Heima er bezt - 01.11.1971, Side 19

hjá, en held að það hafi verið frændfólk fólksins á
Grímsstöðum á Fjöllum, því við vorum beðnir fyrir
kveðju þangað.
Nú voru Grímsstaðir á Fjöllum næsti áfangastaður
og vatnaskrímslið Jökulsá á Fjöllum á leiðinni. Við
þurftum því að koma á símstöðina í Reykjahlíð og síma
í Grímsstaði og biðja um ferju á tilteknum tíma þegar
við kæmum að Jökulsá, og var það auðsótt því Stein-
dór hafði verið búinn að síma í Grímsstaði og tilkynna
komu okkar og biðja um ferjuna. Þvílíkt hagræði var
þá að símanum miðað við það, sem var áður en hann
kom til sögu á fyrsta áratug aldarinnar. Nú lögðum við
á Mývatnsöræfi í átt til Jökulsár og opnaðist okkur þar
nýstárlegur heimur, því alls staðar mátti sjá gufustróka
stíga upp, eins og úr sjóðandi pottum og var gufumóða
yfir öllu umhverfi. Þarna var heldur seinfarið því að
það var töluvert um aurbleytu. Við urðum því dálítið
á eftir áætlun að ánni og var ferjumaður búinn að bíða
okkar eitthvað við ána. Ferjumaður var Kjartan Krist-
jánsson bóndi á Grímsstöðum. Töluverður geigur var
í mér við Jökulsá. Ég hafði aldrei séð svona vatnsfall
áður, og fannst mér ógerlegt að reka hestana út í svona
ógurlegan flaum. Það varð þó að gerast, um annað var
ekki að ræða, en svo var ég hræddur um þann skjótta
minn, að ég fór fram á það við Kjartan að fá að hafa
hann aftan í ferjunni og leyfði hann það með því skil-
yrði, að ég héldi í tauminn en sleppti honum, ef í óefni
færi. Þetta gekk svo allt vel, enda var Kjartan víst af-
burða ferjumaður og þaulvanur ánni. Hina hestana
hrakti langan veg niður ána en landtaka er þarna góð,
svo hræðsla mín var víst ástæðulaus.
Nú vorum við komnir að Grímsstöðum á Fjöllum
eftir 7 daga ferð frá Silfrastöðum í Skagafirði, og nú
hafði verið lagt fyrir okkur að vera dag um kyrrt á
Grímsstöðum og hvíla hestana undir síðasta og versta
áfanga leiðarinnar, Haugsfjallgarð. Á Grímsstöðum
bjuggu þá Kjartan, sem fyrr var nefndur, og Sigurður
Kristjánssynir. Hafði faðir þeirra, Kristján Sigurðsson,
búið þar lengi stórbúi við mikla rausn, og var heimilið
víða rómað sem fyrirmyndarheimili. Þetta mátti segja,
að væri næsti bær við Vopnafjörð, og Grímsstaðamenn
verzluðu mikið við „Framtíðina“ á Vopnafirði. Stein-
dór Jóhannesson verzlunarmaður var því vel þekktur
á Grímsstöðum og var vinfengi á milli, enda kom það
fram í öllum viðurgjörningi við okkur og fyrirgreiðslu
á Grímsstöðum, því það var bókstaflega allt í té látið,
sem hugsanlegt var að okkur mætti að gagni verða á
hinum erfiða fjallgarði, sem nú var framundan. Hey
handa hestunum og matur í nesti, ef við kynnum að
verða lengi að komast yfir heiðina sökum ófærðar. Nú
hófst níundi dagur ferðarinnar með því að leggja upp
frá Grímsstöðum á Haugsfjallgarð. Veður hafði held-
ur kólnað og var sýnilegt að vera mundi þoka á há-
fjallinu. Þegar kom upp í heiðina vestanverða, var þar
strax þoka og ísnáladrífa og ófærð nokkur og afar
seinfarið. En nú hafði skipazt svo til hins betra fyrir
