Heima er bezt - 01.09.1957, Blaðsíða 14

ÞÆTTIR UR VESTURVEGI
eftir Steindór Steindórsson frá Hlöhum
SUMARAUKI ATÐ KYRRAHAF.
San Francisco.
Nú voru komnar veturnætur, og sumarauld íslenzka
almanaksins meira að segja upp etinn eftir þrjá daga. En
forsjónin gaf mér nú nær fjögra vikna raunverulegan
sumarauka vestur á Kyrrahafsströnd. Eru það bók-
staflega einhverjir þeir björtustu og sólríkustu dagar,
sem ég hefi lifað.
Sumaraukinn hófst „þar sem dreymir við syndasjó
San Francisco“, eins og Matthías kvað. En aldrei kom
hann þangað blessaður og þekkti syndir hennar því
einungis af afspum, og margt hefir breytzt síðan, að
þar var gullgrafarabær, sem í söfnuðust æfintýramenn
frá öllum heimi, og glæpir og hverskyns óreiða vom
daglegt brauð. Nú er hún drottning vesturstrandar-
innar, stolt borgara sinna, og öllum borgum elskulegri
fyrir ferðalanga, hvaðan sem komnir eru. Þegar fyrsta
daginn, sem ég dvaldi þar, hafði borgin heillað mig.
Ekki gæti ég þó svarað því, hvað það væri sérstaklega,
sem gerir San Francisco svo aðlaðandi, enda er það
enginn einstakur hlutur. Það er ekki hið fagra um-
hverfi, með fjöllum og flóa, eða hið óendanlega haf
við ströndina, með svalri hafrænunni, sem dregur úr
sterkasta sólarhitanum. Ekki er það heldur borgar-
stæðið sjálft, með hæðum og dölum, og meira að
segja óbyggðum fjallatindum, ekki era það hinir óvið-
jafnanlegu skrúðgarðar eða söfn, né hið marglita mann-
haf og Kínaborgin með sínum fáránlegu húsum. Ekki
em það skemmtistaðirnir, þótt létt sé yfir þeim, og
margt sé þar á boðstólum, og það er ekki einu sinni
hið glaðværa og góðlátlega fólk, sem maður mætir hvar-
Gullna hliðið og San Francisco.
vetna. Heldur mun það vera þetta allt saman, og auð-
vitað margt fleira, sem borgin hefir til síns ágætis, sem
blandast allt líkt og tónar í mikilli hljómkviðu. Og
líkt og músikalskur maður nýtur tónaflóðsins, án þess
að draga fram einstaka tóna þess, þannig nýtur ferða-
maðurinn dvalarinnar í San Francisco.
Borgin liggur á tanga milli San Francisco flóans og
Kyrrahafsins. Innsiglingin í flóann er um nálægt mílu
breitt sund, Gullna hliðið. Höfðu sjófarendur lengi
lagt leiðir sínar framhjá því, áður en það og flóinn
fundust. Vom það ferðamenn af landi, sem komu
sunnan ströndina, er fyrstir fundu flóann. Á tanga þeim,
sem borgin er reist á, verður skarð á strandafjöllin, sem
annars liggja óslitin eftir allri vesturströnd Califomíu.
Hefjast fjöllin aftur til norðurs, jafnskjótt og Gullna
hliðinu sleppir, og eins ná þau inn í suðurenda borgar-
innar. Teygir byggðin sig þar inn á milli fjallanna og
upp um hlíðarnar. En ekki þykir öruggt að reisa hús
sín í hlíðum þessum, því að títt er í stórrigningum
vetrarins, að gmnnar, hús og götur rennur allt af stað,
og verða tjón af slíku á hverju ári. Inni í sjálfri borg-
inni er víða mislent, og sumar brekkumar svo bratt-
ar, að litlu leyfir af að bílar dragi upp þær. Einstakir
tindar standa upp úr húsaþyrpingunum, Davidson fjall,
og er kross reistur á toppi þess, og Tvíburarnir (Twin
Peaks), sem eru fullir 300 metrar á hæð. Er hið feg-
ursta útsýni yfir borgina af hæðum þessum, sem era
óbyggðar hið efra og ósnortnar með öllu, nema vegur
hefir verið lagður upp á toppana. Höfnin er flóamegin
á tanganum, er þar annríki mikið og margt um að vera,
en meðfram Kyrrahafinu era langir, ljósgulir sandar,
þar sem menn safnast til sól- og sjóbaða allan ársins
hring. Við Gullna hliðið era klettahöfðar, era þar í
grendinni skemmtistaðir miklir, einskonar Tívolí, en
á skerjum nokkra metra frá ströndinni leika villt sæ-
ljón listir sínar. Vegna þess, hve borgarstæðið er að-
kreppt, er San Francisco þéttbýlli en margar aðrar
amerískar borgir, og kunni ég því vel. Ekki er þó
margt um skýjakljúfa þar, enda óvíst að þeir hentuðu,
því að jarðskjálftahærta er hér mikil. Enn er mönnum
minnisstæður landskjálftinn mikli 1907, þegar mestur
hluti borgarinnar brann til ösku, það sem ekki hrundi, en
vatnsæðar allar fóru úr skorðum, svo að slökkvistarfið
reyndist harla torvelt. Er mjög í minnum haft, hversu
vel ráðamönnum borgarinnar fórst úr hendi stjóm öll
á þeim hörmungartímum, og ekki síður hitt, hversu
skjótlega borgin reis úr öskunni, líkt og fuglinn Fönix.
302 Heima er bezt