Ægir - 01.10.1974, Blaðsíða 8

Hið gjöfula
Norður-Atlantshaf
Glefsur úr skýrslu ICES 1972
1 nýútkominni skýrslu Alþjóðahafrannsókna-
ráðsins, the Internatiional Council for Ex-
ploration of the Sea, skammstafað ICES er
sagt ýtarlega frá aflabrögðum á Norðaustur-
Atlantshafi undangenginn ártatug og reyndar
einu ári betur, eða frá 1962 til 1972 að báðum
árum meðtöldum. Starf ICES beinist að þvi að
rannsaka ástand tiltekins hafsvæðis og fisk-
tegundanna á því, og síðan kemur í þessu til-
viki til kasta Norðaustur-Atlantshafs fisk-
veiðinefndarinnar, the North-East Atlantic
Commission, skammstafað jafnan NEAFC, að
fjalla um takmarkanir á sókninni, ef rannsókn
sýnir að þess sé þörf. Það er augljóst, að rann-
sókn á stofnstærðum og afkastagetu stofna í
hafdjúpunum er ekki auðunnið verk, og því
síður, þegar hún þarf að vera svo vandlega
unnin og örugg að hægt sé að byggja á henni
sóknartakmarkanir, sem gætu haft í för með
sér atvinnuleysi eða tekjuskerðingu þúsunda
manna. Það er því von að ICES láti sér hægt
í örlagaríkum ályktunum og vilji rannsaka
allt sem ýtarlegast. Nú bætist það við hina
seinunnu rannsókn, að ákvarðanir NEAFC
byggjast síðan á samkomulagi margra þjóða
og það reynist því engan veginn nóg að fyr-
ir liggi í einstökum tilvikum ákveðin niður-
staða af rannsóknum ICES, það getur haf-
izt langt þóf í NEAFC og málið jafnvel strand-
að þar, þannig að lítið sé aðhafst.
Það er því að vonum, að ýmsum þjóðum
þyki þetta kerfi til stjórnar á sókn all sein-
virkt og vilji taka málin í sínar hendur. Það
er nú samt í þessu stjórnunarkerfi, sem lausn-
ar er að vænta, en ekki í skyndiaðgerðum
einstakra þjóða sem þá byggja aðgerðir sín-
ar á sérhagsmunum, oft stjórnmálalegs eðlis.
Það getur verið nauðsynleg bráðabirgðalausn
í einstökum tilvikum en til frambúðar eru
þær aðgerðir ekki vænlegar. Fiskurinn geng-
ur nefnilega víðast hvar mikið til milli fiski-
slóða og virðir ekki línur dregnar af stjórn-
málamönnum. Þegar um samliggjandi fiski-
slóðir er að ræða verður að nást samkomulag
um sóknina.
1 skýrslum sínum skiptir ICES Norðaust-
ur-Atlantshafinu í 3 aðalsvæði og auk þess
er Eystrasaltið sér. Hér er því um hafsvæði
að ræða frá 36° n.br. (Gíbraltar) og norður
með allri vesturströnd Evrópu og norður í
íshaf, og takmarkast þar að austan við 51°
a. 1. en að vestan við 42-44 v. 1. (Hvarf).
Á svæðakortinu, sem fylgir þessari grein,
eru aðalsvæðin tölusett með arabiskum tölum
1, 2 og 3 og þau afmörkuð með breiðum
brotnum línum. Aðalsvæðunum þremur er
svo skipt niður í sérsvæði og eru þau merkt
á kortinu með rómverskum tölum og afmörk-
uð með grönnum heilum línum.
Aflaskipting milli aðalsvæðanna þriggja (í
lestum):
1962 1972
Aðalsvæði 1:
3.468 þús. (hámark ’66, 4.353 þús.) 4.093 þús.
Aðalsvæði 2:
2.020 þús. (hámark ’68, 4.080 þús.) 3.857 þús.
Aðalsvæði 3:
711 þús. (hámark ’65, 800 þús.) 727 þús.
Eystrasaltið:
433 þús. 713 þús.
(hámark)
Samtals var því aflinn á Norðaustur-At-
lantshafinu 6 milljónir 632 þús. lestir 1962 en
9 milljónir 388 þús. lestir 1972.
Það er því ekki um neina smáræðis heild-
araflaaukningu að ræða á þessu hafsvæði
undangenginn áratug. Hin náttúrulegu skil-
yrði, haffræðileg og líffræðileg, eru enn nokk-
uð óljós fyrir mönnum á öllu þessu haf-
282 — Æ GI R