Vikan - 25.11.1948, Blaðsíða 13

VIKAN, nr. 48, 1948
13
Dularfullt fyrirbrigði í lagardýrabúrinu
Barnasaga
Ég sat hálfsofandi í dýrafræðisr
kennslustundinni, þrátt fyrir það þó
að dýrafræði sé mín uppáhaldsnáms-
grein. En við höfðum forfallakennara
um tíma, og var hann allt annað en
skemmtilegur. Nefndum við hann
Grákoll. Að þessu sinni talaði hann
um mýflugur, og ég skal ábyrgjast,
að fleiri en einn eða tveir í bekkn-
um hlustuðu ekki á þessa leiðinlegu
mýflugnaræðu.
Óli sat næstur mér. Hann ýtti miða
fram fyrir mig. Á miðanum stóð
þetta:
„Viltu koma með mér, að aflokn-
um skólatíma, út að flóatjörn og
veiða?“
Ég vaknaði af mókinu, skrifaði já
á miðann og kom honum til Óla. Að
því búnu féll sami svefnhöfginn yfir
mig.
Kennslustundin tók enda. Þetta var
síðasti tíminn í skólanum þennan dag.
Við Óli flýttum okkur heim, feng-
um okkur hressingu, tókum veiðar-
færin og héldum út að flóatjöm. Við
höfðum keypt okkur lítið lagardýra-
búr og þurftum að fá eitthvað til að
láta í það.
Við veiddum halakörtur, kringlu-
snigla, kampalampa og brunnklukk-
ur.
Þegar við ætluðum að fara að
hætta veiðunum, kom Óli auga á
nýja veiði.
Hann mælti: „Sjáðu þessi loðnu
kvikindi, þarna í vatnsskorpunni. En
sá fjöldi af þeim! Hvað ætli þetta
sé ?“
Þetta líktist smá halakörtum eða
vatnaormum. Smádýr þessi lónuðu i
vatnsskorpunni, með hausinn niður.
Stundum þutu þau eins og skot nið-
ur að botni.
Ég mælti: „Mér er ókunnugt um
heiti þessara kvikinda. En við skul-
um veiða dálítið af þeim, þau eru
svo skrítin."
Við veiddum nokkuð af þeim, og
héldum að því búnu heimleiðis. Þegar
heim kom, létum við alla veiðina í
lagarbúrið, og skrítnu dýrin með.
Daginn eftir höfðum við mikla á-
nægju af þvi, að athuga ibúa lagar-
dýrabúrsins. En þó mest gaman af
skrítnu dýrunum, ér við veiddum síð-
ast. Við nefndum þau slöngudýr,
vegna hreyfinga þeirra, sem minntu
á slöngur.
Þau voru venjulega við yfirborð
vatnsins. En ef við ónáðuðum þau
lítið eitt, þutu þau niður, svo langt
sem þau komust. En smám saman
komst meiri kyrrð á þessi skrítnu
dýr.
Einn morgunn vaknaði ég við ó-
hljóð í Óla. Ég spurði, hvað gengi á.
„Það var eitthvað, sem stakk mig,“
sagði Óli.
„Það er mátulegt handa þér,“ svar-
aði ég. En í sama bili var ég stung-
inn í hálsinn, og rak upp óp. Ég
vaknaði til fulls, og reis upp.
„Hvað er þetta?“ sagði ég. „Og
hvaða suða er uppi undir loftinu?"
Við litum báðir upp samstundis,
og hrópuðum: „Mýflugur!"
Stór mýflugnaskari sveimaði uppi
yfir okkur. Nú skildum við hvaðan
stimgurnar ættu rót sina að rekja.
„Hvaðan geta allar þessar bölvað-
ar mýflugur hafa komið?" sagði Óli.
„Glugginn er lokaður."
„Ég veit ekki hvaðan í skollanum
þær hafa komið," svaraði ég. „En við
verðum að veiða þær. Að öðrum kosti
éta þær okkur upp til agna.“
óli var því samþykkur að veiða
mýflugurnar, og það þegar á stund-
inni.
