Menntamál - 01.04.1926, Blaðsíða 8

102
MENTAMÁL
um greinum. Honum skildist, aö aukin og endurbætt alþjóöar-
mentun var skilyröi framfaranna í öllum greinum. Hann haföi
sjeö með eigin augum, hversu mikiö var gert hjá frændþjóöun-
um öllum til eflingar almennri mentun meö æöri stjettum og
lægri, en hjer haföi lítið sem ekkert verið gert í því skyni af
landstjórnar hálfu, og nú var alþýðan hjer, sem lengi i þvi efni
hafði staöið á gömlum merg og búið að fornum bókmentum,.
orðin ver sett en annarsstaðar, hin fornu fræði gullaldarinnar í
fárra manna höndum, og helzt til lítiö nýtt komiö í staðinn. Það
eina, sem talið var skylt aö kenna börnum var lestur og krist-
indómur, og hann var enn kendur á eina bók, kverið, sem þau
lærðu í þulu tilsagnarlaust, nema það sem prestarnir spurðu
þau út úr því undir fermingu. Barnaskólar ekki neina í helztu
kauptúnum og enginn annar skóli, nema fyrir embættismanna-
efni og einn gagnfræðaskóli nýstofnaður norðanlands ; kennara-
stjett engin önnur en prestastjettin, og þegar henni var skipað
um þessar mundir að sjá um, að liörnumi væri kent aö skrifa og
reikna, þá varö tilfinnanlegur skortur á mönnum til að kenna
þaö. Framkvæmdin varð því víða hvar mest nafnið, endá ekki
fátitt að heyra þá kenslu talda litla nauðsyn öllum almenn-
ingi og sízt stúlkubörnum. Úr þessu átti nú alþýðuskólinn i
Flensborg að reyna að bæta. Það var hugsun og þrá skóla-
stjórans þegar frá upphafi. Það var hvorttveggja, aö hann
var svo brjóstgóður, að honúm var sárt til þess að hugsa, að;
nokkur smælinginn yröi útundan um rnentun, og honum var
einnig ljóst, að holl og góð alþýðumentun er traustasta undir-
staða þjóðarheilla og þjóðþrifa, og aö því smærri sem þjóðin
er, því meir ríður henni á aö hvert hennar barn, sonur og
dóttir, verði sem mestur maður og beztur. Hann langaði til
að gera skólann sinn að kennaraskóla, gera kensluna þar svo
úr garði, að hún yrði nokkurskonar Draupnir, er af drypu sem
flestir hringar jafnhöfgir út um bygðir lands til blessunar.
Til þess treysti hann ekki á bóknám eitt, heldur og á vinnú-
brögð og verklag. Það kendi hann sjálfur í skóla sínum, eftir
að hann hafði farið utan aftur til að sjá þar þess konar kenslu.