Heima er bezt - 01.09.1955, Page 4

260
Heima er bezt
Nr. 9
rjómi. Tók Árni vasklega til mat-
ar og sammála vorum við Jón
um það, að litlu mundi honum
hafa verið hentara en Sneglu-
Halla forðum að sitja til borðs
með Haraldi konungi Sigurðs-
syni.
Eftir klukkustundartöf var
ekið af stað austur. — Skammt
fyrir austan Ölfusá, hægra meg-
in vegarins, sáum vér mannvirki
mikið, sem vér áttum erfitt með
að gera oss grein fyrir hvað væri.
Var nú bílstjórinn spurður og
sagði hann, að þetta væri grind
í heyhlöðu einni, furðumikilli,
sem Gunnar alþingismaður Sig-
urðsson frá Selalæk væri að láta
byggja. Mundi hún taka 3—4
þúsund hesta og kosta um 20
þúsund krónur. Væri það ætlun
Gunnars að kaupa hey í hlöðu
þessa og hafa hana fyrir forða-
búr handa Reykvíkingum og
sveitunum austan fjalls, ef hart
yrði 1 ári.
Undruðumst vér mjög fram-
takssemi og stórhug Gunnars, en
þó enn meir, að hann skyldi hafa
fengið bankana til þess að lána
fé til slíks þarfafyrirtækis. —
Seinna var oss sagt, að Gunn-
ar hefði misst trú á fyrirtækið
vegna þess, hversu fúsir bank-
arnir hefðu verið að lána féð.
Áfram var haldið yfir Flóann
og var allbjörgulegt yfir að líta.
Stóð vatn víða uppi, en grænt
grasið orðið allhátt, þó að
snemma væri á tíma. En hér og
þar um víðáttumikla flatneskj-
una blöstu við bændabýlin, hvít
með rauðum þökum, og túnin
fagurgræn.
Ekið var yfir Þj órsárbrú. Aust-
an hennar er Þjórsártún, þar
sem Ólafur læknir Ólafsson býr.
Mjög er þar prýðilegt heim að
líta. Eru þar húsabyggingar
miklar, en ekki gnæfa þau við
himinn eins og einhverjir skýja-
kljúfar. En framan við þær er
fagur trjá- og blómagarður með
haglega hlöðnum grasstöllum.
Væru sveitabýlin hlýlegri og
meir aðlaðandi, en þau nú eru,
ef jafnfagurt væri umhverfis
þau eins og er í Þjórsártúni.
Þegar yfir Þjórsá kemur taka
við Holtin austur að Ytri-Rangá.
Er þar landslag fremur ljótt,
en fjallasýn er fögur og jarðir
munu vera þar allgóðar. Austan
Ytri-Rangár koma Rangárvellir
austur að Eystri Rangá. Er þar
víða mjög fagurt, fjallasýn mik-
il, en sléttlendi, grasi vaxnar
grundir og móar, þar sem sand-
urinn hefur ekki unnið á, en
ömurlegt er að sjá hina miklu
landauðn, sem orðið hefur í
þessari fögru sveit og sagnauð-
ugu. Er sandauðnin í Rangár-
vallasýslu jafnvel enn átakan-
legri en auðnirnar í Skaftafells-
sýslu, vegna þess að eyðingin er
þar sífellt að verki eins og seig-
drepandi tæring, en í Skafta-
fellssýslu fer hún yfir eins og
kólera með vissu millibili. ■— „En
sú kemur tíð, að sárin foldar
gróa.“
Á Rangárvöllum eru jarðir
margar góðar, enda eru þar
stórbændur, en ekki er þar nú
jafn viðburðaríkt og þá er Njála
gerðist. Hefur verið bjart yfir
Rangárvöllum í tíð Oddaverja,
einkum þó Jóns Loftssonar, sem
sennilega hefur verið mestur
höfðingi á fslandi að fornu og
nýju, sakir vitsmuna, skapgerð-
ar og mannkosta, enda átti
hann til góðra að telja, sonar-
sonur Sæmundar fróða, en
móðirin norsk konungsdóttir. Er
og líka þess að minnast, að hjá
Jóni Loftssyni ólst Snorri
Sturluson upp, sá maðurinn,
sem frægastur hefur orðið allra
fslendinga, og er líklega sá eini,
sem heimsfrægð hefur hlotið.
