Æskan - 01.02.1963, Page 16

48
BARATTA

STORM
Fyrir
vindi og straumi.
Aári hverju í marzmánuði rek-
ur mikla ísfláka, sem losnað
liafa frá heimskautaísnum, fyrir
vindi og straumi suður að norður-
strönd Nýfundnalands. Á undan ísn-
um syndir mikill fjöldi sela, sem
margir eru að jafnaði komnir suður
að Grand banka. Þar doka þeir við,
veiða fisk til matar sér, hvílast eftir
tvö þúsund mílna ferðalag. Þegar
komið er fram í marz, synda þeir á-
leiðis til baka, því að þá er kominn
tími til að kæpa, þar til þeir finna
ísfláka, sem er þeim að skapi. Þeir
brölta upp á ísinn og ala kópa sína
þar.
Það eru til margar tegundir af ís,
svo sem heimskautaís, lagís, „hröngl“,
ísborgir og jakar. Sums staðar eru
sléttar breiður, sem einstakir tindar
standa upp úr eins og til tilbreyt-
ingar, en að jafnaði er liann brotinn
af fárviðrum og sjógangi í milljónir
stórra og smárra jaka. Sums staðar
liafa þessir jakar þokast hver upp á
annan og mynda þannig háa hlaða,
en annars staðar fljóta jakarnir ein-
ir sér, og milli þeirra eru vakir og
rásir.
Þessi ís er mismunandi að þykkt,
sá þynnsti nokkrir þumlungar, en
þykkastur um átta fet. Gömlu selirn-
ir verða að velja hæfilega þykkan ís,
jjví að annars væri hætta á, að hann
kynni að bráðna undan þeim áður
en kóparnir eru orðnir syndir. Þeg-
ar jress er gætt, að veðráttan er aldrei
eins tvö ár í röð, verður það ljóst,
að selirnir verða að hafa talsverða
greind til brunns að bera.
Margar þjóðir gera út leiðangra á
ári liverju til selveiða í norðurhöfum,
og skipin skipta oft hundruðum, sem
stunda veiðarnar. í eftirfarandi frá-
sögn verður lítillega sagt frá selveið-
um Nýfundnalendinga í norðurhöf-
um.
Beztir
vori, eru tvenns konar, blöðruselR
og vöðuselir, og hvorugt afbrigði
hefur verðmæta feldi. BlöðruselhnR
eru nefndir svo vegna þess, að
höfði Jreirra er húðfelling eða blaðxa.
sem jreir geta blásið út, þangað ti
hún lítur út eiirs og lítill fótknöttux
Margir selveiðimenn halda því íxa111’
að þessi blaðra sé svo sterk, einkuu
á brimlinum, að byssukúla vinni ek
á henni. Þessir blöðruselir eru mj 8
harðskeyttir viðureignar, t
brimillinn. Hann á það til að ra ^
á nrenn, og þess eru dæmk a!^_v^
borð hefur legið, að hann gengi 1
þeim dauðum. Gamall blöðruse u
er nálega 300 kg. að Jryngd, níu e
tíu feta langur, og milli tveggja °8
juiggja feta breiður um lrerðainar
Blöðruselurinn ver ávallt unga sína,
en vöðuselurinn forðar sér jafnaðai
lega, Jregar hann verður nranns vai og
gefur kópana örlögum sínum á va
Vöðuselirnir eru verðmætari, og
Jjeir eru fleiri og auðveldara að n<
Jieim en blöðruselnunr. Það eru fy1*
og frenrst kóparnir, „hvítfeldirni1 >
sem veiðimennirnir sækjast eftir, þv
að Jreir eru í hæsta verði vegna pe- 1
að Jiegar Jreir fæðast, eru þeir lU^
dúnmjúku, hvítu lrári, sem helzt 1
það bil tvær vikur. En það er e
einungis feldurinn, sem er 1
eru íivittetdirmr. verði, heidm- er spikið af
J • ... __— Tr.,í/f/»ldil
haU
ein11-
Selirnir, sem Nýfundnalendingar
hætta lífi sínu til að veiða á hverju
V v. 1 V/ 1 j XIV—. X vi LX X v. X ij JJ x xv xv/ *- I ^ J
ig mjög verðmætt. „HVítfeldir
Tvö selveiðiskip í ísnum