Menntamál - 01.03.1932, Side 4

5o
MENNTAMÁL
áliti forráðamanna barnanna —, liggur svo nærri að gefa þeiitt
aðilanum á því sökina, sem uppeldið hefir annast að öðrum
þræði, en það eru skólarnir.
Vitanlega getur hver uppalandi orkað hér miklu, til ills eða
góðs. En fyrst og fremst eru stakkaskifti barnsins í venjuleg-
ustu háttum og dagfari einn liður í lögmáli lífsins, sem fram-
hjá verður naumast sneitt.
Það er auðveldur leikur, að skella skuldinni á skólann, ef
óþægð barns og orðfæri, tillitsleysi þess og einþykkni, brýt-
ur í bága við heimilissiðu og venjur.
Annað, líklega ennþá algengara, ásökunarefni á hendur harna-
skólunum er, hve börnin lœri lítið og læri illa fyrirskipaðar
námsgreinir.
Um fyrra atriðið vita kennarar það, að skólarnir eiga sjaldn-
ast sök á þeim hlutum, aðra en ]iá, að þar koma saman stórir
hópur nemenda, þar sem hver á þess kost, að læra af tiltekt-
um annara, sjálfum sér til ills eða gagns. En hætt er við, að
svo myndi og fara, þótt eigi væri skólum til að dreifa. Leik-
vellir og götur kaupstaða og þorpa eru eigi síður samkomu-
staðir, þar sem eftirlits og leiðbeininga er stundum smár kost-
ur. En þar fyrir utan er börnum nauðsyn að kynnum félags-
lífs í sínum hópi. Lífið heimtar slíkt af þeim fyr eða síðar.
Það er alveg sjálfsagt að horfast i augu við þá staðreynd,
hve örðugt virðist vera að fá almenning til rétts og skynsam-
legs mats á starfsemi skólanna.
Ástæður kunna að vera ýmsar, en að minni hyggju eru þær
fyrst og fremst þessar: Skoðanir kennara og íoreldra fara
alloft ekki saman, þegar velja skal leiðir til raunhæfrar fræðslu
og uppeldis barna í skólunum.
Þetta misræmi milli tveggja þeirra aðila, sem flestum öðr-
um frernur ættu og þyrftu að beita gagnkvæmum skilningi að
sameiginlegu starfi, liggur i því að hvor um sig ályktar og
starfar —• eins og líklegt er — á grundvelli kunnáttu sinnar
og reynslu í þessum efnum.
Foreldrar, sem gengu í barnaskóla fyrir 20—30 árum síðan