Æskan - 01.02.1963, Page 17

annan veginn, en tvö hundruð á hinn.
Stundum eru selirnir þrjú hundruð
mílur í háaustur, langt úti á Atlanz-
hafi, og árið eftir geta þeir verið
við strendur Labradors.

Útselur.
Um fjögur kíló að þyngd, þegar þeir
f®ðast, en þeir þyngjast ótrúlega
'jótt, eða um tvö kíló á dag, svo að
tveggja vjj, na gamnr
vega þeir milli
hittugu og þrjátíu kíló. Þeir eru orðn-
11 rólfærir hálfsmánaðar gamlir og
l);í nuddast af þeim barnshárið og
l|ndir því er venjulegt selshár, sem
er einskis nýtt til loðfatagerðar. Eftir
___WM,
t <>nnlg eru skinnin dregin um borð.
)yí sent þeir fara að brölta meira,
ennur af þeim hið dýrmæta spik.
^Ss Vegna verða selveiðimennirnir
1 iinna kópana áður en þeir verða
Samlir, og það er liið erfiðasta við
1 veiðiferðina.
j sílákarnir, þar sem veiðarnar fara
d’n, eru um þrjú hundruð mílur á
! of
;‘Ua
Lagt úr heimahöfn.
Selveiðurunum er bannað með lög-
um að fara í veiðiförina fyrir 10.
marz ár hvert. Oftast sigla flestir sel-
veiðararnir úr höfn á sama augna-
bliki. Morguninn, er skipin fara, er
mikið um að vera. Skipin flauta af
öllum kröftum. Hróp og köll heyr-
ast frá þúsundum manna, sem korna
niður til hafnarinnar, er skipin leggja
í veiðiferðina. Skipshafnirnar þyrpast
upp á þilíar og koma sér fyrir í reið-
anum, veifandi og hrópandi, og loftið
titrar af gauraganginum.
Skipin dreifa sér yfir stórt svæði,
skömmu eftir að þau fara úr höfn,
því að hver skipstjóri hefur sínar eig-
in skoðanir um það, hvar hann rnuni
finna selinn. Jafnskjótt og skipið er
kornið inn í ísinn, eru tveir menn
settir á vakt upp í reiða í tunnurnar.
Önnur tunnan er nálægt toppnum á
stórsiglunni, en hin er í framsigl-
unni. Annar maðurinn er leitarmað-
ur, sem skimar eftir sel á ísbreið-
unum, en hlutverk hins er að finna
rásir milli jakanna, sem skipið getur
þrætt. Hann sér margar mílur frá
sér úr tunnu sinni og á því hægt með
að finna skipinu leið um ísinn. Þrátt
fyrir það, að leiðsögumaðurinn er
jafnan útfarinn í starfi sínu, verður
að draga úr ferð skipsins og stundum
stöðvast það alveg. Þá verður oft að
setja á fulla ferð aftur á bak og
fulla ferð áfram, á víxl. Skipið knos-
ar og mylur ísinn, totað stefnið renn-
ur upp á jakana og brýtur þá sundur
nteð þunga sínum. Ef skipið festir
sig, svo að vélarnar geta ekki losað
það, reynir skipshöfnin að rugga því,
Jrangað til það losnar. Allir skip-
Skinnum safnað saman á ísnum.
verjar fara út í annað borðið, bíða
fáeinar sekúndur, stökkva síðan til
baka aftur. Þetta veldur því, að skip-
ið fer að rugga, og hreyfingin hjálpar
til að leysa það úr viðjum íssins. Ef
það stoðar sarnt ekki, er gripið til
sprengiefnisins. Því er komið fyrir
framan við skipið og undir jökunum,
sem virðast hefta förina. Síðan er
kveikt í þráðunum, og ísmolunum
rignir allt í kring eftir sprenging-
una. Venjulega nægir þetta til að losa
skipið úr heldunni, og það heldur á-
fram ferð sinni í leit að selnum. En
dag og nótt stendur sarnt baráttan
við ísinn. Oft og einatt festist skipið
svo, að það losnar ekki klukkutímum
og jafnvel dögum sarnan, þangað til
vindur eða straumar breyta sér og
losa um ísinn. Oft getur það verið
mjög háskalegt, þegar skip festist á
þennan hátt. Ef þá skellur á austan
hvassviðri, er voðinn vís, því þá rek-
Blöðruselur tekinn um borð.