Kirkjuritið - 01.05.1939, Blaðsíða 29

KirkjuritiS.
Fylling tímans.
203
í Englandi, Savonarola í Firenze, Húss í Bæheimi, umbóta-
mennirnir, sem komu af stað hinum miklu kirkjuþingum,
húmanistarnir, eins og t. d. Erasmus frá Rotterdam, —
enginn þessara manna gat lirundið hinni miklu siðabót
af stað vegna þess, að þeir ýmist komu fyrir fylling tím-
ans eða þá voru ekki í samræmi við hana, livað þá Val-
densar eða heilagur Frans af Assisi, sem hefðu getað orð-
ið siðabótarhöfundar, ef fylling tímans hefði verið komin.
Nei, fylling tímans var komin, þegar þeir Marteinn
Lúther og Zwingli annarsvegar, og Ignatius H. Loyola hins-
yegar komu og hófu upp sína raust, tveir hinir fyrnefndu
írammi fyrir germanska heiminum og hinn síðastnefndi
imian kirkjunnar i rómönsku löndunum.
Það er eins með þessa fylling tímans eins og þá, sem
ék áður lýsli, að ómögulegt er að lýsa henni í stuttu máli
nenia rétt með því að nefna dæmi. En gaman væri og
gagnlegt að skrifa hók um það efni.
Með endurvakningu hinna fornu hókmenta, og yfirleitt
nieð því að leiða i ljós menningu fornaldarinnar fekk
miðaldalífsskoðunin sitt ólæknandi sár. En mjög margt af
lJvi, sem hæta þurfti innan kirjunnar, stafaði einmitt af
menningarleysi miðaldanna og andlegu fátækl. Kristin-
óómurinn liafði komið til germönsku þjóðanna sem utan-
aðkomandi vald, án þess að þær væru nema að litlu leyti
að spurðar, og án þess að þær næðu að samþýðast hinu
aýja innilialdi og semja það eftir sínu innræti og sinni
h'úarþörf. Það er fyrst eftir að þessar þjóðir liafa með
hjálp hinna nýju vísinda lirotið alt til mergjar, að þær
f>nna, lwað við þær átti, og hvað það væri i kristindómn-
11 m, sem þær gátu gert raunverulega að sinni eign. Einlægni
þeirra, sem vildi leita til tærrar uppsprettunnar sjálfr-
ai\ fær fyrst svölun, þegar Nýja testamenlið og Biblían
öll eru opnuð fyrir þeim. Einstaklingshyggja þeirra brýzt
nndan fargi helgivaldsins.
•fafnhliða er prentlistin komin og gerir mögulegt að
shi til hljóðs fyrir nýjum skoðunum á þann hátt, sem áð-