Vikan - 05.06.1947, Síða 7

VIKAN, nr. 23, 1947
7
Einskonar jarðarför
Framhald af blaðsí'ðu 3.
Hann stanzaði þarna, og kastaði mæð-
inni. Hann horfði út yfir dalinn, og augu
hans staðnæmdust við kirkjuna og kirkju-
garðinn með hvítu krossunum. Þarna stóðu
grænar bjarkir, og limagirðing í kringum
garðinn.
Augu hans leituðu varlega. Þarna sá
hann það. Þarna lá mamma, undir einni
björkinni, sem var dálítið bogin út yfir
leiðið, hann þekkti hana svo vel frá hinum
björkunum. Hann varð rólegri, þegar hann
hafði fundið hana. I andvaranum fannst
honum hann finna angan grafarblómanna,
sem var ólík og af öðrum blómum, og þótt
þau væru lifandi og fersk á leiðinu, fannst
honum þau lykta eins og þurrkuð blóm á
hvítri kistu, og í hug hans skaut upp minn-
ingu um margt svartklætt fólk, sem allt
vildi vera gott við hann.
Birgir hætti að horfa á kirkjugarðinn,
og hljóp á stað aftur, því nú mundi hann
eftir hvert hann ætlaði.
Ólöf var sjálfsagt komin niður að tjörn-
inni, hún mátti alltaf leika sér þar. Þetta
hafði hann oft sagt fröken Ingunni, en hún
hafði svarað því, að það gerði víst ekki
mikið til þótt dóttir hjáleigubóndans
drukknaði, úr því að henni var leyft að
vera þarna.
En Ólöf var engin smábóndastelpa, það
gat fröken Ingunn reitt sig á. Ólöf hafði
stór og falleg brúðuaugu, og gult, hrokkið
hár. Svona voru nú augun í Ólöfu, en ekki
í fröken Ingunni, því hennar augu voru
gul og ljót, og þótt Ólöf væri bara telpa,
var hún dugleg að lesa og skrifa fyrir
það. Hann hafði kennt henni það, því Ólöf
var alls ekki farin að ganga í skóla. Næsta
skipti þegar fröken Ingunn færi á bæna-
samkomu, þá skyldi hann fá Ölöfu heim
með sér, og sýna henni allt, sem hann
þurfti að læra, fyrir utan það að kenna
henni, og mundi hún sjá hversu mikið hann
hefði að gera.
Birgir tók sprettinn yfir að tjörninni.
,,Hæ, hæ, Ólöf,“ hrópaðihann, þegarhann
sá hana þar, en aldrei þessu vant svaraði
hún ekki, heldur óð berfætt út í vatnið
og hélt með báðum höndum utan um eitt-
hvað, sem leit út fyrir að vera ákaflega
dýrmætt.
,,Hvað ertu með, Ólöf ?“ kallaði Birgir og
hljóp til hennar.
„Það er fiðrildi, Birgir. Það flaug beint
í vatnið og ég er svo hrædd um að það
hafi drukknað.“
„Er það þá dautt?“
„Nei, jú — é-g veit það ekki.“
Birgir kom til hennar, og horfði í lófa
hennar. Það komu drættir í kring um
munninn á honum, eins og hann sæi eitt-
hvað viðbjóðslegt.
„Hentu þessu, Ólöf. Sérðu ekki gulu
kringlóttu blettina á vængjunum. Svei,
þetta er andstyggilegt." Hann horfði með
viðbjóði á brúna samanbrotna vængina,
með gulu deplunum.
Ólöf starði líka á fiðrildið. „Heldurðu
að það lifni ekki við? Hvers vegna þurfti
það að fljúga svona nálægt vatninu. Vissi
það ekki að það gat verið hættulegt ? Augu
hennar voru full af tárum.
