Verði ljós - 01.02.1903, Blaðsíða 3

VERÐI LJÓS!
19
allar hræringar þess, óskir þess og eftirlaDganir, sorgir þess og á-
hyggjur. Og hvað gerði allan þorra þessara manna svo fúsan til að
lilýða fyrirmælum hans og sinna kröfum hans ■—- já, miklu fúsari til
að sinna þeim en t. a. m. kröfum hinna andlegu leiðtoga lýðsins, farí-
seanna og fræðimannanna? An efa ekkert anuað en einmitt tilfinningin
fyrir þvi, að hann heimtaði ekki af þeim neitt aunað en það, sem
eigið hjarta þeirra, eigiu samvizka þeirra sagði þeim, að væri í fylsta
mát.a sanngjarnar kröfur. Og þegar haun krefst þess af þeim, að þeir
trúi, þá er það svo fjærri sanni sem orðið getur, að þeim fiunist liann
heimta af sór nokkuð það, er í sjálfu sér verði talið óeiginlegt mauu-
inum eða óeðlilegt, að þeim miklu fremur finst það eðlilegasta krafan;
því að hjarta þeirra þráir um frara alt að geta í trúnni hvílst við guð-
dómlegt fóðurhjarta, er alls ekki gerir sór mannamun, en er jafnopið
fyrir öllum, sem þangað leita.
En vér erum eigi bundnir við þetta dæmi eitt máli voru til sönn-
unar. Öll saga þjóðanna frá því fyrst saga hefst og alt til þessa
dags, saunar það með eins ómótmælanlegum rökum og uut er að Ó3ka
sér, að ekkert er manninum eðlilegra en trúin.
Eða mundi það bera vott um, að manninum só trúin óeðlileg, að
aldrei hefir fundist nokkur þjóð eða nokkur kynflokkur manna, á hve
lágu stigi sem hann aunars hefir staðið í menuiugarlegu tilliti, að
ekki hafi fundist hjá honum trú á yfiruáttúrlega veru eða verur, sem
hann leitaði til, hvenær sem einhvern vauda bar að höndum, og reyndi
að gera sér hlynta og hliðliolla á þann hátt sem álitínn var heppi-
legastur og beztur?
Eða mundi það bera vott um, að manninum só trúin óeðlileg, er
vór á vorum dögum sjáum víða í liiuum kristnu löndum fjölda manna,
er snúið hafa bakinu við Jesú Kristi og kirkju hans, taka að búa
sór til ný trúarbrögð (t. a. m. eius og pósitívista-trúna) eða taka upp
einhver heiðin trúarbrögð (eins og t. a. m. Buddha-trúna), sem þeirn
fiunast bezt eiga við hæfi sitt ?
Nei, megi nokkuð á slíku byggja, verður það einmitt hið gagn-
stæða: að al’ öllu eðlilegu sé trúin manuinum hið langeðli-
legasta. Það sýnir oss hvorttveggja, að maðuriun getur ekki verið
án trúarinnar. Trúin er fyrir sálu maunsins hið sama og maturiun
fyrir líkamann, hvorki meira nó minna eu lífsskilyrði. Eigi líf manns-
ius ekki að verða honum liiu óbærilegasta kvöl, verður sálin að hafa
eitthvað það, sein hún geti trúað á.
Hafi maðuriun glatað hinui sönnu trú, verður hann anuaðhvort að
búa sér til nýja trú eða þá að hallast að einhverjum þeim heiðnum
trúarbrögðum, sem fyrir eru í heimiuum.
Trúarlaus, guðlaus getur enginu maður lifað, nema með því að
afneita síuu eigin eðli, liætta að vera maður. Því segir og heilög