Kirkjuritið - 01.05.1939, Blaðsíða 30

204
Magnús Jónsson:
Maí.
ur var aJls Óþekt. Veraldleg vísindi liöfðu sprottið upp,
sem sýndu, að einveldi kirkjunnar yfir öllum slikum mál-
um var óþarft og skaðlegt. Gagnrýnihæfileikinn hafði
verið vakinn, og Jiann sýndi, live illa menn höfðu verið
leiknir vegna þess live þeir höfðu verið auðtrúa. Jafnframt
opnast augu manna fyrir þjóðfélagslegri eymd almennings
og lióflausri kúgun. Nýjar bardagaaðferðir gerðu gömlu
stálklæddu aðalsmennina eldíi jafn ósigrandi og áður,
o. s. frv.
Alt þetta verður til þess, að raust Lúthers vekur af
svefni og reisir úr öskustónni þvílíkan jötun, að ekkert
fékk staðist. Það var eins og komið væri undir morgun,
og allir væru i þann veg að vakna, svo að hróp kallandans
verkaði eins og herlúður, í stað þess að raddir hinna
liljómuðu á svo föstum svefntíma, að þær komu ekki
öðru til leiðar en að nokkurir þeirra svefnstyggustu
rumskuðu, og alt fór i svefn aftur.
VI.
Allar miklar lireyfingar koma í fyllingu tímans. Að þær
verða miklar, er sönnun þess, að fylling tímans hefir verið
komin. Þjóðflutningarnir miklu og lirun Rómaveldis, upp-
liaf og viðgangur ldaustralífsins, krossferðirnar. AUar
þessar lireyfingar eiga sér blýföst rök.
Sagan er eins og sjávarföll. Sjórinn hækkar og lækk-
ar ómótstæðilega. Einstaklingarnir eru eins og bárur a
þessu hafi. Þó að báran velti upp að sandinum, þá nær
liún ekki langt á land upp, ef útfallið er. Og sú báran, seni
flæðir liæst, þegar liáflóð er komið, er meira borin af
sjávarfallinu en af eigin stærð. Það þarf elclci að leita lengi
lil þéss að finna, að öll sagan er saga af fylling tímans,
nú til þessa, nú til hins. í þjóðmálunum kemur þetta fram
ekki síður en í trúmálunum. Stefnur koma upp, af þvl
að fylling tímans stendur bak við, aukast svo, að ekkert
stendst við og sópa öllu á undan sér. En jafnhliða lullna