Heima er bezt - 01.07.1964, Blaðsíða 15
eftir nema rúma dagleið að fyrsta ákvörðunarstaðnum,
miðað við, að allt gengi vel, og þó að síðasti áfanginn
væri dálítið erfiður fjallvegur, þá var það bara hress-
andi, ekld sízt, ef ég fengi eins gott veður og leit út
fyrir að ætlaði að verða í dag. RöSkri klukkustund eftir
að ég skildi við bílinn, er ég staddur við á eina, allvatns-
mikla, að mér sýndist, og er að svipast eftir, hvort ég
sjái ekki brú á henni, því að síður vildi ég þurfa að vaða
hana. Sé ég þá hvar maður kemur ríðandi ofan með
ánni og fer mikinn. Þetta reyndist vera ung stúlka á
rauðum fola, sýnilega mesta fjörgapa. Er hún var kom-
in til mín, gaf hún reiðskjóta sínum stöðvunarmerki með
léttu, en snöggu taumtaki, sem hann hlýddi strax, enda
þótt sjá mætti á svip hans, að ljúfara væri að mega halda
sprettinum áfram. Ég bauð henni góðan dag og spurði
um brú á ánni. Jú, brúin var að vísu til, en hún var bara
mikið neðar. Ég var því kominn talsverðan spöl af réttri
leið, sem hlaut að orsaka dálitla tímatruflun á ferða-
áætlun minni. Annað hvort hafði bílstjórinn ekki sagt
mér rétt til vegar, eða ég ekki tekið rétt eftir. Unga
stúlkan sneri sér til hálfs við í hnakknum um leið og
hún gaf umbeðnar upplýsingar. Eitt augnablik mættust
augu okkar, og í svip hennar fannst mér speglast við-
kvæmni og blíða, og þó festa.
Sá rauði tók nú að ókyrrast og gaf ótvírætt í skyn,
að honum fyndist þessi töf óþörf. Allt í einu tók hann
á sprett og var óðara horfinn niður að ánni, þar sem
ég hugði, að stúlkan myndi ætla yfir. Ég stóð þarna
nokkur augnablik eins og negldur við jörðina, og var
að hugsa um, hvað þessi unga ókunna stúlka, með sín
fögru augu og hugljúfa málróm, hefði haft annarleg
áhrif á mig. Ég hafði kynnzt mörgum ungum og lagleg-
um stúlkum á undanförnum árum, en engin haft jafn
skyndileg áhrif á mig sem þessi. Allt í einu barst mér
að eyrum hljóð, sem mér virtist koma frá ánni. Ég leit
við og sá þá hvar hesturinn var að koma upp úr ánni
hinum megin — og mannlaus. Ég svipti af mér ferða-
pokanum og yfirhöfninni og hljóp fram að ánni. Mátti
það eigi seinna vera, því rétt í þessu var straumurinn
að bera stúlkuna fram með bakkanum áleiðis niður í
gínandi straumiðu, sem óefað hefði flutt hana yfir
landamæri lífs og dauða. Ég neytti nú allrar orku til að
standast straumþungann, sem beljaði á mér, um leið og
ég laut niður að hinni meðvitundarlausu stúlku. Mátti
það engu muna að straumurinn tæki mig, og hefðum við
þá bæði orðið samferða yfir í hin ókunnu lönd. Síðar
hvöfluðu að mér þær hugsanir, að sælt hefði verið að
deyja með hana í örmum sér, en sælla var þó áreiðan-
lega að bjarga henni úr greipum dauðans.
Ég tók nú stúlkuna í fang mitt, og gat með mestu
erfiðismunum lyft henni upp á bakkann, sem var nokk-
uð hár, og fann ég til mikillar þrautar í bakinu um leið.
Ef til vill var það bara gigtarstingur, sem ég hafði
jnokkrum sinnum fundið til áður.
„Dag skal að kveldi lofa“, segir gamalt spakmæli.
