Ægir - 01.12.1926, Page 6

238
æ;g'i r
eitt um Eggerts daga, o. fl. Furðulegt
myndi mönnum nú þykja að heyra, að
sild og ufsi væru sjaldséð við Vestfirði;
en af þeim fiskum hafa Vestfirðingar víst
ekki skift sér fremur í þá daga, en aðrir
íslendingar. Vestfirskan skarkola segir
hann magran og ekki etinn. — Hann seg-
ir frá ýmsu sjófangi, sem menn neyttu
þá, en nú er löngu „úr móð“, t. d. voru há-
karlsegg þá etin ný á Vestfjörðum, eða
eins og „Röræg“ eða eggjaostur. Þá var
„kúfiskur‘“ hafður til matar á Vestfjörð-
um, og beitukongur (ætikongur) bæði þar
og á Breiðafirði. Aftur á móti var kúskel
tekin til beitu við Álfsnes við Kollafjörð
syðra og stunduðu Kjalnesingar þá sjó ár-
ið um kring, á smábátum með haldfærum,
en ekki greinir frá á hvaða miðum. —
Loðna var þá hirt og etin í Eyjafirði á
vorin.
Margt bendir Eggert mönnuin á að hag-
nýta sér betur af sjávarafurðum, en þá var
gert; segir hann t. d. bæði hafsíld og kóp-
síld, öðu, krækling, smyrsling og krabba
góða fæðu, sem menn eigi að færa sér i
nyt.
Ýmsu lýsir hann, sem hér skal ekki far-
ið lengra út i, viðvíkjandi veiðarfærum,
skipum og bátum og útbúnaði þeirra, en
yfirleitt virðist svo, sem honum hafi ekki
fundist mikið til um fiskveiðarnar sem
atvinnuveg og ekki séð mikla framtíð í
þeim og telur (í Búnaðarbálki) sjávarafla
svipulan, en leggur aðaláhersluna á land-
búnaðinn. Þetta var næsta eðlilegt, því að
sjósóknin var ekki mikil og fleyturnar bæði
smáar og ekki útbúnar til þes» að sækja á
þeim langt á haf út, ef fiskurinn — sem
átti sér stað þá ekki síður en nú á dög-
um — gekk ekki á grunnmiðin, sem þá
voru aðalmiðin. Ekkert haffært fiskiskip
var hér á landi, þegar þeir Eggert ferðuð-
ust hér og hin útlendu (hollensku dugg-
urnar) voru engin stórskip og afli þeirra
ekki neitt gífurlegur. Voru menn á þeim
tímum ekki farnir að fá rétta hugmynd
um fiskauð islenskra miða. Var því eðli-
legt, að Eggert þætti sjávarútvegurinn
(um íslenskar siglingar eða farmensku var
alls ekki að i’æða) eklci líklegur til þess að
verða nein lj'ftistöng velmegunar og fram-
fara landsbúa.
Ekki er þó með þessu sagt, að Eggert
hafi ekki viljað farmfarir á þessu sviði;
hvatning hans til manna um að hagnýta
sér gæði sjávarins sem best bendir einmitt
á hið gagnstæða. En þó að hann legði eng-
in stórfeld ráð á, sjávarútveginum til þrifa,
þá hefir hann þó eflaust unnið honum ó-
metanllegt gagn óbeinlínis, með því að
vekja þjóðina af því móki, sem hún var
fallin í á flestum sviðum og hvetja hana
til nýrra dáða.
Væri Eggert nú á foldu, mundi honum
víst þykja orðnar miklar breytingar á
mörgu frá því sem var á hans dögum og
eflaust þælti honum margt af því miklar
framfarir: akvegirnir, brýrnar, hestvagn-
arnir og hestlausu vagnarnir, seglalausu
skipin, stór og smá, sem fara móti falli og
vindi, öll rafmagnstækin, til orkugjafar,
Ijósa og skeytasendingar á landi og sjó,
landbúnaðarvélarnar, fiskiskipin, veiðar-
færin o. fl. o. fl. — En eflaust mundi hann
líka sjá ýmsa galla; þætti líklega óþarflega
margt sótt til útlanda til fata og matar, of
lítið unnið að veiðarfæragerð, illa hagnýtt
sér margt af því, sem úr sjónum aflast
o. s .frv.
Merkjlegt mundi Eggert eflaust þykja
það, að nú væri í holtinu fyrir ofan Reykja-
vík (sem í hans daga var aðeins eitt bænda-
býli) stofnun, er sagt gæti fyrir um veður,
með svo og svo löngum fyrirvara. — Hefði
þess háttar stofnun verið til og getað sent
að leggja á Breiðafjörð í iskyggilegu útliti,
Eggert aðvörunarskeyti, þegar hann ætlaði
þá hefði hann kannske tekið meira tillit