Heima er bezt - 01.03.1957, Page 26

Á 18. og 19. öld var brúin oft endurbyggð, en stein-
steypubrúin, sem nú brúar gljúfragilið, er byggð árið
1931. — Vissa er fyrir því, að í nær 300 ár hefur verið
brú á Jökuisá á Dal hjá Fossvöllum.
Munnmæli herma, að á fyrstu árum íslandsbyggðar
hafi verið steinbogi eða klettabrú yfir gljúfrið hjá bæn-
um Brú. Bæjarnafnið bendir til þess, að sú saga sé sönn.
Sagnir um steinboga eða klettabrýr á stórvötnum eru
margar í íslenzkum þjóðsögum, og talið er víst, að
steinbogi hafi verið á Hvítá í Árnessýslu hjá Brúar-
hlöðum, og á Hvítá í Borgarfirði, þar sem nú heitir
Barnafoss. Greina þjóðsögur frá þessu, og örnefnin
benda í sömu átt.
Yfir tuttugu forn býli eru á Jökuldal og nokkur ný-
býli hafa verið reist þar hin síðari ár. Þar er heimavistar-
barnaskóli að Skjöldólfsstöðum.
Sauðfjárrækt er þar aðalatvinnuvegur, og eru Jökul-
dælingar fjármargir. Sími er á flestum bæjum, og á
næstu áratugum koma vafalaust rafmagnsþræðir um
endilangan dalinn. Lífsskilyrðin batna, og fólkinu mun
fjölga.
Margt fallegt hafa skáldin sagt um dalabyggðir og
dalafólk. — Dalameyjar og hraustir drengir dalanna
eru eftirlæti íslenzkra skálda. Æskumenn úr dalabyggð-
um Islands eru hlutgengir, hvar sem þeir koma, og átt-
hagatryggð þeirra, sem þar hafa átt sín æskuár, er traust
og heit. Fólkið í dölum landsins á sína framtíðardrauma
og gleðistundir.
„Þótt kuldinn næði um daladætur,
þær dreymir allar um sól og vor,“
segir þjóðskáldið Davíð Stefánsson um dætur dalanna.
Stefán Jónsson.
Iþróttaþáttur
eft ir Vilhjál m Einarsson
Kæru lesendur!
Með þessu hefti byrjar hér í blaðinu nokkurs konar
íþróttaþáttur, sem ég hef verið beðinn um að skrifa.
Það er ósk mín og von, að með þessu geti ég veitt gagn
og gaman þeim, sem áhuga hafa á íþróttum.
Nú á tímum er svo komið, að margir hyggnir menn
telja almenna velmegun og frístundir svo miklar meðal
almennings, að hætta getur hlotizt af, ef áhugi manna
til notkunar á frístundunum beinist inn á óheillavæn-
legar brautir. Vaxandi vélamenning veldur styttum
vinnutíma og auk þess minnkandi áreynslu á vöðva
líkamans. Þetta tvennt leggst á eitt og veldur því, að
aldrei fyrr höfum við haft jafn mikla þörf fyrir íþrótt-
ir í einhverri mynd, en einmitt nú. Aukin auraráð
meðal unglinga gerir ýmsar aðrar skemmtanir fýsi-
legri í augum þeirra, og veldur því miður oft leti og
óreglu. Máli mínu til sönnunar vil ég geta um reynzlu
mína frá Bandaríkjunum, en þar var ég tvö ár í skóla.
Ur Suðurríkjunum, þar sem mikill aðstöðumunur er
meðal hvítra manna og svartra, koma margir beztu
íþróttamenn landsins. Þeir eru ekki hvítir, heldur svart-
ir! Negrarnir hafa lítil auraráð, og hafa ekki efni á
dýrari skemmtunum en körfubolta og öðrum íþrótt-
um. Hinir hvítu lifa í of mikilli vellíðan, til þess að
mikilla afreka sé af þeim að vænta. Auðvitað eru marg-
ar undantekningar frá þessari reglu, en hún er samt
mjög áberandi.
Við höfum á stuttum tíma tekið risa-stökk í fram-
faraátt í flestum sviðum. Sagt er að ísland hafi í einu
vetfangi stokkið úr fornöld og inn í nútímann, og
alveg hafi verið hlaupið yfir miðöldina. Það tekur
auðvitað langan tíma að venjast breyttum kjörum, og
kunna að velja og hafna í fjölbreytni nútíma lífs.
Þess vegna er íslenzkri æsku meiri vandi búinn í dag,
en nokkru sinni fyrr. Áður var ekki um svo margt að
velja. Allir urðu að ganga troðnar slóðir. Hestagöt-
urnar tróðust niður í jörðina, þangað til ístöðin fóru
að rekast óþægilega oft niður. Þá voru nýjar slóðir
lagðar, samsíða þeim fyrri.
Eg er fæddur 1934, og alinn upp á hinum miklu
umhleypingatímum seinna stríðsins. Mér var sami
vandi á höndum um val tómstundaiðju og öðrum
íslenzkum börnum. Ég var svo heppinn, að eldri frænd-
ur mínir, sem ég hafði miklar mætur á, lögðu stund
á íþróttir. Þess vegna hændist ég snemma að íþrótta-
mótum, og fór svolítið að bagsa sjálfur, gróf mér smá
sand-gryfju að húsabaki og byrjaði að stökkva.
Ég hafði fljótt milda unun af ferðalögum og útivist.
íþróttirnar gátu veitt mér þetta hvoru tveggja. Eftir
því sem árin liðu, sá ég að ef ég yrði nógu góður, gæti
ég fengið að fara til Reykjavíkur í keppni. Þvílík til-
hugsun! Aldrei datt mér þó í hug, að ég kæmist á
þrístökk í kring um jörðina, sem nú hefur þó eigin-
lega skeð.
Setjum nú svo, að ég hefði komið í heiminn 50 árum
fyrr. Ég hefði þá, að öllum líkindum, lært að glíma,
ef til vill að synda, og þar með upp talið. Ég vil ekki
kasta neinni rýrð á þessar íþróttagreinar, en harma
það mjög, hve fáir leggja nú stund á hina þjóðlegu
íþrótt, glímuna, heldur vil ég benda á fjölbreytileik-
ann í nútímanum, og hvað möguleikarnir eru miklir.
í næstu blöðum mun ég skrifa um eftirminnilegustu
og skemmtilegustu keppnirnar og keppnisferðalögin,
sem ég hef tekið þátt í, þar á meðal U. M. F. I, Lands-
keppnir.við Dani og Hollendinga, og Olympíuförina.
Ég mun leitast við að blanda inn í einhverjum ráðum,
sem mér hafa reynzt vel og ég vona, að geti komið
öðrum að haldi.
Með íþróttakveðju
Ráðningar á Heilabrotum bíða næsfa blaðs.
110 Heima er bezt