Heima er bezt - 01.07.1964, Síða 24

/ Valahnúk aústanverðum. Séð inn eftir Mörkinni.
stöðum að finna mig, ásamt kunningja sínum. Voru þeir
báðir með tvo til reiðar. Þeir fóru af baki undir her-
bergisglugganum hjá mér. Grímur kom inn, en kunn-
ingi hans hélt í hestana á meðan. Mér féll vel við þenn-
an hressilega bændahöfðingja. Hann stóð stutt við, en
heldur hækkaði brúnin á mér, er ég heyrði hann segja
fyrir utan gluggann um leið og hann fór á bak: „Þetta
er bara snerpulegur og dugnaðarlegur strákur. Hann bar
sig vel, þótt hann sé ennþá allmikið veikur.“
En þetta sumar fór ég aldrei í Þórsmörk, því að ég
fór aldrei í kaupavinnuna, og verður sú saga ekki hér
rakin.
Það var ekki fyrr en þrjátíu árum síðar, sem Þórs-
merkurdraumurinn rættist, og vil ég nú í þessum þætti
reyna að bregða upp skyndimynd af þessum undursam-
lcga, stórbrotna, fagra fjallasal, er Þórsmörk nefnist. Ef
til vill verður sú mynd fátækleg, því að ég tel að tveim-
ur fögrum stöðum hér á landi sé tæpast hægt að lýsa, Þá
þarf að skoða. Þessir fögru, merku staðir eru Þórsmörk
og Ásbyrgi.
Við vorum fjögur saman í Þórsmerkurförinni 1946.
Við fórum í bifreið alla leið austur að Múlakoti, en þar
fengum við hesta til Þórsmerkurfarar. Þetta var á hlýj-
asta tíma í ágústmánuði og Markarfljót í vexti. Við
vildum því ekki leggja í vötnin, nema með traustum
fylgdarmanni, þótt hópurinn væri nú orðinn nokkuð
stór, þar sem fjórir höfðu bætzt við í Múlakoti og þar
á meðal þaulvön vatnastúlka, Soffía systir Ólafs Túbals
málara.
Fylgdarmaðurinn yfir vötnin var sá bezti, er völ var
á, Sigurður bóndi á Barkárstöðum. Markarfljót var á
miðjar síður og í taglsrætur, þar sem dýpst var, og þótti
þeim, sem óvanir voru jökulvötnum, alveg nóg um. En
allt gekk vel undir handleiðslu Sigurðar, enda voru hest-
ar traustir, hlýtt í veðri og sléttur botn, þar sem dýpst
var, en á því veltur mikið.
Síðla dags var komið í Þórsmörk og tjaldað í fögr-
um skjóllegum stað. Við höfðum hestana hjá okkur
næsta dag og gátum því farið ríðandi víða um Mörk-
ina og séð miklu meira af henni, en ef við hefðum ver-
ið gangandi. Næsta dag gengum við á Valahnjúk, sem
er 458 metra hár, og er þaðan útsýni ágætt um alla
Mörkina. Einhver dularfullur seiðandi blær hvílir yfir
þessari stórbrotnu fjallabyggð. Þórsmörk er hvorki dal-
ir, hlíðar eða venjulegt hálendi, heldur er hún þetta allt
í sameiningu. Öll er Mörkin sundur skorin af kvíslum
jökulvatna og gömlum farvegum þeirra, en allur gróð-
ur í Mörkinni, bæði trjágróður og annar gróður, er
safaríkur og þroskamikill. Mörk merkir skógur í fornu
máli og eyðimörk þýðir því skóglaust svæði, þar sem
enginn gróður þrífst. Líklega hefur allt þetta mishæð-
ótta fjalllendi, sem Þórsmörk tekur yfir, verið skógi
vaxið á landnámstíð, en á næstu öldum hefur skógur-
inn verið miskunnarlaust beittur og höggvinn. Veður-
sæld er þarna svo mikil, að fé gat gengið þar sjálfala
allt árið. Skógurinn gekk því mjög til þurrðar fyrri
hluta nítjándu aldar, og var svo komið á seinni hluta
aldarinnar, þegar komið var fram um 1880, að helzt
leit út fyrir að skógurinn myndi eyðast að fullu, en þá
Tjaldað i Sleppugili.
264 Heima er beit