Vikan - 07.06.1945, Blaðsíða 4

*
Sm.ásaza, oJjjtbh Rudolf Varnlund.
T7~ LUKKAN var um tvö um daginn, þeg-
•*^ar hann kom að „nr. 52“, þ. e. a. s.
Toffelmakargötu 52. Heill hópur af börn-
um elti hann þangað. Þau þekktu hann
ekki, þau höfðu dregist að honum eins og
börn dragast að því, sem er undarlegt,
óvenjulegt og töfrandi, yfirgefið leikvelli
sína, þegar hann gekk fram hjá þeim og
glápt á hann eins og hann væri undarlegt
dýr. Flest voru þau of ung til þess að
hafa gaman af því, sem kvikmyndahúsin
sýndu; og ekkert þeirra hafði enn þá séð
mann í kjólfötum, bráðlifandi mann í þess-
um einkennilega búningi.
Hann var í kjól og með pípuhatt og
hafði sett upp viðeigandi svip; góðlegan og
virðulegan svip; svip, sem gaf til kynna
að hann væri hafinn upp yfir þennan heim
áhyggna og hraða, sem hann var nýkom-
inn í.
Þegar hann gekk inn um útidyrnar, var
það með ákveðnum, útmældum hreyfing-
um eins og hann væri lávarður, sem eftir
stutta göngu kemur inn í höllina sína, þar
sem hátíðlegur þjónn tekur á móti honum
og gamlar fjölskyldumyndir á veggjunum
í forstofunni.
En þarna inni stóð nú bara gamla dyra-
varðarkonan og hélt á skókassa, sem var
fullur af áburði til þess að fægja glugga
með, hún var að tala við frú Karlsson og
frú Jansson. Dyravarðarkonan kom fyrst
auga á hann. Hún hörfaði aftur eins og
hún hefði séð draug, missti skókassann og
tók með litlu feitu höndunum fyrir and-
lit sitt.
„Guð hjálpi mér!“ hrópaði hún ótta-
slegin.
,,Ó,“ sagði frú Karlsson.
„Ó,“ sagði frú Jansson.
Það var ekki fyrr en nú sem þær litu
við. En þá þögnuðu þær, störðu og svelgdu
eins og orð, langar setningar kæmi upp í
kverkarnar á þeim, en orð, sem þær þorðu
ekki að segja. Maðurinn, sem stóð fyrir
framan þær tók hæglátlega ofan pípu-
hattinn, og kom þá í Ijós hvítt velhirt hár,
hann leit rólega í kringum sig. Milt bros
ljómaði á fallegu andliti hans; það var
eins og ljótu gulgráu veggirnir og stiginn,
sem var háll af raka, vektu hjá honum
hjartnæmar minningar, en sumar voru
samt svo gamlar, að hann gat rifjað þær
upp með ró og án þess að vikna. Að lok-
um leit hann á dyravarðarkonuna og
spurði alúðlega: „Hvernig líður yður frú
Blom?“ Hún heilsaði hikandi og hissa, eins
og sá sem gerir eitthvað, sem honum er í
rauninni á móti skapi, en hún gat samt
ekki stillt sig um það og sagði:
„Jú, þakka yður fyrir, ágætlega, herra
Nibelíus.“
Á næsta augnabliki kom á hana enn þá
meiri undrunarsvipur eins og hún væri allt
í einu hætt að efast.
„Já, já, afsakið, þetta er líklega herra
Nibelíus, Nibelíus, sem átti hér heima fyrir
nokkrum árum.“
Maðurinn hló blíðlega; það var eins og
hann tæki eftir vafa hennar, en fyrirgæfi
henni, þar sem hann skildi það svo vel.
„Jú,“ sagði hann, „þetta er Johann
Nibelius. Ég er kominn til þess að heim-
sækja konuna mína. Hún býr líklega hérna
enn þá?“
Hún horfði vandræðalega á manninn.
Það var eins og hún reyndi árangurslaust
að gera sér grein fyrir því, að hann stæði
þarna raunverulega, hann sjálfur og eng-
inn annar, klæddur í kjólföt og með pípu-
hatt, sem hann setti nú hægt upp aftur.
Á meðan höfðu hinar tvær konurnar hörf-
að nokkur spor aftur á bak; að því er mátti
dæma af svip þeirra brutust í þeim ýmsar
ólíkar tilfinningar. Óþrjótandi forvitni,
hræðsla, sem kemur af því, sem er alveg
óvænt, það, er hefði verið álitið algjör-
lega ómögulegt kom samt fyrirogvirðingu.
