Vikan - 25.03.1948, Blaðsíða 5

5
VIKAN, nr. 13, 1948
------. Framhaldssaga:
■
m
m
■
•m
m
m
Grunsamlegar persónur
9
•n
m
m
1----------------------------------- Sakamálasaga eftir Ðorothy L. Sayers
Minnoch — að minnsta kosti um veiðitímann.
Ég býst ekki við —
„Og hvernig vitið þér, má ég spyrja, að slysið
vildi til upp við Minnoch?“
Jock Graham leit á andlit lögregluþjónsins, sem
Iýsti miklum ákafa.
„Hvernig ég veit það? Það er nú langt mál
að skýra frá því. En þessi forvitni um ferðir
mínar og brotna hauskúpan á Campbell — ber
að skilja það svo, lögregluþjónn, að ég sé grun-
aður um að hafa barið manntetrið og fleygt
honum í ána eins og útlendi riddarinn í sagna-
ljóðinu?"
„Ekki beinlinis, herra, en fyrir formssakir —."
„Já, einmitt."
„Ha!“ hrópaði gestgjafinn eins og skyndilega
hefði runnið upp fyrir honum ljós. „Eruð þér að
gefa í skyn, að maðurinn hafi verið myrtur?"
„Það er eftir því hvemig á það er litið," sagði
lögregluþjónninn.
„Það er það, sem hann meinar,“ sagði .praham.
„Ég sé það á svipnum í augunum á honum. Þetta
er mikil tilbreyting í fámennri sveit.“
. „Það er hræðilegt," sagði gestgjafinn.
„Heyrðu nú, Jock," sagði Wimsey. „Dragðu
okkur ekki á þessu lengur. Þú sérð, að forvitnin er
alveg að gera út af við okkur. Hvernig gaztu
vitað, að Campbell var upp við Minnoch?"
„Það var hugsanaflutningur," sagði Graham og
brosti. „Ég horfi í huga ykkar og myndin birtist
mér — stórgrýttur hylur — brött graníturð —
tré, sem slúta fram yfir hylinn — og ég segi við
sjálfan mig: Það er auðvitað Minnoch! Þetta er
ósköp einfalt mál, Wimsey."
„Ég vissi ekki, að þú værir huglesari."
„Það er grunsamlegt, finnst þér ekki? Ef satt
skal segja, þá er ég ekki huglesari. Ég vissi, að
Campbell yrði upp við Minoch í gær því að hann
sagði mér það.“
„Sagði hann þér það?“
„Já, hann sagði mér það. Er það nokkuð undar-
legt? Ég talaði stundum við Campbell án þess
að kasta í hann grjóti. Hann sagði mér á mánu-
daginn, að hann ætlaði daginn eftir upp að Minn-
och til að mála brúna. Hann dró upp skissu fyrir
mig — tautandi eins og hann var vanur."
Graham dró kritarmola upp úr vasa sínum og
byrjaði að teikna á afgreiðsluborðið og hermdi
eftir svip og kækjum Campbells. Teikningin tók
óðfluga á sig lögun — hylurinn, trén, brúin og
hvítir skýjabólstrar -r- hún var svo nauðalík mál-
verkinu, sem Wimsey hafði séð á málaragrind-
inni, að hann hrökk við.
„Þú ættir að geta lifað góðu lífi á að gera
eftirlíkingar, Jock."
„Það er einmitt gallinn á mér. Ég er of fjöl-
hæfur. Ég get málað í stil hvaða málara sem
er, nema mínum eigin. Það fellur ekki í kramið
hjá gagnrýnendunum. „Graham er enn að leita að
persónulegum stíl," segja þeir. En mér finnst
gaman að því. Sko til, svona málar Gowan.“
Hann þurrkaði út teikninguna og gerði í snap-
kasti lifandi eftirlíkingu af einu málverki Gowans.
