Heima er bezt - 01.01.1980, Blaðsíða 35

JÓNAS HALLGRÍMSSON
Hátt yfir „Dranga“ hnýpir „ástarstjarna“,
því húm og þoka byrgir fjallasal,
og dapurt er um byggðir héraðsbarna
og bert og snautt í skáldsins æskudal.
Því minnumst nú á fegri tíma farna,
er fossinn hló og brosti jurtaval;
og gleðjum sál með gullinstrengjum ljóða
og göfgum minning listaskáldsins góða!
Vakna þú, hérað hans, sem er þinn sómi,
og heyrðu ennþá skálds þín guðamál!
Vaknaðu, Snæland! í hans hörpuhljómi
sló hjarta þitt og bjó þín innsta sál.
Fífill og sóley, sérhvert barr á blómi,
hver björk og strá, hver kalin vetrarnál:
Vakið og fjöri fyllið strengi ljóða
um fagurmilda listaskáldið góða!
Þá skein á hausti skær og blíður dagur,
er skáldið góða fæddist vorri sveit.
Á fjöil og dali færðist sumarbragur,
um fjör og yndi dreymdi liljureit.
Þá söng í lofti svanahópur fagur
um sól og allt, er hjartað fegurst veit,
því fæddan vissi fræga svaninn ljóða
við fjörðinn eyja: listaskáldið góða.
Hann fór um haust úr fátæklegum garði
og föðurlaus, en hitti dýran sjóð,
svo heim hann sneri aftur með þeim arði,
sem öldum saman nærir heila þjóð.
Því landsins Bragi varð hann fyr en varði.
Þá vöktu fólkið stór og guðleg ljóð,
er heilla alda söng oss sumargróða
í sigurmóði frelsis-skáldið góða.
Hugljúfa skáld! Hve töfrar oss þín tunga,
með tignarmildan, engilfagran hreim!
Hve fagurt dillar ljúflingsljóð þitt unga
og landsins Hulduspil í strengjum þeim!
Þú varpar frá odd víli, neyð og þunga
og vekur hjá oss nýjan sólarheim.
Hugljúfa skáld! í munarmildum tárum
vér minnumst þín að liðnum hundrað árum.
Hvað er svo blítt sem blóm á þess manns leiði,
er blessar þannig sína fósturslóð
og dáinn skín sem heilög sól í heiði
og hæstum sóma krýnir land og þjóð?
Og hvað er fast á fleygu tímans skeiði,
ef fölna, skáld, þín guði vígðu ljóð?
Hugljúfi vin! Að hundrað liðnum árum
þig hyllir ísland mildum þakkartárum.
Á Sjálands strönd þú sefur undir leiði.
Ó, svanur íslands, hvíldu vært og rótt!
Vor góði engill báðar hendur breiði
um beðinn þinn og stytti helga nótt!
En þegar síðast sólin rís í heiði,
þá svíf þú fram með nýjan guðaþrótt!
Og sérhvert vor þá sumar lýsir bárum,
vér sendum blómstur, laugað vinartárum.
Þótt séra Matthías hefði rétt fyrir sér um framtíðarvin-
sældir ljóða Jónasar Hallgrímssonar, gat hann þó ekki
órað fyrir því að þær færu út í þær öfgar að raska grafarró
hans á Sjálandsströndum. En eins og kunnugt er voru
bein Jónasar þrifin úr danskri mold á sínum tíma og sett
niður á Þingvöllum. Var allt þetta brambolt mjög umdeilt
og jaðraði við algert hneyksli. Og ekki meira um það.
Fleiri ljóð birtast þá ekki að sinni. Gleði/egt nýjár.
E. E.
Nýtt ár er hafið . . .
Framhald af bls. 2
enginn hvorki eygði, né vildi eygja
vandann, sem fyrir hendi var, þá hlaut
að fara sem fór. Og ef vér skyggnumst
áfram um spjöld sögu vorrar, sést
ljóslega, að ægilega mikill hluti sög-
unnar er um deilur og togstreitu, að
vísu ekki svo mjög um landsmál,
heldur á milli einstaklinga um eigin
hagsmuni þeirra, arfahluta, jarðar-
skækla eða eitthvað þessháttar. Oft
sýnist sem ekkert sameiginlegt sjón-
armið hafi verið til, en hver reynt að
toga sinn hagsmuna skækil.
Og enn deilum vér, að vísu ekki um
landamerki eða jarðaparta, heldur
um það hve stóran hluta vér getum
hrifsað til vor af sameiginlegri þjóð-
arköku. Enn ráða þrýstihópar og sér-
hagsmunasjónarmið hverja stefnu
þjóðarskútan tekur, ef hún þá hefir
nokkra stefnu. Enn ráða tortryggni og
öfund miklu um viðhorf flokka og
flokksforingja, og svo gengur það
langt, að þótt í rauninni ekkert greindi
á málefnalega, getur einn flokkurinn
ekki unnað hinum þess að eiga frum-
kvæði að nytjamáli, af ótta við að
hann kynni að hljóta fleiri atkvæði við
það. Og ekki mun dæmalaust að
flokkar gangi til stjórnarsamstarfs
með þeim hug einum að láta sam-
starfið ríða hinum flokkunum að
fullu. Hvarvetna sjáum vér öfund,
valdstreitu, tortryggni og undirferli
vaða uppi í stjórnmálaheiminum. Og
þessi þokkalega fylking er það, sem
ræður svo ferðinni, að útlit er fyrir
þessa dagana, að vér getum ekki
myndað stjórn, og erum þar sest á
bekk með þeim ríkjum, sem minnstan
hafa stjórnmálaþroskann. Og því síð-
ur 'eygjum vér þá von, að flokkarnir
sameinist um þau ráð og átök sem
þarf til að binda verðbólgudrauginn
svo rammlega, að hann fái ekki losnað
á ný. En um leið er borin von um að
þeir sömu aðilar fái sameinast um
ráðstafanir til að skapa fegurra og
betra þjóðlíf, sem oss ætti þó raunar
að vera flestum léttara, sakir fámennis
og skyldleika. Alls staðar rekum vér
oss á sundurlyndis fjandann. Gætum
vér ráðið niðurlögum hans væri um
fátt að óttast. Einhuga þjóð sigrast á
flestum örðugleikum. Látum oss vona
að hið nýbyrjaða ár færi oss eitthvað í
áttina til samhugs og samstarfs og
óskum í krafti þess gleðilegs nýjárs.
St. Std.
Heima er bezl 27