Bjarmi - 15.10.1928, Blaðsíða 2

210
B J A R M I
fyrir mitt leyti gera það, sem jeg
gæti, til að ráða bót á því. Þess
vegna hefir mjer meðal annars dottið
í hug, að ræða hjer að nokkru sam-
band prests og safnaðar. Geri jeg það
í þvi trausti, að það kunni að verða
til blessunar, bæði með því, að það
herði á oss að laga það, sem vjer
eium sammála um að þarf að laga
og hægt er að laga, og eins með hinu,
að vjer á þann hátt athugum ná-
kvæmar og skýrum hver fyrir öðrum
þau einstöku atiiði, sem vjer kunn-
um að vera ósammála um, eða vilj-
um breyta til batnaðar sinn með
hverju móti.
I.
Hjer er þýðingarlaust og ógerlegt
að greina ítarlega frá sambandi presta
og safnaða um aldirnar. Hins vegar
er ástæða til að geta þess heldur,
sem frá öndverðu hefir talist skylda
prestanna, og þeir hafa á öllum tím-
um og innan allra kirkjudeilda leit-
ast við að inna af hendi.
í frumsöfnuðum var í fyrstu ekk-
ert fast ákveðið skipulag, nje við-
teknar safnaðarreglur, guðsþjónustu-
siðir eða sjerstaklega ráðin safnaðar-
stjórn. Myndun þeirra og frumlif
fólst í því, að þeir sem kristna trú
höfðu tekið á hinum og þessum stað,
komu saman á fyrsta degi vikunnar,
líklega oftast hjá þeim, er bestum
híbýlum hafði að ráða, til þess sam-
eiginlega að lofa Guð með ákalli og
sálmum, til þess og að biðja saman
og fræða, uppbyggja og áminna hver
annan. Og síðast, en ekki síst, til
þess að neyta í sameiningu hinnar
drottinlegu máltíðar eða kærleiks-
máltíðarinnar. Þá var og skotið sam-
an til styrktar fátæklingum innan
safnaðarins, eða til hjálpar öðrum
nauðstöddum bræðrasöfnuðum.
Á þessum samkomum voru engir
sjerstakir menn kvaddir til starfa.
Hver sem í það og það skiftið knúð-
ist af andanum stóð upp og flutti það,
sem honum lá á hjarta. Öllum karl-
mönnum var jafn frjálst og skylt að
uppbyggja hver annan. Konur áttu
að þegja á safnaðar-samkomum. En
væru sjálfir postularnir viðstaddir,
voru þeir náttúrlega sjálfkjöinir
stjórnendur og fræðendur, — fundar-
sljórar ef svo mætti að orði kveða.
Vjer sjáum það af bijefum Páls
postula, að safnaðarlífið var svona á
frumstiginu. Þau gefa oss líka til
kynna, að meðan trúarhitinn var
mestur, allir svo að segja fullir af
andanum, var þetta eðlilegasta fyrir-
komulagið, þótt það helði altaf þá
hæltu i för með sjer, að alt færi ekki
sem skipulegast fram, stundum yrði
hálfgerð óstjórn á safnaðar-samkom-
unum. Það sjest t. d. af I. Kor. 14.,
26, þar sem Páll gefur góða innsýn
í hið opinbera safnaðarlíf. (Sbr. og
Kól. 3., 16, og Ef. 5 , 19).
En tímarnir breyttust og nýjar
þarfir kröfðust fullnægingar. Em-
bæltaskipun varð óhjákvæmileg inn-
an safnaðanna.
Fyrstu fastráðnu mennirnir í þjón-
ustu safnaðanna voru víst fátækra-
stjórarnir. í 6. kap. Postulasögunnar
er þess getið, að söfnuðurinn í Jerú-
salem hafi kosið 6 menn til þess, að
því er virðist, að sjá um að líknar-
gjöfunum til fátæklinga væri rjett út-
hlutað. Svo rak brátt að þvf, að
fleiri menn væru valdir til sjerstakra
starfa, ákveðnir menn kjörnir til að
»veita forstöðu«, þ. e. hafa alla stjórn
safnaðanna með höndum. Fyrst og
fremst hin ytri mál, t. d. að sjá söfn-
uðinum fyrir samkomuhúsi, annast
viðskiftin við aðra söfnuði, geyma
muni þá, er voru safnaðareign o. s.
frv. Eins að halda uppi röð og reglu
á safnaðar-samkomunum. — Þegar