Og svo stældi hann málarana einn á fætur öðr-
um: Ferguson, Farren, Waters og fleiri. Hann
hellti bjór á borðið og þurrkaði kritina af með
crminni. „Allir hafa þeir einn eiginleika, sem
mig skortir: einlægni — en það gerir muninn.
Ég skal segja þér, Wimsey, helmingurinn af
þessum mannamyndum, sem fólk borgar mér
fyrir, eru skopteikningar — en fólkið veit það
ekki. Ef það vissi það, mundi það fyrr deyja
en skrifa undir ávisanimar."
Wimsey hló. Ef Graham var að draga timann,
þá fór hann sniðuglega að þvi. Ef hann var að
reyna að beina athyglinni frá hinni varasömu
eftirlíkingargáfu sinni, þá gat hin kæruleysislega
hreinskilni í svipnum ekki verið meira sannfær-
andi. Og skýring hans var í alla staði góð og
gild — hvi skyldi Campbell ekki hafa getað
minnst á ferðir sinar við Graham, eins og hvem
annan ?
Það mátti greinilega sjá, að lögregluþjónninn
var orðinn órólegur.
„Það er aðeins formsatriði," tautaði hann.
„ó,“ sagði Graham. „Hann er sauðþrár, þessi
drengur."
„Það er auðséð," sagði Wimsey. „Hann ætlar sér
að fá svar.“
„Manngreyið," sagði Graham. „Neyðin hlýtur
að vera húsbóndi hans eins og hjúkrunarkonan
sagði í gamla daga áður en noltkur vissi um
Montessori. Ég var ekki upp við Minnoch. En
hvar ég var kemur engum nema mér við.“
„Jæja, herra," sagði lögregluþjónninn vand-
ræðalegur. Hann átti auðsjáanlega í harðri bar-
áttu við sjálfan sig. Hann átti erfitt með að
trúa nokkm misjöfnu um Graham, en á hinn
bóginn vildi hann ógjama láta gott tækifæri
ganga sér úr greipum.
„Svona, góði, nú skuluð þér fara,“ sagði Gra-
ham vingjarnlega. „Þér eyðið tímanum til ein-
skis. Þér þurfið ekki nema að lita á mig til þess
að sjá, að ég mimi aldrei gera flugu mein. Og
hver veit nema morðin^inn sleppi á meðan við
sitjum hér og röbbum saman yfir ölglasi."
„Mér skilst," sagði lögregluþjónninn, „að þér
neitið afdráttarlaust að skýra frá, hvar þér vor-
uð á mánudagsnóttina."
„Loksins skildi hann það!“ hrópaði Graham.
„Við emm seinir til, en traustir hér á landi,
Wimsey. Það er rétt. Ég neita afdráttarlaust —
algerlega — absólút — að segja það. Skrifið það
hjá yður svo að þér. gleymið því ekki.“
Lögregluþjónninn skrifaði alvarlegur í vasa-
bókina sína.
„Jæja," sagði hann. „Ég verð að gefa yfir-
völdunum skýrslu um þetta."
„Alveg rétt," sagði Graham. „Ég ætla að tala
við þau.“
Lögregluþjónninn hristi höfuðið efagjarn og
fór með tregðu.
„Manngreyið!" sagði Graham. „Það er skömm
að vera að stríða honum. Viltu annað glas, Wims-
ey?“
Wimsey afþakkaði og Graham stóð skyndilega
upp og sagðist þurfa að skreppa niður í málara-
vinnustofuna stna.
Gestgjafinn fylgdi honum eftlr með augunum.
„Hvað er á bak við þetta?" sagði Wimsey kæru-
leysislega,
„Ó, þetta er eitthvert uppátæki í honum," sagði
gestgjafinn. „Graham er gamansamur og kann-
ske dálítið vífinn, en hann er stálheiðarlegur."
