Heima er bezt - 01.11.1971, Qupperneq 20

JON GUÐMUNDSSON, SKALDSSTOÐUM:
Frásöguþættir
af bæjum í Reykhólasveit
Framhald.
H
ólmgöngu kýlon byggði fyrstur manna bæ á
Hafrafelli, við hann er kennt Kýlonsvatn á
Hafrafelli.
I landi Hafrafells eru tvö eyðibýli Auð-
unnarkot og Vogsbotnskot.
Auðunnarkot er á hjalla vestanvert við Hafrafell. Þar
er túnstæði stórt, girt hlöðnum túngarði, er náð hefur
allt niður á sjávarbakka. Hefur garður þessi verið hið
mesta mannvirki á sinni tíð og vel til hans vandað á
allan hátt. Miklar húsarústir eru og á þessu eyðibýli,
einnig eru leifar eftir tvö skipahróf undir sjávarbökk-
unum niður af býlinu. Sýnir það, að sá ábúandi, sem
þar hefur búið, hefur verið velstæður maður og haft
talsvert umleikis. Má það því furðu gegna, að engin
heimild er nú til um þann merka mann, sem þarna eyddi
ævidögum sínum. Sýnir það hvað gleymskudjúp liðinna
alda er djúpt, og aídrei verður náð nema örlitlu broti
Hafrafell.
af sögu þess fólks, sem lifði og hrærðist þá. Á sjöunda
tug 19. aldar vildi maður, að nafni Jón Björnsson, end-
urreisa byggð á Auðunnarkoti en varð að hætta við
það sökum þess, að einn nágranninn hrakti hann í burtu
þaðan. Þröngbýlið hefur löngum verið þyrnir í augum
stórbændanna. Síðan þetta varð, hefur ekki verið gerð
tilraun til að endurreisa byggð á kotinu, og telja má
víst, að það verði ekki gert í bráð.
Hitt eyðibýlið, Vogsbotnskot, er skammt frá Hafra-
fellsvatni niður undir Króksfirði. Fyrsta heimild, sem
er til um byggð þar, er frá 15. öld, hét býlið þá Vogs-
botn. í Jarðabók Árna Magnússonar 1710 er býlið í
eyði, og sagt, að svo hafi verið frá gamalli tíð. Benda
líkur til, að þar hafi engin byggð verið á 18. öld, og
ekki fyrr en 1849, þá hélzt byggð þar í sjö ár, til 1856,
og svo aftur frá 1870—1887.
Jörðin Hafrafell var metin að fornu mati 18 hundruð
að dýrleika. Engjar allgóðar, hagabeit góð, sumar og
vetur, skógur nægur fyrir landseta.
í fasteignamati 1961 er Hafrafell metið: Land á 5.200
kr., hús á 12.800 kr., alls á kr. 18.000. Hýsing er góð.
Túnið er ekki stórt, en talsvert er í ræktun. Tvíbýli er
á jörðinni og véltækt tún á báðum býlunum um 9,42
hekt.
BORG
r örðin borg var metin að fornu mati 18 hundruð
að dýrleika, tún slæmt og engjar mjög litlar. —
^ Land hrjóstrugt og uppblásið, en oft er þar beit á
vetrum. Skógur er þar nokkur. Garpsdalskirkja
átti eitt sinn skógarítak þar.
í fasteignamati 1956—1957 er Borg metin: Land á
5.200,00 kr., hús á 2.600,00 kr., alls á 7.800,00 kr. Hýs-
ing er þar léleg, en tún og ræktun talsverð véltæk. Tún
9,93 hekt.
í landi Borgar eru leifar eftir tvö eyðibýli, Sólheima-
400 Heima er bezt