Heima er bezt - 01.04.1990, Blaðsíða 5

ar. En ekki virðast umsvif hans þar eystra hafa fullnægt
athafnaþrá hans að öllu leyti, því að brátt tók hann nýja
stefnu. Hann seldi þá jörð sína Þorvaldseyri árið 1905
Bjarna Jónssyni, trésmíðameistara í Reykjavík, í skiptum
fyrir stórhýsið Bjarnaborg við Hverfisgötu og fluttist suður.
Ekki var hann lengi aðgerðalaus þar syðra, heldur sneri sér
að togaraútgerð sem þá var að byrja. Sú útgerð gekk illa og
lauk svo að togarinn fórst ótryggður og þar með tapaði
Þorvaldur aleigunni að kalla. En hann átti þó alltaf aðgang
að sinni upphaflegu bújörð, Núpakoti, og þangað fluttist
hann og átti heima síðustu æviárin.
Einar Benediktsson kaupir Eyri
Einar skáld Benediktsson var sýslumaður í Rangár-
vallasýslu á árunum 1904-07. Hann keypti jörðina Stóra-
Hof og bjó þar við mikla rausn þessi embættisár. Jafnframt
kom hann víða við í viðskiptum, því að sýslumaður var
athafnasamur í besta lagi. Nokkru eftir að Bjarni Jónsson
eignaðist Þorvaldseyri kaupir Einar sýslumaður jörðina af
honum. Vafasamt er talið að hann hafi nokkurn tíma
hugsað sér að flytjast austur og gera Þorvaldseyri að sýslu-
mannssetri. En hann lét taka ofan feikna stórt timburhús
sem Þorvaldur Bjarnarson hafði reist nokkru áður og notað
sem gestahús. Hús þetta flutti Einar út að Stóra-Hofi,
steypti undir það kjallara og endurbyggði. Bjó hann síðan í
því meðan hann dvaldist eystra. Þetta hús brann árið 1909
til kaldra kola. Á Þorvaldseyri rak Einar sýslumaður útibú
árið 1905-06.
Af uppvaxtarsögu Ólafs Pálssonar
Á seinni helmingi 19. aldar bjuggu í Svínahaga á Rang-
árvöllum hjónin Páll Jónsson og Ingibjörg Gísladóttir
Brynjólfssonar, bæði af Víkingslækjarætt. Þau Páll og
Ingibjörg voru dugnaðarfólk og búnaðist vel. Árið 1877
fæddist þeim sonur sem skírður var Ólafur. Ólafur ólst upp
með foreldrum sínum og þótti snemma atgerfismaður,
mikill vexti, sterkur og kappsamur til vinnu. Smiður var
hann góður á tré og járn og reyndist snemma hinn nota-
drýgsti í búskap föður síns. Sem ungur maður reri Ólafur
nokkrar vertíðir í Þorlákshöfn og féll það vel, þótt ekki
hyggðist hann leggja sjómennsku fyrir sig. Mikil athafna-
þrá blundaði í brjósti Ólafs. Sem uppkominn maður keypti
hann hálfa jörðina Kot á Rangárvöllum. Þar kom hann
upp mikilli sauðahjörð sem hann lét að mestu ganga sjálf-
ala, en annaðist vel að öðru leyti. Sauði var hægt að selja á
þessum árum, þótt verðið væri ekki hátt, og komst Ólafur
þannig yfir nokkurt fjármagn.
Ólafur Pálsson kaupir Þorvaldseyri
Það var á útmánuðum 1906 að Grímur Thorarensen,
hreppstjóri í Kirkjubæ, kom að Svínhaga til að skoða hey.
Barst þá í tal hvernig farið væri með þá góðu jörð Þor-
valdseyri að láta hana liggja því nær í eyði. Segir þá Grímur
við Ólaf: „Þú ættir að slá þér á hana. Það væri dálítið handa
þér að glíma við.“ Ólafur var þá kominn fast að þrítugu og
timi til kominn að hann færi að svipast um eftir jarðnæði,
• ■ •tft
ts 111 11
Þorvaldseyri laust fyrir síðustu aldamót. Stóra hlaðan í smíðum að húsabaki. Til hægri má greina Þorvald Bjarnarson þar sem
hann hvílist í túninu fyrir framan timburhúsið.
Heima er bezt 113