Vikan - 06.01.1949, Blaðsíða 4

4
VIKAN, nr. 1, 1949
HEFNDIIM
„Já, það er því miður nokkuð ískyggi-
legt, sem ég þarf að segja þér, mamma!“
sagði ungi bankaritarinn, Poul Helmer,
og settist andspænis móður sinni, sem leit
kvíðafull upp frá saumum sínum.
„Er eitthvað að — í bankanum?"
spurði hún.
Dyrabjallan hringdi og Poul stóð á
fætur.
„Ég skal fara til dyra, mamma, sittu
kyrr!“
Skömmu eftir heyrði hún glaða og
undrandi rödd sonar síns:
„En hvað það var gaman að þú skulir
þegar vera komin heim, Ella! Komdu inn!
Ég ætlaði einmitt að fara að tala við
mömmu um nokkuð — og nú getur þú
fengið að vita það um leið! “
Þetta var unnusta hans, Ella Vang,
sem hafði verið að heiman í nokkrar vik-
ur, en var nú óvænt komin aftur.
Frú Helmer brosti blíðlega. Hún var
svo ánægð með þessa trúlofun Pouls,
Ella og hann áttu vel saman og gömlu
konunni þótti jafnvel eins vænt um ungu
stúlkuna og son sinn.
„Ég vona að þetta séu einhverjar góðar
fréttir!" sagði Ella glaðri röddu, en Poul
svaraði hálfdapurlega:
„Því miður verðið þið að búa ykkur
undir slæmar fréttir! Þetta er svo undar-
legt, að ég skil það ekki sjálfur!“
Ella kom inn og heilsaði, skömmu síðar
sátu þau öll þrjú í kringum borðið og
Poul tók til máls:
„Það er nýi bankastjórinn, sem ég er
hræddur við — já, hreint og beint hrædd-
ur, mamma! Hann lætur mig aldrei í
friði og í dag komst ég að því óvænt að
hann reynir að fá ástæðu til að segja mér
upp starfinu.“
„S'egja þér upp!“ stundi Ella. „En hvað
hefur þú gert honum til miska?“
„Það er einmitt það, sem ég er að
velta fyrir mér!“. svaraði Poul. „Nú hefi
ég verið í bankanum frá því ég var nítján
ára og alltaf stundað vinnu mína lýta-
laust og komið mér vel við alla. Gömlu
bankastjórunum féll vel við mig og þeir
veittu mér frama í starfinu og þegar ég
nú að lokum hefi fengið þau laun að ég
get farið að kvænast — þá virðist nýi
bankastjórinn, Laursen, vilja losna við
mig.“
„En hvernig fer ef þú missir stöðuna?“
spurði Ella lágri röddu.
„Já, þá verðum við að fresta gifting-
unni — það er ekki auðvelt að fá nýja
stöðu og ógjörningur, ef menn eiga ekki
góða að,“ svaraði Poul napurt. „Ég hefi
reynt á allan hátt — ég skil þetta
ekki —“
„En ég skil það,“ sagði gamla konan
lágum rómi.
„Þú, mamma? Við hvað áttu?“
Þýdd smásaga
„Það er til að hefna sín á mér sem
Laursen bankastjóri rekur þig úr stöðu
þinni,“ svaraði hún róleg. „Ég þekkti
hann, þegar ég var ung — hann vill koma
fram hefndum fyrir það að ég móðgaði
hann einu sinni.“
Poul og Ella horfðu undrandi á hina
litlu og góðlátlegu frú Helmer. Gat nokkur
viljað hefna sín á henni! Þeim fannst það
alveg óhugsandi.
„En nú skal ég segja ykkur alla sög-
una!“ hélt hún áfram. „Þegar ég var korn-
ung trúlofaðist ég Martin Laursen, enda
þótt ég segði honum að ég elskaði hann
ekki. Hann fullvissaði mig um að ást
mín myndi vakna seinna og ég var svo
mikið barn að hann náði valdi yfir mér.
Hann var mjög ástfanginn af mér — að
minnsta kosti hafði hann sett sér það
takmark að fá mig fyrir eiginkonu og
þegar Martin hafði ákveðið eitthvað varð
áformi hans ekki haggað.
En mánuði eftir trúlofunina kynntist
ég föður þínum, Poul, og þá vissi ég að
ég gat ekki orðið kona annars manns en
hans. Ég sagði Martin Laursen hvernig
komið væri og hann varð viti sínu fjær
af reiði og hótaði hefndum, en fyrir
bragðið hafði ég bara minna samvizku-
bit af að slíta trúlofun minni og Martins
og trúlofast föður þínum. Martin fór
burtu, en Karl og ég giftum okkur. Við
bjuggum hamingjusöm saman þar til
faðir þinn dó fyrir tíu árum, en aldrei
hefi ég séð Martin síðan. Ég frétti bara
að hann væri orðinn ríkur maður og hefði
! VEIZTU -?
