Heima er bezt - 01.04.1990, Blaðsíða 6

Hjónin á Þorvaldseyri
og börn þeirra. Frá
vinstri: Ingibjörg
Olafsdóttir, Sigríður
Ólafsdóttir, Guð-
munda Ólafsdóttir,
Eggert Ólafsson,
Ólafur Pálsson og Vil-
borg Ólafsdóttir.
því að bóndi vildi hann verða. Ekki skal sagt að orð Gríms í
Kirkjubæ hafi ráðið nokkru þar um, en skömmu eftir þetta
bar fundum Ólafs í Svínhaga og Einars sýslumanns saman.
Kom þá fram að Þorvaldseyri væri föl, en Einar kvaðst þó
hafa ákveðið að láta rífa að minnsta kosti hálfa stóru
hlöðuna og flytja út að Stóra-Hofi. Ólafur kvaðst hafa
áhuga á að kaupa jörðina, en þó því aðeins að hlaðan fylgdi
með í fullri stærð. Einar taldi að frumbýlingi mundi nægja
hálf hlaðan fyrstu árin og bauðst þó til að lækka verðið sem
þessu næmi. Ólafur lét sig samt ekki og spurði Einar hvort
honum fyndist hann ekki hafa gert Eyrina nógu kollótta
með því að flytja burt timburhúsið góða, þótt hlaðan færi
ekki líka. Þæfðu þeir um þetta nokkra stund, en svo fór að
Einar lét sig með hlöðuna og Ólafur keypti Þorvaldseyri á 9
þúsund krónur. Var þetta hærra jarðarverð en áður hafði
heyrst og góðviljað fólk vorkenndi Ólafi, en aðrir hlógu að
og sögðu mátulegt að slíkur angurgapi hlypi af sér hornin.
Sem dæmi um verðið má geta þess að Ólafur þurfti 66
ærverð til að standa straum af afborgunum fyrstu árin.
Af búskaparsögu Ólafs
Vorið 1906 fluttist Ólafur Pálsson að Þorvaldseyri og
kvæntist um sömu mundir Sigríði Ólafsdóttur frá Lágafelli
í Austur-Landeyjum, dugnaðar- og myndarkonu. Aðkom-
an að jörðinni var ekki sem best. Gamall torfbær og lélegur
stóð uppi og var ekki í annað hús að venda fyrir fólkið, því
að timburhúsið góða hafði verið flutt brott. Útihús voru að
vísu mörg, en svo léleg og illa farin af umhirðuleysi árið á
undan að varla var nokkur skepna í þau látandi. Þá hafði
Svaðbælisá flætt mjög yfir tún og haga og borið fram sand
og grjót til stórskemmda. Það var því ærið verk sem beið
nýrra ábúenda á Eyri, en Ólafur lét hvergi deigan síga.
Hann endurbætti hús eftir föngurn og kom sér þá vel
hversu lagtækur hann var og hneigður til smíða. Strax á
fyrstu búskaparárum réðst hann í það ásamt nágrönnum
sínum í Núpakoti að hlaða varnargarða við Svaðbælisá til
að hindra skaða af hennar völdum. Var það bæði mikið og
seinunnið verk, því að allt slíkt varð að gera með hand-
verkfærum í þá daga.
Ólafur kom sér brátt upp stóru búi, enda var það nauð-
synlegt, svo að hann gæti risið undir kostnaði við jarðar-
kaupin. Einnig aflaði hann meiri heyja en hann þurfti að
nota sjálfur. Tók hann þá oft á fyrri árum margt fjár í fóður
eða á leigu og hafði drjúgan skilding upp úr því. í dagleg-
um störfum var hann bæði velvirkur og mikilvirkur. Hug-
kvæmur var hann í besta lagi og fljótur til að hagnýta allar
nýjungar í búskap. Sláttuvél fékk hann þegar árið 1907 og
aðra nokkru síðar. Jafnframt sléttaði hann tún og engjar,
svo að nota mætti vélar sem mest. Flýtti þetta mjög fyrir um
allan heyskap og þá ekki síður heyflutningavagnar sem
hann smíðaði sjálfur og ók á þeim öllu heyi inn í hlöðu. Var
því snemma hætt að binda hey í bagga á Þorvaldseyri.
Snemma á búskaparárum Ólafs gerði mikið ofsaveður eins
og oft hendir undir Eyjafjöllum. Fauk þá hálft þakið af
stóru hlöðunni og annað laskaðist svo mjög að ekki var um
annað að ræða en rífa hana. En Ólafur reisti hlöðuna á ný í
sömu stærð og þá svo traustlega að veður munu vart fá
henni grandað, þótt mikið gangi stundum á. Margt annað
byggði Ólafur og þar á meðal ágætt íbúðarhús úr stein-
steypu árið 1918 sem enn stendur. Einnig reisti hann fjós og
önnur gripahús sem og hlöður, votheysgryfjur og fleira.
Allar vélar og verkfæri hirti hann með afbrigðum vel og
geymdi í sérstöku húsi. Jarðrækt stundaði hann af kappi
eftir því sem hægt var á þeirra tíma vísu. Eitt með öðru í
114 Heima erbezt