Veðrið, sem hafði verið svo yndislegt um morguninn,
var nú tekið að breytast allmikið, kominn norðaustan
kuldasvelja, og útlit fyrir allmikla úrkomu. Það var því
rík þörf að komast fljótt til bæja, ef stúlkan átti lífi að
halda, og það gerði ég mér vonir um, enda þótt hún
væri enn meðvitundarlaus í fangi mínu. Ég hafði tekið
eftir, að stutt var heim að næsta bæ, en leiti bar á milli,
svo að ekki sást heim frá ánni. Leiðin frá ánni upp á
leitið var talsvert í fangið og reyndist því þessi stutti
áfangi mjög erfiður — en upp varð ég að komast, því
annars vorum við kannske bæði í dauðans greipum. Það
mátti heldur ekki tæpara standa, til allrar hamingju var
ég svo heppinn, að sjá mann úti við. Ég neytti nú allr-
ar orku til að kalla á hjálp, en í sama bili sortnaði mér
fyrir augum, og ég hné aflvana til jarðar. Þegar ég kom
til sjálfs mín aftur, lá ég í mjúku rúmi í mjög vistlegu
herbergi, en við rúmið sat hvítklædd vera, sem ég hélt
í fyrstu að væri engill, og hugsaði ég því, að ég væri dá-
inn. En þegar stúlkan fór að tala við mig, spyrja hvernig
mér liði og þess háttar, þá smáskýrðist þetta fyrir mér,
og þekkti ég líka við nánari athugun að þetta var sama
stúlkan, sem ég hafði bjargað úr ánni.
Hún sagði mér, að ég væri búinn að liggja í viku.
Hafði ég fengið lungnabólgu og verið um tíma svo
slæmur, að læknirinn hefði talið tvísýnu á lífi mínu, en
nú væri ég á góðum batavegi og úr allri hættu, ef ekk-
ert sérstakt kæmi fyrir. Ég yrði bara að vera rólegur á
meðan, þá kæmi þetta furðu fljótt. Þetta sagði hún mér
með þeirri gætni, sem góð hjúkrunarkona myndi gert
hafa. Sjálf sagðist hún hafa verið búin að ná sér furðu
vel strax daginn eftir. Síðan bætti hún við: „Annars má
ég ekki tala meira við þig, fyrr en þú ert farinn að
hressast betur, og það vona ég að verði fljótt úr þessu.“
Þarna lá ég í fullar fjórar vikur við þá beztu aðbúð,
sem hægt var að láta í té. Hjúkraði þessi stúlka mér að
mestu leyti með sérstakri alúð og nærgætni. Sagðist hún
heita Margrét Ólafsdóttir, en móðir sín hefði heitið
Anna og væri dáin fyrir tíu árum. Heimilið héti Stóru-
Vellir og hefði faðir sinn búið hér allan sinn búskap,
eða um tuttugu og fimm ára skeið. Kvaðst hún hafa
verið bústýra hans síðustu sjö árin, að undanteknum
tveimur vetrum, sem hún hefði verið við nám — en hún
væri nú tuttugu og þriggja ára.
Þegar ég fór að hressast lánaði hún mér bæði bækur
og annað, sem mér mátti til dægrastyttingar verða, og
sjálf sat hún hjá mér, þegar hún gat því við komið, og
skemmti mér með alls konar frásögum.
Fannst mér þessi tími í raun og veru svo unaðslegur,
þrátt fyrir lasleikann, að ég hefði næstum því viljað
liggja mikið lengur til að fá að njóta slíkrar hjúkrunar.
Um jólaföstuinngang var ég orðinn allhress, að mér
fannst, a. m. k. Vildi ég því fara að klæða mig, enda
fannst mér ég vera búinn að liggja nógu lengi upp á
ókunnu fólki, enda þótt það væri af framangreindum
ástæðum.
En Margrét var ekki á því að ég færi á fætur strax.
„Ég veit ekki nema þú kunnir að rjúka burtu áður en
þú ert nægilega frískur,“ sagði hún, er ég hafði orð á
því að ég vildi fara að klæða mig.
Heima er bezt 255