Þær litu næstum því út eins og börnin, sem
voru enn þá fyrir utan. Getur það verið
satt, sögðu undrandi augu þeirra, er þetta
herra Nibelius, sá raunverulegi Nibelius,
sem kemur aftur á þennan hátt?
Þegar hann gekk eitt spor fram til þess
að fara framhjá þeim öllum, hneigði dyra-
VEIZTÚ —?
1. Hver bygði fyrstur bæ í Odda á Rang-
árvöllum ?
2. Hvað er Kína margar fer-mílur?
3. Hvar og hvenær fæddist Ludwig van
Beethoven ?
4. Eftir hvem er leikritið „Að elska og
lifa“ ?
5. Hvenær var Flóa-bardagi ?
6. Hvaða landnámsmaður nam Kjalar-
nes?
7. Hver sagði: „Berr er hverr á bakinu,
nema bróður eigi“?
S. Hver hefir verið nefndur „faðir sagna-
ritunarinnar" ?
9. Hverir voru orustuguðir Grikkja og
Rómverja ?
10. Hvar og hvenær var Jón Espólín
f æddur ?
Sjá svör á bls. 14.
VIKAN, nr. 23, 1945
varðarfrúin sig aftur; hún hneigði sig
auðmjúklega eins og hún- ætlaði að stæla
hirðmeyju, sem hún hafði einu sinni séð á
kvikmynd, og hélt áfram:
„Jú, jú, hún býr hérna enn þá, frú Nibe-
lius býr hérna enn þá! En hún er ekki
heima einmitt núna, hún er úti! En vill
herra Nibelius ekki gjöra svo vel að ganga
inn til mín — já, það getur ekki liðið á
löngu áður en hún kemur.“
„Ég þakka yður fyrir,“ svaraði hann og
lyfti hattinum, því skyldi ég ekki bíða inni
hjá frú Blom?“
Hann gekk á eftir henni með stuttum
sporum, spor, sem gáfu honum einkenni-
legan' viðutan og sjálfsupptekinn svip; á
þennan hátt gekk hann áður fyrr. En þá
hafði hann verið klæddur í tötra; og á
meðal fátækra má maður í tötrum ekki
vera viðutan, það er eins og hann vilji lát-
ast vera meiri en hann er. Nú var hann
klæddur í kjólföt; og konunum þrem
fannst eins og nú væri hann loksins kom-
inn í fötin, sem hann væri fæddur til þess
að vera í!
Fregnin um að Johan Nibelius væri kom-
inn aftur barst eins og elding um húsið,
það var gamalt hús, með lágum leigum;
leigjendurnir voru fátæklingar, cem höfðu
búið þar lengi og kynnst, ekki aðeins eins
og fólk þekkist flest, með nafni og í sjón,
heldur þekktist það vel allt að naktri sál-
inni. Flestir höfðu líka búið þar, þegar
Johann Nibelius átti þar heima og þekktu
hann eins vel og hina. Á þeim tíma var
hann kallaður „skrýtni snillingurinn“.
Hann var alltaf með ýmsar skrýtnar og
gagnslausar uppfyndingar til þess að sýna
þeim, sem höfðu gaman af því; og þó að
hann vissi, að menn gerðu grín að þeim,
þá gat hann aldrei stillt sig um að sýna
þær: Þær voru hans andans börn, ófull-
burða eða beinlínis vansköpuð, en hann
elskaði þau með barnslegri og innilegri
ást. Stundum skemmtu karlarnir sér við
að bjóða honum í drykkjuveizlur sínar;
þeir helltu í hann víni, sem hann var
óvanur, svo að hann talaði tímunum sam-
an um allt, sem hann gæti gert, hvernig
allar uppfyndingar hans mundu gera
mennina hamingjusama. 1 hans augum
voru mennirnir göfugir, og miklir. En þeir
hæddust að hugsjónum hans.
Kona Nibeliusar sá fyrir honum með
því að taka að sér húshjálp og hreingern-
ingar 1 skrifstofum; það var hún, sem
fékk mest að kenna á auðmýkingunum.
Menn vissu vel, að hún bað hann oft,
ákaflega oft um að fá sér ákveðna vinnu
eða að minnsta kosti að reyna það; ná-
búarnir héldu því meira að segja fram,
að hún hýddi hann, og hann leit oft út
fyrir það. En hún sjálf sagði aldrei neitt
um heimilisaðstæður sínar.
Hún var hörð og bitur og dul kona, sem
virtist alltaf vera í stríði við tilveruna.
Þegar maður hennar dag nokkurn hvarf
úr húsinu í mestu kyrrþey, nefndi hún það
Framh. á bls. 13.