„Jú, það vissi það vel, það ætlaði bara
að sýna, hvað það gæti. Fröken Ingunn
lætur svona alltaf.“
Ólöf svaraði ekki, og Birgir sagði
gremjulega: „Kastaðu því, hvers vegna
ertu að halda því lengur í lófanum?“
„Já, en ef það er nú ekki dautt?“
„Jú, það er dautt, og ef við látum það í
vatnið, þá erum við viss um það.“ Birgir
ætlaði að taka fiðrildið af henni, en Ólöf
vildi ekki sleppa því. „Nei, Birgir, ég ætla
að verma það í sólskininu, ég hefi gert það
áður.“
„Nei, komdu heldur 'að kasta steinum,
og við skulum sjá, hvort okkar kastar
lengra.“ .
„Nei, ég verð fyrst að biðja guð fyrir
fiðrildið, mamma segir að við eigum alltaf
að gera það.“ Ólöf kraup á kné á tjarnar-
bakkanum og bað. „Góði guð, láttu fiðrildið
lifna aftur, og komast heim til pabba síns
og mömmu, annars verða þau svo afskap-
lega sorgbitin. Amen.“
Því næst lagði hún fiðrildið varlega á
stein, svo sólin gæti skinið á það. Síðan
beið hún alvarleg á svip, eftir því að undrið
gerðist. Loks kallaði hún til Birgis. „Það
er áreiðanlega dautt.“
Birgir kom hlaupandi, og augun ljóm-
uðu sigri hrósandi.
„Ég sagði þér þetta, þarna geturðu séð.“
Ólöf andvarpaði. „Við verðum að jarða
það Birgir, við getum gróðursett lyng á
leiðið, það getur orðið snoturt.“
Birgir tók gröfina, og Ólöf lagði fiðrild-
ið gætilega niður í hana.
„Við verðum að hafa leiðið stórt, Ólöf,“
hann benti með hendinni, hve stórt það
skyldi vera.
„Nei, við skulum hafa litla mold ofan á
því, svo fiðrildið geti andað,“ bað Ólöf.
„Já, en það er dautt, og þá þarf það
líklega ekki að anda. Heldurðu að nokkuð
sem er reglulega dautt andi?“ Birgir var
alvarlega gramur.
„Við verðum að hafa leiðið nógu stórt,
því fröken Ingunn hefir svo langa fætur.“
Birgir notaði hellublað til að grafa með,
en Ólöf sléttaði á eftir með hendinni.
„Nú skulum við svei mér grafa hana
svo djúpt, að hún komi aldrei upp aftur,“
sagði Birgir.
„Já, en hvernig veiztu, að það hét fröken
Ingunn?“ spuði Ólöf.
„Það veit ég vel, ég ætti líklega að vita,
að það er fröken Ingunn, þegar ég er að
jarða hana sjálfur,“ sagði Birgir.
„Er þá fröken Ingunn dauð?“
„Auðvitað er hún það, við verðum bara
að lengja leiðið, því hún er svo löng.“
Birgir hélt nú áfram og lengdi leiðið.
„Nú verðum við að syngja,“ sagði hann.
„Þegar mamma var jörðuð, stóðum við í
kringum gröfina og sungum.“
„Hvað eigum við þá að syngja?“ spurði
hún.
„Það veit ég ekki.“
„Getum við ekki sungið „Gamli Nói“?“
„Ertu vitlaus, heldurðu að það sé sálm-
ui;, hefir þú aldrei verið við jarðarför ? Við
verðum að syngja sálm.“
„Hvað er sálmur, Birgir?“
„Það veit ég ekki, það er eitthvað um
guð og Jesús.“
„Þá kann ég einn sálm, ég kann: Ó,
Jesús bróðir bezti, en þá verður þú að
spenna greipar, Birgir. Mamma segir, að
maður eigi alltaf að gera það, þegar talað
er um guð og Jesús.“
Ólöf spennti greipar, og kinkaði kolli til
Birgis, alvarleg á svipinn.
„Nei, það vil ég ekki,“ Birgir leit á hana
móðgaður. „Þú ert berfætt, heldurðu að
nokkur sé berfættur við jarðarför?“
Ólöf leit niður á fætur sér. Þessu hafði
hún alveg gleymt. Hún flýtti sér að fara í
sokkana.