þeim, sem um Haug fóru, að nú var kominn sími yfir
fjallgarðinn. Nú stóðu staurarnir eins og góðbúar, sem
gengið var á milli og mátti vera dimmt svo ekki sæi á
milli þeirra. Á fvrri öldum segja munnmæli, að margir
hafi orðið úti á Haugsfjallgarði og allir villzt í Dimma-
gil, sem þar er á heiðinni, samanber þjóðsöguna „Nítján
draugar í Dimmagili“. Sá tuttugasti átti að hafa villzt
þangað líka, en komizt lífs af og sagt frá þeim kump-
ánum við að villa um fyrir ferðamönnum. Nú vorum
við búnir að þokast áfram að vestara sæluhúsi að nokk-
uð áliðnum degi, og var þá ekki um annað að gera en
hvíla hestana æði tíma, enda höfðum við hey og mat frá
Grímsstöðum til að gefa þeim. Nú var eitt boðorð
öðru æðra og það var að fara rólega. Á því gat oltið,
hvort hestunum entist þróttur á leiðarenda. Við yfir-
gáfum sæluhúsið og lögðum þar með á háfjallgarðinn
og var þar þyngst færðin og dimmust þokan og hríðin.
En nú voru símastaurarnir vinir okkar, því það grillti
alltaf í næsta staur í línunni, því logn var og eiginlega
gott veður. Að komast að næsta staur var eins og að
koma til vinar síns, sem maður hefur lengi þráð að
hitta. Þannig Iögðum við alltaf fleiri og fleiri vini að
baki unz við komum að austara sæluhúsi seint um
kvöldið. Nú var ekki um annað að gera en hvíla hest-
ana þarna, þó að mesta ófærðin væri að baki. Vorum
við þarna um lágnættið og létum hestana éta það síðasta
af heyinu og matnum frá Grímsstöðum. Fór þá að
lyfta undir þokuna og sáum við bjarma í austri. I
þeim bjarma var Vopnafjörður. Eftir að við fórum úr
austara sæluhúsi, tók smám saman að batna færðin og
halla undan fæti til Vopnafjarðar. Fór þá og að létta
þokunni, og þegar kom niður að Selá var engin þoka
og snjór orðinn lítill. Símalínan liggur þaðan áfram
niður í Hauksstaði, en við slepptum nú línunni og
fórum út og norður bakvið Rjúpnafell og út hálsinn
fyrir ofan Hlíðarbæina. Við komum svo að Ytri-Hlíð
kl. 4,30 um nóttina. Þá bjó í Ytri-Hlíð Sigurjón Hall-
grímsson, traustur og velmetinn bóndi og fengum við
þar hinar beztu viðtökur, enda orðnir slæptir strákl-
ingarnir.
Þegar við komum í Ytri-Hlíð, var Steindór Jóhannes-
son þar fyrir, þess albúinn að leggja á heiðina til leitar,
hefðum við ekki komið um nóttina.
Þessi ferð með hesta úr Skagafirði til Vopnafjarðar
hafði heppnazt ágætlega, og var það að þakka fyrir-
greiðslu margra ágætra manna. Gæðingar Steindórs
komust vel útlítandi heim til hans, og var hann því vel
ríðandi í næstu markaðsferð á Fjöllunum, enda kunni
hann því betur.
Af mínum hestum er það að segja, að sá skjótti varð
kerruhestur og mjög þarfur í búi, en sá brúni varð af-
burða reiðhestur. Ég tamdi hann og átti hann í 3 ár.
Þá gat ég ekki neitað Steindóri, þegar hann bað mig;
að selja sér hann, enda borgaði hann fyrir hann miklu
hærra verð en þá var gefið fyrir hesta. En Steindór
var svo óheppinn nokkuð mörgum árum síðar, að missa
þennan snillingshest. Hafði hann að haustlagi verið £
Framh. á bls. 401
Heima er bezt 399