1 1. Noregur er aðeins '/M af stærð Afríku, i
en strandlengjan er samt % af =
strandlengju heimsálfunnar. Hverjir |
eru aðal atvinnuvegir Norðmanna?
: 2. Hvað heitir höfuðborgin í Kina ?
§ 3. Hver er önnur staersta eyja i heimi? i
r 4. Hvenær voru ólympíuleikarnir teknir =
upp að nýju og hvar voru þeir þá i
í haldnir ?
: 5. Hvað samdi Mozart margar sym- i
i fóniur ? :
i 6. Hvað þýðir orðið ,,kjagsa“ ?
i 7. Hver sagði þetta: „Munur er að i
i mannsliði" ?
: 8. Hvaða ár var orðið ,,sósíalismus“ =
notað^ í fyrsta sinn ? i
§ 9. Hvenær var Benedikt Jónsson Gröndal, =
skáld og yfirdómari, uppi?
i 10. Hverrar þjóðar er píanósnillingurinn =
José Iturbi? i
i Sjá svör á bls. 14. E
orð fyrir að vera óvenju harðdrægur í
peningamálum og öllum viðskiptum.
Þegar ég heyrði það í haust að hann væri
orðinn bankastjóri fékk ég þegar illt hug-
boð og var það ekki að ástæðulausu. Nú
er ég sannfærð um að eini tilgangur hans
með að sækja um þessa stöðu, var sá, að
gera mig óhamingjusama.
„En hvað eigum við að taka til bragðs,
mamma?“ spurði Poul úrræðalaus.
„Þið skulið ekkert gera, börnin mín,
á morgun skal ég snúa mér að þessu
vandamáli,“ sagði frú Helmer og brosti.
„Karlmenn eru venjulega svo klaufskir og
úrræðalausir, en við konurnar höfum ráð
undir hverju rifi.“
Daginn eftir, um klukkan fjögur, sat
Martin Laursen bankastjóri heima í rík-
mannlegum, en leiðinlegum stofum sínum.
Hann var ókvæntur, en hafði duglegt
þjónustufólk, dýr húsgögn, góðan mat —
í stuttu máli sagt allt, sem fékkst fyrir
peninga. Og þá fannst honum hann hafa
nóg.
Beint á móti honum sat eldri kona, lát-
laust klædd, en fremur ungleg eftir aldri
og góðleg. Það var frú Helmer, móðir
Pouls.
„Mér skilst að þér séuð komnar til að
biðja syni yðar vægðar,“ sagði banka-
stjórinn og horfði hvasst á hana. „Þér
vitið að ég sagði honum upp starfinu í
dag?“
Það kom undrunarsvipur á andlit frú
Helmer og eins og gleðibjarmi, en þetta
var svo snöggt að enginn hefði tekið
eftir þessu, ef hann hefði ekki horft eins
hvasst og bankastjórinn.
„Ég — já — ég ætlaði að spyrja
yður —“ svaraði hún stamandi.
„Þér vilduð spyrja mig —?“ hvöss og
blá augu Laursens bankastjóra fylgdust
með öllum svipbreytingum á vingjarn-
lega andlitinu gegnt honum. Og jafnframt
var hugur hans önnum kafinn. Gat það
verið svo? Vildi hún í raun og veru að
sonurinn missti stöðuna? Hann varð að
fá fulla vissu sína, hvað það snertir.
„Já, Poul bað mig að fara til yðar,“
hélt hún áfram vandræðalega og leit
niður. „Hann er svo hryggur — og —
og þetta hefur í för með sér að hann getur
ekki kvænzt — hann verður að leita sér
að nýrri stöðu — og þér skiljið, hann
getur búið hjá mér, þar sem ég hefi góð
eftirlaun, en það er ekki nóg til þess að
hann geti séð fyrir konu, þótt hann fengi
nýja atvinnu. Þér skiljið mig, er ekki
svo ?“
Jú, þetta skildi Laursen bankastjóri og
brosti við. En hvað hann hafði verið
heimskur! Þetta gat hann ekki skilið
nema á einn veg. Frú Helmer átti enga
ósk æðri en þá að fá að hafa son sinn
lengur hjá sér. Ef ungi maðurinn missti
atvinnuna neyddist hann til að hætta við
hjónabandið og vera kyrr heima hjá móður
sinni í nokkur ár — kannske í mörg ár.
Það var ekki auðvelt að fá svo vellaunaða
Framh. á bls. 14.