„Nú er ég tilbúin, til að vera við jarðar-
förina, Birgír.“
„Nei, nú verðum við líka að búa til kross,
til að setja á leiðið. Sjáðu hérna Ólöf, er
þetta ekki fínn kross, svo skrifa ég nafnið
á hann.“
„Já, en hvað hét fiðrildið, Birgir?“
„Fröken Ingunn, nú er hún dauð og kem-
ur aldrei aftur.“
„Já, en hefir hún þá verið veik, það var
amma áður en hún dó.“
„Já, hún lá í marga daga, og svo dó hún.
Nú get ég gert það sem ég vil, og nú er ég
orðinn stór. Svo get ég líka gift mig, þeg-
ar ég vil, það gerði Anders.“
„Hvað ætlar þú að gera, Ólöf, þegar þú
ert orðin stór?“
„Ég á að verða dugleg að búa til mat,
svo ég geti matreitt fyrir brúðkaupsveizl-
ur og jarðarfarir. Mamma segir líka, að ég
geti kannske hjálpað til, þegar fröken Ing-
unn giftist pabba þínum.“
„Giftist pabba mínum! Nei, það getur
aldrei orðið, því nú er hún dauð og liggur
þarna. Það var henni sjálfri að kenna að
hún dó svona skyndilega, en ég get gifst
þér.“
„Ó, villtu það, þá getum við haft brúð-
urnar mínar með, svo við eigum börn.“
Ólöf hoppaði af kæti, og klappaði sam-
an lófunum, af tilhlökkun um búskapinn.
„Uss nei, við skulum ekkert barn eiga.
Þau eru alltaf að öskra á nóttunni. Það
gerir litla barnið, sem Anders og Hulda
eiga.“
„Já, en mín börn öskra ekki, þau eru
svo þæg.“
„Nei, ég vil ekki sjá þau. Hvað á ég
að gera við tuskubrúðumar þínar?“
„Tuskubrúður!“ augu Ólafar fylltust
tárum, og hún fór að snökta. „Brúðurnar
mína eru ekki tuskubrúður.“
Birgir reiddist. „Ef þú ert að væla
stelpa, þá vil ég ekki giftast þér, þá getur
þú bara átt þig.“ Birgir stóð upp, og var
mikilmennskulegur á svipinn.
Ólöf stóð líka hægt á fætur. Hún var
með fingurinn upp í sér, og barðist við
grátinn. Svo hljóp hún hágrátandi niður
brekkuna.
Nú var Birgir reiður og kallaði á eftir
henni: „Hlauptu bara heim og segðu
mömmu þinni kjaftasögu, hlauptu bara,
væluskjóðan þín,“ og með grátstaf í kverk-
unum hljóp hann á eftir henni. „Segðu bara
frá því, að við höfum jarðað fröken Ing-
unni, segðu það bara.“ Hann grét af reiði
og varð fótaskortur og datt, stóð samt
strax á fætur og hljóp áfram. „Hæ, Ólöf,
þú ert væluskjóða, það ertu.“
Ólöf stanzaði. „Ég er engin væluskjóða,
Birgir. Ég ætla ekki að segja mömmu, að
fröken Ingunn hafi dáið skyndilega, og að
við höfum grafið hana strax.“ Svo bætti
hún við móðguð. „Brúðurnar mínar eru
ekki neinar tuskubrúður, Birgir, auk þess
hefir mamma saumað á þær nýja kjóla.“
„Jæja, þú mátt þá gjarnan hafa þær
með, það gerir ekki svo mikið til.“
„Kemurðu þá á morgun, Ólöf?“
„Já,“ kallaði hún, og þaut af stað heim.
Birgir labbaði einnig heimleiðis, eftir
viðburðaríkan dag. Hann söng og trallaði
svo undir tók í skóginum.
Yfirvaldið: ,,Það bezta sem þér gerið, er að
fara heim og sættast við konuna yðar.“
Eiginmaðurinn: En, hvað er það næst-bezta?“
Hún: ,,Er hann ekki tengdur þér að einhverju
leyti?"
Hann: „Jú, hann kvæntist kærustunni minni.“