Heimilisblaðið - 01.06.1941, Blaðsíða 5

HEIMILISBLAÐIÐ
97
ar ei;’u fullkomlega á rökum reistar. And-
s æðingar Harrietar héldu því fram, að húu
etl atburði gerast, sem undantekning ein
V021u að fyrir kæmu. En það leikur ekki
a tveim tungum, að mynd sú, er hún dreg-
Ur UPP af réttleysi negranna, er sönn. Hún
1 itaði sjáif bóik gegn andstæðingum sín-
,Urn; í)ar sem h.ún færði rök fyrir því, að
•Vsiug'ar hennar væru sannleikanum sam-
Kv0emar.
En það, sem sérkennilegt er við rit þetta
bókmenntalegu sjónarmiði, er sá
as1 íðufulli ákafi, sem þar kemur fram.
°í!n er ekki einvörðtungu mótmæli gegn
^íttimdaræði negraþrælahaldsins. Hún er
Pframt. mótmæli gegn þrældóminum,
^eru skáldkonan sjálf áttj við að búa. Líf
unar var tilbreytingarsnautt. Hún skrif-
1 af innri þörf, til þess að friða sál sína
°^b^a henni andlegu oki.
v egar h'ða tók á síðari hluta 18. aldar,
i , bað augljóst, að þrælahaldið myndi
fra
brátt
ekki
verða að hverfa úr sögu. Það var
mógulegt að nota negraþræla við iðn-
Jarstörf, þar sem sérþekking varð að
lei
bei
Sgjast
til grundvallar. Menntamenn
rra tíma vcj'u einnig sömu skoðunar í
kvSSU.m e^num Pg Robert Burns, sem- orti
»Kveinstafir þrælsins«.
^ n árið 1793 var fundin upp vélin til
> að hreinsa baðmullina með. Áður en
^ muharvélin kom til sögu gat. maðurinn
^remsað 5—6 pund af baðmul.1 á degi
eiJUm, en nú gat hann auðveldlega
sj einsað þúsund pund á sama tíma. Þetta
ei ^i skiiyrði fyrir stóriðnað, og jarð-
Sendurnir í Suðurríkjunum hófu baðm-
se ai ra2^t í stórum stíl. Nú vildu allir fá
v m édýrast vinnuafl, og ti! öflunar þess
1 brselahaldið álitið hið haganlegasta
yrirkomulag.
iðAl>Ö 1860 var málum þann veg kom-
flg- • ^4*000 fjölskyldufeður áttu einn eða
- lri brfri1 en um 400.000 áttu engan
bi'æl.
jg. Af þrælaeigendum þessum áttu
'000 meira en 10 þræla hver, en aðeins
ll.OOO fjölskyldur áttu meira en 50
þræla hver. Þannig var það raunverulega
fámenn landeigendastétt, sem átti mest-
an hluta þrælanna. Árið 1804 höfðu Norð-
urríkin bannað þrælahald eða ákveðið, að
því skyldi smám saman af l.étt. Árið 1840
vp,ru aðeins 1109 þrælar taldir í Norður-
ríkjunum. Það var því dregin lína þvert
yfir meginland Ameríku. Sunnan við hana
var þrælahald leyft, en fyrir norcan hana
var það afnumið með lögum.
Ameríska bogarastyrjöldin var ekki ein-
göngu háð um þrælahaldið j hinum nýstofn-
uðu ríkjum. Hún var í raun og' veru bar-
átta millum stórlandeigenda Suðurríkj-
anna og bænda vesturhéraðanna. Ef
þrælahaldið yrði látið viogangast, myndi
það hafa stóriðnað og' víðáttumiklar baðm-
ullarekrur í för með sér. Væri það hins
vegar afnumið með, lögum, buðust næg
landsvæði landnemum þeim, sem flykkt-
ust inn í landið um þessar mundir frá
austurströndinni. Bændurnir, sem byg'g'ðu
vesturhéruðin, vpru þrælahaldinu andvíg-
ir af skiljanlegum ástæðum. Þegar full-
trúi bændanna, Abraham Lincoln, hlaut
kjör sem forseti, álit.u Suðurríkjamenr.
tíma til þessi kominn að grípa til vopna.
Viðhorfin milli þessara ríkja voru enn-
fremur hin gerólikustu á vettvangi at-
vinnulífs pg framleiðsluhátta. Suðurríkin
fluttu út baðmull, hrísgrjón og tóbaksvör-
ur. Norðurríkin ráku hins vegar marg-
þættan iðnað. Árið 1809 hafði iðnaðar-
framleiðsla Ameríku numið 450 milljónum
króna. Árið 1840 hafði hún ferfaldazt, og
ferfaldazt að nýju árið 1860. — Árið 1850
framleiddi iðnaðurinn vörur, sem voru
verðmeiri en öll framleiðsla landbúnaðar-
ins. Suðurríkin voru útflytjendur og fylgj-
endur frjálsrar verzlunar. Norðurríkin
æsktu þess hins vegar, að sterkri tollalög--
g-jöf yrði á komið til þess að iðnaður þeirra
yrði verndaður gegn samkeppni af hálfu
Evrópu á mörkuðum Vesturheims.
1 sögu Bandaríkjanna hafði þungamiðja
stjórnmálanna legið um Suðurríkin. Helztu
Oiddvitar stjórnmálanna voru niðjar höfð-