Vikan - 11.11.1943, Blaðsíða 4

4
VIKAN, nr. 45, 1943
iwrmin rini
IIKIIIIII Ufl
<§>másag.a eftir Charles Foley.
Meðal annarra vina og kunningja,
voru ungfrú Vaubert og frændi
hénnar, René Dubrail gestir mín-
ir eina kvöldstund.
I samræðunum kom einn gestanna með
þessa athugasemd:
„Hver þorir að halda því fram, að hann
hafi ekki, að minnsta kosti einu sinni í
lífi sínu verið óréttlátur eða grimmur?“
Ég sat einmitt hjá ungfrú Vaubert,
og það fór hrollur um hana, þegar hún
heyrði þessi orð. Hún varð einkennilega
föl í andliti, og hin dökku augu hennar
fylltust tárum.
Eins og til þess að reka í burtu sárs-
aukakennda minningu, strauk hún ósjálf-
rátt hendinni um enni sér, þar sem hárið
var farið að grána. Og með þeirri þörf,
sem samvizkubitið hefir svo oft í för með
sér, til þess að skrifta, hvíslaði hún til
mín lágt:
,,Já, hver þorir að halda því fram? —
Ég, sem nú er víst álitin vera mild,
réttlát og vingjarnleg, varð ekki góð fyrr
en ég hafði verið grimm — meira en
grimm.“
Án þess að gefa mér tíma til þess að
biðja sig um að segja mér frá því, hvern-
ig stóð á því, byrjaði hún með hrærðri
röddu.
„Það var á baðstað í Normandie fimm
árum eftir fransk-þýzka stríðið. Móðir
mín, frændi minn René Dubrail og ég
bjuggum á gistihúsinu. Ég var þá mjög
ung; og ég vissi, að ég var fríð, ég var
dálítið stolt og kannske líka nokkuð hreyk-
in af því.
Á meðal gestanna á gistihúsinu var að-
eins einn, sem mér leizt vel á. Það var
mjög hár maður um þrítugt. Hinir göfug-
legu og reglulegu andlitsdrættir hans báru
vott um styrkleik og viljafestu, en þeir
voru líka nokkuð þunglyndislegir. Göngu-
lag hans og limaburður sýndu, að hann
var hermaður; þjónn hans færði honum
matinn upp í herbergi hans, og hann gekk
alltaf um eins og í þungum þönkum;
blæddur í síða, svarta herforingjakápu.
Það virtist sem hann þekkti engan, og
hann heilsaði heldur ekki nokkrum.
Allt þetta kom mér einkennilega fyrir
sjónir og vakti forvitni mína. Ég gekk
þess vegna alltaf sömu leið og hann og
ávarpaði hann meira að segja líka. Hann
svaraði mér varla og það mjög kuldalega.
Einn daginn fannst mér samt ég sjá gleði-
ljóma í hinum mannfælnu augum hans.
Ég þóttist þessvegna missa hanzka minn.
Hann virtist hálfruglaður af þessu, en
hann gekk leiðar sinnar, án þess að taka
hanzkann upp.
Prá þessarri stundu forðaðist hann mig
og tók á flótta strax, þegar hann sá mig.
Frændi minn, Dubrail, tók eftir því og
hlífði mér ekki við háði sínu og spotti. Ég
reyndi að gera framkomu ókunnuga
mannsins hlægilega, en var í hjarta mínu
stórlega móðguð og særð.
En tvö atvik breyttu brátt þessarri
móðgun minni í andúð og síðar í ákafleg-
an viðbjóð.
Morgun nokkurn, þegar ég kom gang-
andi niður bratta brekku, sá ég fyrir fram-
an mig gamla, fátæka konu, sem var að
sligast undan þunga hrísknippis, sem hún
bar á bakinu. Liðsforinginn birtist allt í
einu á bugðu á veginum. Annað hvort af
hræðslu eða þreytu sleppti gamla konan
reipinu, sem hélt hrísknippinu saman á
baki hennar. Greinarnar ultu á jörðinni,
og gamla konan hneig niður.
Ég hljóp til hennar og reisti hana upp
og setti baggann aftur á bakið á henni,
áður en liðsforinginn hreyfði sig til
hjálpar.
„Ekki hélt ég, að nokkur maður.gæti
verið svona óhjálpfús!“ hrópaði ég og gat
illa leynt reiði minni. „Ég hefi enga pen-
inga á mér, sem mér þykir mjög leitt. Þér
viljið kannske vera svo góður, herra minn,
að gefa veslings konunni nokkra aura.“
Fyrst skein úr andliti hans kvíðafullt
hik, og ég hugsaði, að nú mundi hann koma
með útskýringu eða. biðjast fyrirgefningar.
