Vikan - 25.06.1992, Blaðsíða 26

▲ Ferðin
til Króatíu
hafði mikil
áhrif á
hann.
T
Sæmundur
og Júlíus
Kemp
kvikmynda-
gerðarmað-
ur i góðum
félagsskap
i Króatíu.
báöu fyrir hlýja kveöju til mín
og þakklæti. Svona er lífið á
Hótel Borg og þannig er líf mitt
og kannski okkar flestra. Viö
kynnumst fólki, lærum sitthvaö
um líf þess og þrár, síðan ekk-
ert meir, aðeins minningin og
símanúmer í mesta lagi. Mér
finnst alveg einstaklega dap-
urlegt aö fletta símabókinni
minni.“
í október á síöasta ári, þeg-
ar stríðið hafði brotist út í
Króatíu af fullum krafti, gekk
Sæmundur til liðs við Króata
sem eru búsettir hér á landi.
Hann bauð þeim aöstoð sína
og ákvað að fara með þeim til
Króatíu og reyna að veita ein-
hverja hjálp þar.
Sæmundur fékk þá hug-
mynd að gera heimildamynd
um ferðina og fékk vin sinn,
Júlíus Kemp, til að ráðast í
þaö verkefni með sér. Það var
svo um miðjan mars sem þeir
héldu til Króatíu með það
verkefni fyrir höndum að gera
mynd fyrir Ríkissjónvarpið um
lífið í Króatíu. Þessi mynd er
nú langt komin í vinnslu og
verður sýnd í sjónvarpinu inn-
an skamms.
„Ég reyndi að kynnast inn-
fæddum og þeirra skoðunum
sem best, en sumir áttu mjög
erfitt með að tala um ástandið
í landinu. Líf þessa fólks er
vægast sagt hryllilegt. Það býr
við stöðugan ótta og því líður
yfirleitt mjög illa.
Eitt sinn var ég staddur í
borginni Dubrovnik sem var
afskaplega fallega áður en
stríðið skall á og sannkölluð
listaborg. Mikið er þar um
gamlar byggingar sem hafa
varðveist frá því á miðöldum.
Dag einn, þegar sprengjurnar
dundu á borginni, skynjaði ég
gífurlegan ótta sem greip um
sig. Það kom mér því i opna
skjöldu að sjá ungan dreng
vera að dansa á veitingastað á
meðan drundi í sprengjunum.
Mér virtist hann ekki taka
stríðið alvarlega en annað
kom upp úr dúrnum því þessl
strákur hafði verið að berjast í
fremstu víglínu I hálft ár og var
nú loksins kominn í mánaðar
frí. Hann sagði mér frá þvi að
þegar fyrst var ráðist á Du-
brovnik hefði hver einasti
maður í borginni, sem átti
byssu, tekið hana í hönd,
hlaupið upp á fjallið fyrir ofan
borgina og barist til að verja
borg sína fyrir óvinaherjum.
Mjög margir féllu I þessum
bardögum og strákurinn sagð-
ist hafa horft á eftir mörgum
góöum vinum sínum í dauð-
ann. Þeir voru aðeins rúmlega
tvítugir og börðust til að kom-
ast lífs af en urðu að láta und-
an síga.“
Eldri maðurinn hefur lokið
sögu sinni. Hann hylur andlitið
í höndum sér og hristist í
ekkasogum. Ungi maðurinn
leitar að orðum en finnur
engin. Hvert orð virðist vera
óviðeigandi á þessari stundu.
Hann tekur eftir því að sprengj-
urnar eru hætta að falla og
dauðakyrrð ríkir í borginni. Úti
fyrir er enn svartamyrkur og
langt virðist vera þangað til
sólin fær að skína á þessa
fögru borg í Króatíu.
iAiáiiAAAAiiáAAiAAAiAAAAA
ÆVINTÝRI VERULEIKANS
VTVVTVVTVTTVTVVTVVTVTVVVT
Á hamingju-
ráðstefnu
Ihvert sinn sem ég geng
inn í lyftu skima ég snöggt
I kringum mig í leit að
handriði. Ef handrið er í lyft-
unni tek ég í það og reyni að
finna hvort það er sæmilega
fast við lyftuvegginn. Svo
stend ég, að því er virðist hin
rólegasta og bíð þangað til
lyftan er komin á áfangastað.
Ef ekkert handrið fyrirfinnst i
lyftunni hugsa ég hratt um það
hvort ég eigi að taka áhættuna
eða ganga upp stigana. Mér
finnst nefnilega miklu örugg-
ara að hafa handrið og geta þá
hangið í því ef botninn dettur
úr lyftunni og ég væri þar
stödd svona af tilviljun.
Einu sinni hef ég fest í lyftu
og upplifað hvernig óttinn læs-
ir sig í hugann. Ég gat ekki far-
ið að hlæja vegna þess að ég
þekkti engan í lyftunni og gat
því ekki farið að gera að
gamni mínu eins og ég myndi
hugsanlega gera annars.
Þetta var háleitur hópur fólks á
leið á hamingjuráðstefnu í
Rúgbrauðsgerðinni. Þegar sá
feitasti í hópnum gekk inn í
lyftuna sagöi ég hræðslulega:
„Við erum orðin of þung,“ en
hann hló við, maðurinn á leið á
hamingjuráðstefnuna. Var svo
heppinn að vera í hópi vina, á
uppleið og fannst að ekkert
væri að óttast.
Viti menn, það heyrðist
dynkur, lyftan festist milli
hæða og stöðvaðist. Fyrst
urðu allir mjög undrandi. Fóru
svo að spjalla í lágum hljóðum
og glettast en ég fann óttann
ná tökum á mér, hreinan,
tæran, ótta við hættuástand
sem ekki var hægt að vita hve-
nær tæki enda.
Fyrir undur, að því er virtist,
losnaði lyftan og féll niður.
Dyrnar opnuðust og út gengu
hamingjugestirnir einn af öðr-
um og var síðan skipt í tvö lið.
Það fyrra fór upp á undan en
ég ætlaði að læðast úr hópn-
um og ganga stigana. Þá kom
maður úr seinni hópnum og
sagðist vilja fylgja mér upp svo
ég myndi ekki bera varanleg-
an skaða af áfallinu. Ég lét til
leiðast, þetta var fallegur og
gáfaður maður og það er ekki
á hverjum degi að maður er á
ráðstefnu sem þessari.
Þarna flutti ég í fyrsta sinn
Ijóð opinberlega. Mörg góð er-
indi voru flutt og lifa enn í
minningunni. Einnig var talað
um að bíða eftir því að verða
alelda.
Það snarkar í eldinum. Lát-
um hann loga og höldum oftar
hamingjuráðstefnur. Bíðum
þess róleg að verða alelda.
Biðtími
Þegar við verðum
alelda
er ekkerl fleira
að segja.
Þá tekur
sögumaður sér hvíld
og lærir
að vera hljóður.
ANNA S. BJÖRNSDÓTTIR SKRIFAR