kom inn í eld-
húsið hjá Levering með fulla körfu af
eggjum.
„Ég vil ekki hafa svona óhreinar fætur
inn á nýþvegið eldhúsgólfið,“ sagði Mary
og roðnaði óskiljanlega mikið. Henni leizt
strax vel á þennan unga mann, með litla
nefið, stóru eyrun og bláu augun.
Nokkrum vikum seinna spurði hún
hann: „Hvað borgar herra Sickelfram þér
fyrir að flytja smjörið og eggin?“ Hún
átti frí þetta kvöld og sat nú við hliðina
á honum í flutningavagninum.
„O, hann borgar mér fæði og húsnæði,
og svo peninga, þegar ég þarf,“ svaraði
Jim drýgindalega.
„Þú ættir að eiga þetta sjálfur,“ sagði
hún.
„Ég sé nú ekki, hvernig ég gæti það,“
svaraði hann.
„Það er enginn vandi að komast áfram
í Ameríku,“ svaraði hún.
Morguninn eftir sagði Mary við Lever-
ing: „Ég komst ekki hjá því að heyra
yður tala um það við miðdegisverðarborð-
ið um daginn, að þér hefðuð lánað mikla
peninga til járnbrautanna. Nú langar mig
að vita, hvort þér vilduð ekki lána mér
dálítið af peningum líka. Ég þarf að kaupa
hest og flutningsvagn.“
Með aðstoð Leverings komu þau á fót
eggja- og smjörsölu. Jim lagði mikið á sig
við að útvega kaupendur.
• Eftir tvö ár voru þau búin að borga
allar skuldir og gátu lagt fyrir um tuttugu
dollara á viku. Litlu seinna giftust þau
Mary og hann.
Heimilið þeirra var öðru vísi en Mary
hafði gert sér í hugarlund, ekki eins rík-
mannlegt, en hún var innilega ánægð. Jim
var duglegur að vinna, en hann freistaðist
oft til að sækja veitingahúsin. Þegar hann
öðru hvoru kom drukkinn heim, háttaði
Mary hann og fyrirgaf honum.
Þau eignuðust tvö börn, James og
Frances. Síðasta veturinn, sem drengur-
inn var í háskólanum, sagði Mary: „Jim
á að fara til John Hopkins og læra að
verða' læknir.“
Jim eldri hló, tók þetta sem hvert annað
grín. En Mary var ákveðin. „Við seljum
þetta fyrirtæki okkar. Ég veit um marga,
sem vilja kaupa það.“
„En við viljum ekki selja.“
„Víst viljum við það. Hlustaðu nú á!
Við fáum það mikla peninga, að við get-
um látið Jim læra læknisfræði og Frances
fara á verzlunarskóla, og þú átt nóg eftir
til þess að setja á stofn smáverzlun. Þú
hugsar svo um búðina, og ef með þarf
vinn ég við hjúkrun með heimilisverkun-
um.“
Nokkrum kvöldum seinna kom Jim heim
og sagðist vera búinn að selja, og tilkynnti
um leið, að hann hefði notað peningana
til þess að kaupa það, sem sig hefði alltaf
langað til að eiga — sitt eigið veitingahús.
1 f jóra daga talaði Mary varla orð. Jim
var önnum kafinn við að standsetja veit-
ingahúsið.
Einn morgun kom lögregluþjónn heim
til Mary og sagðist halda að það væri
Framhald á bls. 15.