Bjarmi - 01.02.1992, Blaðsíða 15

arhald á þessum mikla dýrgrip. Ganneau tókst
að gera afsteypu, blautt pappa-atþrykk af
framhliðinni, svo að risturnar komu fram eins
og í lágmynd, og mátti þannig varðveita áletr-
unina fyrir samtíð og framtíð.
En Arabarnir litu þetta hornauga, þegar
þeir fóru að átta sig á, að steinninn kynni að
vera verðmætur, og sprengdu hann því í mola
með púðri.
Þegar vísindamennirnir komu aftur á
staðinn, fundu þeir aðeins þrjá fimmtu hluta
konungssteinsins, þ.e. tvo stóra hnullunga og
þrjú minni brot. Hinn frægi steinn frá Dhiban
í Móabsríki stendur nú í Louvre-safninu í
París.
Mesasteinninn er elsta ritaða heimildin frá
Landinu helga. Risturnar eru um það bil frá
árinu 840 f.Kr. Þær eru á tungu Móabs, en hún
var mállýska, skyld hebresku Biblíunnar.
Steinninn reyndist því sannarlega vera dýr-
gripur.
Stórviðburður
I þessari merkilegu áletrun greinir Mesa
konungur frá því, að ísraelskonungurinn
Omrí (883-875 f.Kr.), hafi lengi kúgað Móab,
en hann liafi nú „með liðsinni guðsins
Kemoss“ frelsað sig og þjóð sína undan okinu
og komið á fyrri skipan í landi sínu. Auk þess
lýsir hann því, hvernig hann tekur aftur ýmsa
staði frá ísrael, m.a. Medbar, Atarot og
Nebó, svo og borgina Jahas, sem konungur
ísraels hafi reist.
A Mesasteininum er því staðfesting á ýms-
um atriðum, sem Biblían greinir frá:
1 • Sagt er, að Omrí sé konungur í ísrael.
2. Móab var skattskylt ísrael.
3. „Guðsmennirnir áttu heima í Atarot frá
örófi alda“, segir á steininum, og það kemur
heim og sarnan við 4. Mós. 32,3-4.
4. Mesa lagði borgina Nebo undir sig eins og
vikið er að í 4. Mós. 3, sbr. Jes 15,2.
5. Borgin Jahas kemur viðsögu, sbr. Jes. 15,4.
Það er ekki aðeins Mesasteinninn, sem
segir, að Omrí hafi verið voldugur drottnari,
heldur taka assýriskir konungar undir þau um-
mæli, enda kalla þeir ísrael „land Omrís“ í
kílskriftum sínum, er þeir hafa höggvið á
steina.
Benda má á ósamræmi milli frásagnar Bibl-
íunnar og þess, sem ritað er á Mesasteininn.
Samkvæmt 2. Kon. 3,4,5 var það Jóram, sem
fór í stríð við Móab, en á Mesasteininum
segir, að sá hafi veriðsonur Omrís, þ.e. Akab.
Skýringuna á þessu gefur A.H. Sayce, pró-
fessor í háskólanunt í Oxford. Hann er manna
fróðastur um sögu og málefni Assýríu og nýt-
ur mikils álits og virðingar. Sayce telur, að hér
sé um að ræða tvær styrjaldir.
Jafnvel þetta atriði má staðfesta á okkar
tímum. Prófessor Sayce hefur ritað athygl-
isverð orð í öðru samhengi:
„Sá, sem leggur stund á að rannsaka fræðin
unt Assýríu, er sífellt að uppgötva eitthvað
nýtt, sent kentur honum á óvart, og lítið brot
getur allt í einu varpað ljósi á gamla spurn-
ingu, sem hann hélt fyrir löngu, að væri af-
greidd að l'ullu og öllu. 1 fræðunum um Assýr-
íu fæst aldrei endanleg niðurstaða, ekki frem-
uren í öðrum vísindagreinum“.
Hið mikla gildi Mesasteinsins er nreðal ann-
ars fólgið í því, að hann sýnir í mörgum veiga-
miklum atriðum, hversu nákvæm og rétt sögu-
ritunin í Biblíunni er. Viö hljótum að taka
undir orð sálmaskáldsins: „Þitt orð cr sann-
leikur“.
Folke Thorell
Heae^sla
Mesasteinninn fannst
árið 1868. Hann er frá
9. öld f.Kr. og geymir
merkilega áletrun sem
kemur heim við sögu-
ritun Biblíunnar.
Hið miklagildi
Mesasteinsins
er meðal ann-
ors fólgið íþví,
að hann sýnir í
veigamiklum
atriðum,
hversu
nákvœm og
rétt söguritunin
í Biblíunni er.