[ VITIÐ ÞÉB ÞAÐ?
1 s
i 1. Hvað er hið nýja nafn Konstantinópel ? |
z 5
I 2. Hver var Messalina ?
I |
= 3. Hvenær var fyrsti vitinn byggður ?
i I
: 4. Sigraði Julíus Cæsar Bretland.
S £
| 5. Hverjir þessara manna voru samtíma-
menn: (a) Charles Dickens, (b) Daniel |
Defoe, (c) Robert Browning?
i 6. Hvaða Amerikumaður fékk fyrstur |
Nobelsverðlaun ?
í |
I 7. Hvar dó Kolumbus?
i 8. Hvaða fræga fjölskylda græddi á or- f
ustunni við Waterloo?
| 9. Hvað er balalaika?
i 10. Á kvenmaður að taka af sér hanzk- i
ann, þegar hann heilsar?
i |
Sjá svör á bls. 14. i
: :
i 1
'■miimiiMiinmiiiiinaiiHtnitfuinniiiiiiniiiniiiNtiiiiiiinmiantiiiinimimimai
En hann þurfti víst að láta mjög á móti
sér. Varir hans bærðust og titruðu, en það
kom ekki hljóð fram af þeim; andlitsdrætt-
ir hans urðu aftur hörkulegir, og hann
gekk í burtu í flýti, og án þess að gefa kon-
unni nokkuð.
Þetta var í fyrsta sinn, sem ég bað ó-
kunnugan mann að gera mér greiða og 1
fyrsta skipti, sem mér var neitað um bón
mína.
Ég gekk heim til gistihússins í mjög
miklum hugaræsingi, og þegar ég hafði
sagt frænda mínum frá atburðinum, var
hann alveg jafngramur og ég. Hann lofaði
mér líka því, að hann skyldi áreiðinlega
lesa eftirminnilega yfir liðsforingjanum
næst þegar þeir sæjust; og ég eggjaði hann
til þess í þessarri hugsunarlausu reiði
minni. ,
I heila viku sáum við ekki liðsforingjann.
„Honum lízt auðvitað ekki á blikuna og
er hræddur,“ sagði ég.
Og René trúði því.
Kvöld eitt vorum við frændi minn, þrátt
fyrir mikinn storm, nokkuð seint á ferð
niður við bryggjuna, sem skolaðist stöð-
ugt af hinum freyðandi öldum. Við heyrð-
um neyðaróp og hlupum að þeim stað á
bryggjunni, þar sem járnstigi var áfastur
við steinsteypuvegginn. Þegar við vorum
komin þangað, sáum við liðsforingjann.
standa þar náfölan og afskræmdan í and-
liti. Með hræðsluþrunginni röddu hrópaði
hann:
„Það datt maður í sjóinn — þarna —
þarna — já, maðurinn datt þarna!“
Ég horfði óð á René, sem leit á mig, og
hrópaði síðan mjög illgirnislega —:
„Maður er kominn að drukknun og svo
látið þér yður nægja að standa á sama
blettinum og væla eins og kvenmaður!
Yður dettur ekki einu sinni í hug að ganga
niður stigann þarna og rétta honum —.
René ætlaði að stökkva út í sjóinn, þeg-
ar tveir sjómenn héldu honum tilbaka, sá
þriðji lagðist niður á steinbryggjuna,
horfði ofan í sjóinn og hrópaði:
„Ég sé manninn — hann heldur sér
upp úr vatninu — nú tekur hann í stiga-
þrepið, og nú getur hann gengið upp!“
Frændi minn vildi fara niður stigann til
þess að hjálpa honum, en sjómennirnir
tveir urðu á undan honum.
Við biðum þögul, en róleg — svo komu
sjómennirnir og báru á milli sín holdvotan
manninn.
Við æptum öll af gleði, og á meðan fólk,
sem hafði komið þarna að, og björgunar-
mennirnir komu m,anninum á björgunar-
stöðina urðum við René ein eftir með liðs-
foringjanum.
Það var hægt að sjá, þrátt fyrir myrkr-
ið, hvað hann var fölur ennþá, og hánn
skalf frá hvirfli til ilja.
Þessi fölvi og skjálfti höfðu því ein-
kennilegri áhrif á mann, þar sem maður-
inn var risi að vexti og andlitsdrættir hans
hörkulegir.
Pramhald á. bls. 14.