Bjarmi - 01.09.1923, Blaðsíða 6

162
B JARMl
presturinn biður í nafni safnaðarins, hver
einasti maöur á aö taka undir lofgerðina,
er presturinn kynnir söfnuðiuum, hvert
sje guðsorð pess dags. Hver einasti mað-
ur á í heyranda hljóði að leggja áherslu
á bæn prestsins um að varðveita söfnuð-
inn, pangað til aftur er þar mætst í sömu
erindum.
Jeg veit þið skiljið allir vel, hver feikna-
styrkur það væri í starfi prestsins ynni
söfnuðurinn með honum eins og hann á
að vinna á þenna hátt, Ijeti hann blessun
koma á móti blessun, blessun yfir líf hans
og starf. Jeg held þetta yröi alveg ómet-
anlegur fengur. í*að finnur hver prestur,
að það er einatt feikilega erfitt að vera
prestur, og þurfa þó um leið að vera
skammsýnn maður og breyskur og marg-
faldlega brotlegur maður.
Við íslendingar eigum mikinn áuð í
fögrum sálmum og allir erum við efalaust
sammála um, að fram hjá þeim megi eng-
ir ganga. Við höfum einnig mjög miklu
og fögru úr að velja af kirkjulegum söngv-
um, sumu því, sem allir eru sammála
um, að sje fagurt og samboðið málefni
Krists. Hver sálmasöngsbókin eftir aðra
er gefin út. Iivers vegna ekki að nota þéssa
söngva af safnaðarfólki þessa lands? Og
það erum við prestarnir, manna helst,
sem eigum að kenna fólki að nota hvort-
tveggja rjett, bæði sálmana og sálmasöngv-
ana.
Persónulega hefir mjer löngum sviðið
það sárt, hve mjer hefir fundist söngur-
inn vera i litlum almennum metum, og
hve lítið hefir verið tiltölulega, að því
jeg hefi haldið, um söng í kirkjum lands-
ins.
Sjálfum mjer hefir söngurinn (musik)
veitt ótal ánægjuslundir og ómetanlega
hjálp í lífinu, en líka óteljandi leið-
indastundir af því mjer hefir fundist
fólk hafa hann í minni metum en hann
átti skilið. Pað er nú einu sinni lögmál
lifsins, að margra gæða lífsins verður
ekki að fullu notið, nema aðrir njóti með.
En af því jeg vildi fyrst með vissu
kynna mjer, hvernig umhorfs væri í þessu
efni í kirkjum landsins, hefi jeg ekki fyr
viljað vekja máls á þessu efni á sýnidus.
Og einnig af þeirri ástæðu, að jeg gat
ekki bent á neitt sjerlegt hjá sjálfum mjer,
er jeg hefði gert þessu máli til liðs.
í seinni tíð hefi jeg óvíða verið i kirkju
nema hjá sjálfum mjer og svo endrum
og eins í Reykjavík. En þar sem jeg þekki
til, utan Reykjavíkur og víðar, þar sem
jeg hefi tilspurt, er safnaðarsöngurinn í
miklu ólagi, svo fólkið þegir, sem jeg
kalia. En það kalla jeg að fólkið þegi,
þegar ekki tekur þátt í safnaðarsöngnum
nema dálítill flokkur upp við hljóðfærið,
og lítt eða fátt annað.
En nú hefi jeg aflað mjer gleggri vit-
neskju 'um þetta af svörum organleikara
út um landið, sem eru í vörslum Sigfús-
ar Einarssonar organleikara við dóm-
kirkjuna.
Hann hefir aðgætt fyrir mig 100 skýrsl-
ur, svör þeirra við spurningunni:
»Er það siður í yðar sókn (sóknum),
að fólk hafi með sjer sálmabækur í kirkju
og taki þátt i söngnum.a Hve margar
skýrslurnar eru, veit jeg ekki, en þær eru
að minsta kosti nokkru fleiri. Svara þess-
ari spurningu játandi aðeins einir 15, hin-
ir allir, segir hann, að svari því, að hlut-
laka safnaðarins i söngnum sje lítil eða
engin, og þetta svar gefa 85 af hundraði.
Petta er óneitanlega ólag, hverjum, sem
að er að kenna, og svo búið má ekki
lengur standa. En það veit jeg, að væru
prestarnir allir að góðum vilja gerðir i
þessu efni, gæti þeim orðið afarmikið
ágengt til bóta og kem jeg síðar að því.
Pó einir 15 af 100 söfnuðum syngi, kalla
jeg að safnaðarfólkið þegi. Og nú er
heldur ekki upplýst um þessa 15, hvort
það er allur þorri sönghæfra kirkjugesta
sem syngur og hefir með sjer bók; held-
ur, aðeins margt fólk svona yfirleitt. En
við skulum nú samt halda okkur við það
að hjá þessum 15 sje alt i bestu röö og
reglu. En betur má, ef duga skal.
Sumstaðar eru söngflokkar, úrvalsfólk,
er organleikarar æfa söng með, en af af-
spurn veit jeg með vissu, að á tveim stöð-
um, þar sem æfðir söngflokkar eru í fjöl-
mennum söfnuðum, og í þeim ílokki öðr-
ura að minsta kosli eru 10—15 manns,
bregður varla út frá þeirri venju, að nokk-
urt fólk taki undir þann söng út um kirkj-
una, Petta er áreiðanlega öðru vísi en á
að vera.
Söngflokkar eru góðir, meira að segja
ágætir, þar sem þeirra er völ, en hlutverk
þeirra á einungis að vera það, ef rjett er
að gáð, að hjálpa söfnuöinum við hinn
almenna söng ásamt hljó^færinu og svo
til þess, að messur falli ekki niður vegna
söngleysis. En að þessir flokkar eigi að