Við stukkum fram úr rúmunum og
bjuggum okkur undir að hefja mý-
flugnadráp.
Það varð mikið at. Við börðum
mýflugurnar með blöðum og bókum.
Veggmyndir duttu niður, og allt valt
um koll, sem lauslegt var.
Eftir all-langa stund höfðum við
drepið meirihlutann af þessum óvin-
um. Voru veggirnir í herberginu
þaktir dauðum mýflugum. Valur sá
var allstór.
„Púh, þetta var erfitt," sagði Óli
og stundi við. „Ég er alveg úttaug-
aður. Hvaðan koma þessar blóðsug-
ur? Það er dulrænt."
Hann gekk svo að lagardýrabúr-
inu. Er hann kom að því, rak hann
upp hljóð.
Hann mælti: „Nýr leyndardómur!
Öll slöngudýrin horfin!"
Við horfðum hissa hvor á annan.
Lengi ígrunduðum við, hvernig á
þessu stæði. Svo sagði Óli:
„Engin slöngudýr, en aragrúi mý-
flugna! En hvað við erum vitlausir!"
, „Að hverju leyti?" spurði ég.
' „Slöngudýrin hafa auðvitað verið
mýflugnalirfur," sagði Óli og hló.
„Síðastliðna nótt var klaktíminn á
: enda. Við höfum bókstaflega alið
íslöngur við brjóst okkar."
Ég svaraði: „Þetta hefðum við vit-
að, ef við hefðum hlustað á Grákoll.
Hann talaði um mýflugur."
,,Já,“ svaraði Óli og néri mýbitn-
ar hendur sínar. „Það er rétt. Við
látum okkur þetta að kenningu verða
framvegis. Við skulum taka vel eftir
í kennslustundunum, þó að sumar
þeirra verði leiðinlegar."
Ég játaði þessu og ræddum við
málið um stund.
Við urðum ásáttir um það, að sjálf-
sagt væri að taka vel eftir í tírhum.
Að öðrum kosti ættu nemendur á
hættu, að verða illa að sér, og færu
á mis við margskonar hagnýtan fróð-
leik.
Þetta ættu böm að hafa í huga,
og breyta samkvæmt því.
BIBLÍUMYNDIR
1. mynd. En vér, sem áður höfðum muni mæta mér, nema hvað heilagur
stigið á skip, sigldum til Assus og andi birtir mér í hverri borg og
ætluðum að taka Pál á skip, því segir, að fjötrar og þrengingar bíði
að svo hafði hann fyrir lagt, en mín.
sjálfur ætlaði hann að koma fót- 3. mynd. . . . Og allir tóku sáran
gangandi. að gráta og féllu um háls Páli og
2. mynd. En frá Míletus sendi hann kysstu hann, og voru allir hryggastir
til Efesus og boðaði til sín öldunga yfir orði því, sem hann hafði mælt,
safnaðarins, og er þeir voru komnir að þeir mundu aldrei framar líta
til hans, sagði hanri við þá . . . Og auglit hans.
nú, sjá, bundinn í anda er, ég'á leið 4. mynd. Síðan fylgdu þeir honum
til Jerúsalem, vitandi eigi, hvað þar til skips. ,,
VEIZTU ÞETTA - 7
Efst til vinstri: Hreysikötturinn er af marðarættinni og er algengui-
á Norðurlöndum. Skiptir hann litum, er mórauður á sumrin, en hvítur á
vetuma. I miðju: I Suður-Ameríku eru til svo stórar leðurblökur að
vænghaf þeirra er meira en 2 fet. Að neðan til hægri: f Móngólíu merkjá
langar epnar það, að maðurinn sé af höfðingjaættum. Efst til; hægri:
Mjólkursykur er notaður í lyfjatöflur og einnig í sprengiefni. Að neðan til
vinstri: Krabbadýraflokkurinn er fjölskrúðugastur af liðdýraflokkúnum og
eru krabbadýrin flest lagardýr.