Mun mjög í vafa mega draga,
hvort Snorri hefði orðið sá rit-
snillingur, sem hann var, ef
hann hefði alizt upp hjá ójafn-
aðarmanninum föður sínum —
Hvamm-Sturlu.
Oddi er alllangt neðan við
veginn, svo að ekki höfðum vér
tíma til þess að koma heim á
þetta fornfræga höfðingjasetur.
Nokkru austar, norðan vegar-
ins, er Stórólfshvoll, þar sem
þeir feðgar, Stórólfur og Ormur
bjuggu. Ormur hafði það meðal
annars sér til ágætis að vera sá
fyrsti, er sléttaði tún á íslandi,
þótt með all nýstárlegu móti
væri. Nú býr Helgi læknir Jón-
asson á Stórólfshvoli, vel met-
inn læknir og vinsæll.
Sýnist það liggja í landi á
Stórólfshvoli, að þar búi sterkir
menn, því að Helgi er maður
afrenndur. Voru þeir sterkastir
menn í skóla á sinni tíð, Bjöm
Sigurbjarnarson, sem nú starfar
við útibúið á Selfossi, Helgi Ing-
varsson læknir á Vífilsstöðum
og Helgi Jónasson. Var þó hald
manna, að Helgi Jónasson væri
þeirra sterkastur. Var hann In-
spector plateorum og hafði
staf mikinn og gildan í hendi.
Þótti ekki árennilegt að eiga
náttstað undir vopni því, en
Helgi fór vel með vald sitt og
afl.
Var nú haldið inn Fljótshlíð-
ina. Er það mjög fögur sveit
vafin grasi og mjög þéttbýl.
Verður hún því fegurri sem
innar dregur. Má vera, að það
sé rétt hjá skýrendum Njálu,
að Gunnar hafi ekki horfið aft-
ur sökum þess hve fögur honum
þótti Hlíðin, heldur hafi hann
ekki viljað vægja fyrir féndum
sínum né yfirgefa konuha
fögru en kaldlyndu. En enginn
þarf þó að ætla, að Gunnari
hafi verið sársaukalaust að yf-
irgefa þessa fögru sveit, sem án
efa hefur verið miklu fegurri þá
en nú, öll skógi skrýdd.
Er komið var á veginn móts
við Teig, var staðnæmst. Hafði
foringi fararinnar, Jón Kjart-
ansson, svo ráð fyrir gert, að
þar væri til taks Óskar Sæ-
mundsson frá Garðsauka með
hesta til þess að flytja oss yfir
Þverá og Markarfljót, austur að
Seljalandi, og svo þaðan í bíl
til Víkur. Höfðum vér haft
fregnir af að einhvers staðar á
þessum slóðum biði oss Magnús
sýslumaður Torfason og mundi
hann ætla að verða samferða
austur. Gekk Jón heim að bæn-
um, en vér Árni stöldruðum við.
Að vörmu spori sáum vér hvar
Jón kom og í för með honum
mikill maður vexti, nær sem
tröll væri, albrynjaður gulum
vaxfötum. Fannst mér mjög til
um stærð og vænleika þessa
manns, en Árni glotti og lét sér
heldur fátt um finnast.
Er þeir komu nær, kenndum
vér, að sá hinn mikli maður var
forseti sameinaðs þings, Magn-
ús Torfason. Gengum vér nú til
móts við þá og ypptum húfum
vorum, en forsetinn tók hjartan-
lega I hönd vora og minntist við
oss eins og vér værum hans