Bjarmi - 01.09.1927, Blaðsíða 10

182
B J A R M I
meiri ítök hjá ,,alþýðu“ en nýguð-
fræðin, —• eins og vafalaust er rjett.
Aður hefir þó stundum verið revnt
að telja sjei- og öðrum trú um, að
„þorri manna“ eða „alþýðan“ væri
orðin dauðleið á „gömlu stefnunni“,
og tæki fegins hendi við „nýja Jjoð-
skapnum“. Má vera að svo hafi og
verið fyrst uih suina, sem nii hafa
sjeð, að hann hafði fátt að bjóða
annað en innantómar ágiskanir, sem
trúræknu i'ólki eru lítils virði.
Hr. E. M. hlustaði sjálfur á er jeg
skýrði prestastefnunni frá hvaða
„bækur, fyrirlestra og blaðagreinar“
jeg hefði nefnt í erindi mínu á safn-
aðarfundi í dóinkirkjunni og talið
fiytja „árásir á trúarsannindi kristn-
innar“, svo að óþarfi var fyrir hann
að sleppa i upptalningu sinni í
Straumum fyrirlestri Þórbergs I>órð-
arsonar, sem jeg nefndi, en bæta |
við „skrifum Jakobs Jónssonar“ i
Straumum, sem jeg nefndi ekki. —
Er fjarstæða að brígsla mönnum um
„ragmensku og óheilindi“ jiótl ekki
sjeu talin slík skrif í almennri til-
lögu, því að efni hennar getur vel átt
við fleira en Jiau skrif, sem voru
aðaltilefni hennar.
í áttundu tillögu prestafundarins
á Akureyri, sem jeg ætla að sr. Ás-
mundur Guðmundsson á Eiðum hafi
samið, er sagt að „persónulegar að-
drótlanir og getsakir" sjeu óhæfar i
trúmáladeilum, og |)á vafalaust ein-
hver skrif höfð í huga, en tillagan
ekki samþykt „út i loftið“ eða af
„saklausri og skikkanlegri heimsku",
eins og E. M. mundi komast að orði!
Þó eru engin sjerstök skrif nefnd i
lillögunni og nær hún við það viðar,
og ])á ineðal annars til Jiessarar
greinar í „Straumum“.
Hr. Einar Magnússon Jiarf ekki að
látast verða að fara með getgátur
uin hvert sýnódus-tillagan stefndi,
hann liéyrði jafnt og aðrir viðstaddir
uniræður manna um hana, og veit
vel að það vakti fyrir flutnings-
mönnum hennar, að brýna ]>að fyrir
prestum og söfnuðum að hvika í
engu frá þeirri trú að Jesús sje guðs
son, „getinn af heilögum anda en
ekki af manni“; og sje E. M. ekki
l>ví ókunnugri prestunum, sem hann
atyrðir svo mjög nú, gat hann sjálf-
ur sjeð, að þeir, sem hiklaust trúa
Jiví, vinir eldri stefnunnar, greiddu
tillögunni atkvæði, en hinir ýmist
sátu hjá eða voru á móti.
Hann veit og fullvel að engin and-
mæli sýnóduspresta gegn tillögunni
voru á því reist að hún væri „loðin“,
enda J)ótt orðin: „getinn af heilög-
um anda“ slæðu J)ar ekki.
Eru það beinlínis ósæmilegar gel-
sakir í garð vandaðra manna að hera
flutningsmönnum á brýn að Jieir
hafi af óheiðarleik, „falsi“ eða
,,heimsku“(!) slept Jieiin orðum í
tillögunni og „látið“ hina svo sam-
þykkja hana.
Hitl mun sanni nær, að rosknum
trúuðum prestum er svo eiginlegl að
nota orðið guðsonur í gamalli kirkju-
legri merkingu, sem þeir telja í alla
staði biblíulega, að Jieim finst óþari'i
að vera í hvert sinn að taka fram að
J>eir leggi ekki í orðið skilning ný-
guðfræði eða únitara. -
En J>að er ein af syndum nýguð-
fræðinga ið nota gömul kirkjuleg
orðatiltæki og leggja í þau alt aðra
merkingu, svo að margoft dylst al-
])ýðu að þeir flytji nýjar kenningar,
og aðrir, sem verða J>ess varir, fyllast
tortrygni, er lent gelui' á alsaklaus-
um.
Þeir eru of fáir nýguðfræðingarnir,
sem taka undir með Linderholm pró-
fessor, er hann segir:
„Aðferð sú. sein nýguðfræðin hefir
notað, að lialda gömlu orðatiltækj-