Heima er bezt - 01.09.1955, Page 3

Nr. 9
Heima er bezt
259
GÖMUL FERÐASAGA
Eftir Magnús Magnússon, ritstjóra
Fjórðungur aldar er nú liðinn
frá því að ferð sú var farin aust-
ur í Skaftafellssýslu, er saga
þessi greinir nokkuð frá. — Og
síðan hefur margt breyzt.
Þá voru engar brýr komnar á
stórfljótin í Rangárvallasýslu og
krækja varð upp í Fljótshlíð til
að komast yfir Markarfljót. Og
nú þurfa ekki ferðalangar að sel-
flytja sig á einum hesti yfir Haf-
ursá eins og við ferðafélagamir
urðum að gera. Þá var hesturinn
aðal flutnings- og farartæki
Skaftfellingsins, en nú er það
bíllinn og flugvélin.
Og allmjög hefur líka skipt um
fyrir sumum þeim er mest koma
við sögu þessa. — Páll á Heiði
fylgir nú ekki ferðamönnum yfir
Mýrdalssand, heldur leiðbeinir
ókunnum ferðalöngum um villi-
gjarna stigu himinríkis. Magnús
Torfason er nú ekki lengur sýslu-
maður Árnesinga og forseti sam-
einaðs þings, en situr nú við að
semja sögu bændaflokksins ís-
lenzka. Og Árni frá Múla syngur
nú ekki Friðþjóf og Björn með
Eétri Jónssyni, heldur þreytir afl
og drykkju við Einherja í höllu
Háva og syngur með Símoni frá
Hól að leik loknum.
Jón Kjartansson leiðbeinir nú
ekki lengur íslenzkum kjósend-
um með spaklegum greinum í
ísafold, heldur gætir þess að
Skaftfellingar fari ráðvandlega
með strandað góss og reynir að
kenna þeim að gera skarpan
greinarmun á milli góðs og ills.
Og engan gust leggur nú frá
Magnúsi Magnússyni, sem gefur
nú aðeins endrum og eins fram-
liðnum kunningjum kost á því
að drekka í gegn um sig. —
Minnist ég þess, að eitt sinn kall-
aði guðsmaður einn mikill til
mín á Hverfisgötunni og sagði:
Þú mátt ekki drekka eins mikið
og þú gerir Magnús, þá verða
andarnir, sem drekka í gegnum
þig ofurölvi, þú átt að drekka þig
hýran daglega, eins og ég geri,
þá eru þeir alltaf sætkenndir.
Lengri formáli skal svo ekki
hafður, en þess eins getið, að
fiiin 111111111111111111111111111111 iii ti iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii
z c
| Magnús Magnússon ritstjón stgir |
r í grein þessari frá ferð austur í |
: Skaftafellssýslu fyrir 26 árum. Má I
1 glöggt sjá mismuninn á samgöngum \
| þá og nú, og hve gagngerð breyting I
jj hefur orðið á þessum tíma. Margir \
r þjóðkunnir menn koma við sögu \
\ Magnúsar, og gerir hann þeim skil I
; með góðlátlegri kímni, sem auð- jj
| kenndi margar greinar hans, en |
| „húmor" er eitt af því sem stjórn- \
í málamenn okkar og rithöfunda \
\ skortir einna mest.
£ -
iiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiui
sagan er að mestu eins og hún
var hripuð niður að leiðarlok-
um, og því kann sumt að vera
dálítið undarlegt í augum þeirra,
sem enn eru ungir að árum. —
Hefst nú frásögnin:
Þegar grös fara að gróa á vor-
in, langar þá, sem i Reykjavík
búa, en fæddir voru og uppaldir
í sveit, að komast burt úr götu-
rykinu.
Mynd af skínandi jöklum,
dimmbláum fjöllum, lyngi og
skógi vöxnum hlíðum og hálsum
og tærum blikandi bergvatnsám
og kyrrum vötnum bregður sí-
fellt fyrir hugskotssjónir þeirra,
og loks verður útþráin svo sterk,
að þeim verður um megn að
bæla hana niður.
Það var þessi þrá til dala og
fjalla sem ólgaði í mér þegar ég
afréð það að kveldi þess 11. júni
1929 að fara með þeim Jóni
Kjartanssyni ritstjóra Morgun-
blaðsins og Árna frá Múla aust-
ur í Vestur-Skaftafellssýslu að
morgni. En þar ætluðu þeir að
leiða saman hesta sina við Magn-
ús Torfason sýslumann Ámes-
inga og aðra framsóknarmenn.
Atti ég að vera tilbúinn er bíll-
inn kæmi að húsi mínu, Kaup-
angi, um hádegi
Þegar út að bílnum kemur
sitja þeir Jón og Árni aftur í og
fylla vel út I sætin, þótt þrem
séu ætluð. Árni er 228 pund og
hefur þó runnið nokkuð síðustu
vikurnar.
Bíllinn brunar af stað og brátt
er Bjarnaborg að baki, þetta
furðulega hús, sem hulinn vernd-
arkraftur virtist hlífa frá því að
fuðra upp á svistupndu.
Eftir tæpa klukkustund var
komið austur á Kambabrún, og
þar var áð drykklanga stund.
Blöstu við augum í norðaustri
fjöllin í Árnessýslu, blá og vina-
leg, en lengra í austri ægifríð
Hekla, Seljalandsmúli og Eyja-
fjallajökull, en úti við sjóndeild-
arhringinn í suðri Vestmanna-
eyjar tignarlegar og sæbrattar,
eins og óslitinn, hnjúkóttur fjall-
garður. — Minntist ég þá þess,
sem Þórður læknir Sveinsson á
Kleppi hafði einu sinni sagt mér,
að framliðna menn langaði álíka
mikið til jarðarinnar aftur,
skömmu eftir dauða sinn, eins
og sig hefði langað til lands, þeg-
ar hann hafði dvalist í Eyjum
nokkurn tíma. En eins og Eyj-
arnar voru í þetta sinn í blik-
andi morgundýrðinni, þætti mér
með ólíkindum að nokkurn fýsti
þaðan, svo fagrar og seiðandi
voru þær.
Haldið er niður Kamba og yf-
ir Ölfusið. Augum rennt að
Hjalla þar sem Skafti Þórodds-
son bjó, einn af vitrustu og
mestu stjórnmálamönnum, sem
ísland hefur átt. Áð er við
Tryggvaskála, því að Árni hafði
orðið naumt fyrir og neytt lítils
áður en hleypt var úr hlaði.
Hafði hann símað í Skálann og
beðið að hafa mat framreiddan
um tvö leitið. Var brátt á borð
borin nautaketssteik, skyr og