Nýjar kvöldvökur - 01.06.1915, Síða 7

HVERJUM ER UM AÐ KENNA.
127
hann ekki annað en hrækja Framan í hann tll
þess að komast í svartholið, og líða betur.
Þetta væri hlægilegt, ef það væri ekki satt —
og voðalegt.
XI.
Dump, dump . . . dump, duntp!
Jafnt og þunglamalega skella tréskórnir á
steingólfi refsingarstofunnar. Um þrjátíu dreng-
ir brokka í kring, óstöðvandi, óstöðvandi einn
á fætur öðrum. Chretien er síðastur og dregst
stundum heldur aftur úr, af því að hann er
stinghaltur.
»Nú nú, geturðu ekki komist áfram, leti-
hlóðið þitt,« kallaði umsjónarmaðurinn, sem sat
á lágfættum stól í miðri stofunni. Og svo bætti
hann við: »Skammist þið til að fara almenni-
lega út í hornin, strákar.«
Drengirnir reyndu auðvitað að taka sveig
á sig í hornunum, því að hvcrt horn gerir
hrindingu eða árekstur, sem eykur áreynslu, en
þrælafógetinn lætur sér ant um að vel sé farið
út í hornin.
Ressi halarófa af ófríðum börnum trítlar —
trítlar í sífellu. Rau eru Ijót. Döpur augun eru
líkust óhreinum rúðum, og hvert einasta af þess-
um heimskuðu andlitum minnir á eitthvert dýr.
Einn hefur nef eins og hrútur, annar trýni eins
og rotta, þriðji rana eins og svín. Æ, hafið
meðaumkun með þeim, þér fríðu og gáfuðu,
ungu manneskjur, sem lesið þessa sögu. Hafið
meðaumkun með þeim, þessum aumingjum, þó
að þeir séu heimskir og Ijótir. Hverjum er um
að kenna?
Dump, dump! . . . Þeir ganga og ganga
án minsta afláts, og liggur við að hníga niður
af þreytu. Fæturnar bólgna í hörðum tréskón-
um, þeir eru þungir sem blý, cg það stoðar
ekkip þó að þeir reyni að rétta úr bakinu sem
merki upp á þrjósku og þverúð, þeir kikna
aftur og hálsvöðvarnir þrútna af magnleysi.
Og á þessu tilbreytingarlausa göngulagi
fellur Chretien í craummók, og lifir upp í end-
urminningunni alla fangatíðj sína.
Hann mintist þess, þe^r hann kom í stofn-
f
unina, níu vetra snáði. Hann fær óðara, eins og
ósjáifrátt, hatur í sig á þessari löngu, kölkuðu
beinu byggingunni, og kapellunni, sem ekki var
annað en timburhjallur tneð krossi á. Hann
varð hræddur við landslagið á hásléttunni; það
var gróðurlítil, endalaus flatneskja með sífeld-
um stormi, og sáust þar aðeins í stöku stað
kyrkingslegir lundar af álmviði, skjálfandi í
storminum. t*au voru líkust trjám þeim og
húsum, sem hann teiknaði á spássíuna á skóla-
bókunum sinum heima.
Nú stendur hann á skrifstofunni. Hann er
alveg afklæddur og skoðaður ains og dýr eða
dauður hlutur. Svo fær hann strigaföt til að
vera í með tölu á. Og skrifarinn, sem færir
hann inn í bók, kallar hann Chretien Forgeat.
Hann verður hissa og segir: »Eg heiti Aubry.
Faðir minn var timburmaður og héí Prosper
Aubry.«
Prælafógetinn blaðaði í blöðum sínum, yptir
öxlum og segir: »Pú heitir Chretien Forgeat,
... Aubry hét hann, sem lifði saman við móður
þína, og vill nú ekkert hafa lengur með þig
að sýsla. Skilur þú það? Og hann hefur víst
gildar ástæður til þess.«
Barnið skildi ekkert og varð alveg ráðalaust.
Illi karlinn, sem altaf barði hann, var þá ekki
faðir hans. Pví betur, því hann hatar hann.
En Chretien fékk fljótt að vita, hvernig í öllu
lá. Hann var ekki lengi að komast á snoðir
um, hvað það var að vera óskilgetinn. »Mað-
urinn sem lifði saman við móður þína,« eru
orð, sem eru algeng í uppeldisstofnuninni. Og
Chretien fékk fljótt að heyra það, sem verra
var. Pótt fangarnir séu ekki nema börn, er
það takmarkalaus óþverri, sem heila þeirra er
íþyngt með og það fljótt. Allir strákar eru
fullir at þessum óhreinleika, sem fær þá til að
skrifa og teikna óþverraorð og myndir á múra
og veggi. Pessu öllu kyntist Chretien áður en
hann var 10 vetra.
Eg sný huganum að þér hreina barnssál,
hamingjusami sonur heiðarlegra hjóna, sem
elska þig og vaka yfir þér. Oft tekur faðir þinn
utan um hendur þínar og horfir angurvær í