„Einmitt," sagði Wimsey. Svo kvaddi hann og
fór. Frú Green, þvottakonan, bjó í litlu húsi
skammt frá. Hún var að baka flatbrauð þegar
Wimsey kom, en þegar hún var búin að dusta
mjölið af höndimum og hafði lagt frá sér flat-
brauðið, var hún reiðubúin til að tala um hið
sviplega fráfall húsbóndá síns.
Hún talaði með breiðum, skozkum hreim og af
miklum ákafa, en eftir að Wimsey hafði endur-
tekið spurningar sínar tvisvar eða þrisvar, tókst
honum að skilja svör hennar.
„Borðaði herra Campbell nokkurn mórgunverð
áður en hann fór á mánudagsmorguninn ? “
Já, hann hafði gert það. Á borðinu höfðu
verið leifar af steiktu fleski og eggjum og notað-
ur tepottur og bolli. Það hafði verið borðað af
brauðinu og sneiðar höfðu verið skornar af flesk-
inu.
„Var herra Campbell vanur að borða svona
morgunverð?"
Já, hann var vanur að borða steikt flesk og egg
til morgunverðar. Tvö egg og tvær flesksneiðar,
og það hafði hann borðað þennan morgun. Frú
Green hafði talið það.
„Borðaði herra Ferguson einnig morgunverð
sinn þennan morgun?"
Já, herra Ferguson hafði fengið sér reykta
síld og bolla af tei. Frú Green hafði sjálf fært
honum tvær síldar á laugardaginn, og hann
hafði borðað aðra á sunnudagsmorguninn og hina
á mánudagsmorguninn. I hvorugu húsinu hafði
verið neitt athugavert eða óvenjulegt, að því er
hún gat bezt séð, og það hafði hún sagt lögreglu-
þjóninum, þegar hann kom til hennar.
Wimsey velti þessu fyrir sér á leiðinni til
Kirkcudbright. Skýrsla læknisins kom ekki heim
við eggin tvö og fleskið. Einhver hafði borðað
inorgunverð i húsi Campbells, og sá, sem hæg-
ast átti með það, var Ferguson. En ef Fergu-
son hafði ekki gert það, gat verið, að hann hefði
séð, hver gerði það. Það var slæmt, að Ferguson
skyldi hafa farið til Glasgow.
Hvað Graham viðvék, var bersýnilegt, að hann
hafði ekki verið í Glen Trool. Það gátu verið
margar ásíæður til þess, að hann var svona
þögull. „Vífni" hans var sennilega ástæðan; það
væri reynandi — og gæti orðið Graham til góðs
— að athuga, hvort hann ætti vinkonu einhvers
staðar í nágrenninu. Verið gat líka, að hann
hefði fundið einhverja afskekkta á, þar sem
mikill silungur var, og sem hann vildi ekki láta
uppskátt um. Eða kannske var þetta allt striðni
í honum. Það var ómögulegt að segja. En í sveit,
þar sem allir þekkja alla, er ómögulegt að leyna
ferðum sínum með öllu. Einhver hlaut að hafa
séð til Grahams, en annað mál var, hvort sá
fengist til að leysa frá skjóðunni. Sveitafólk er
þögult.
Wimsey fór til Sir Maxwell Jamieson til að
ségja honum frá eggjunum og fleskinu, en Sir
Maxwell tók frásögninni þurrlega. Engar nýjar •
fréttir höfðu komið frá Dalziel, og Wimsey fór
heim, en gekk fyrst við hjá Waters til að vita,
hvort hann væri kominn.
Bunter tók vel á mó'ti honum, en svo virtist,
sem honum lægi eitthvað á hjarta. En við eftir-
grenslanir kom í ljós, að það var ekki annað
en skozkan, sem alltaf var að angra Bunter;
hann átti svo erfitt með að skilja hana.
Wimsey lét í ljósi samúð sína, og til þess að
leiða huga Bunters frá skozkunni, minntist hann
á fund sinn við Jack Graliam.
„Einmitt, já? Ég vissi, að herra Graham var
kominn aftur. Mér skilst, að hann hafi verið í
Creetown á mánudagsnóttina."