Ægir - 01.10.1974, Blaðsíða 15

1969, 255 þús. lestum, en hefur síðan farið
rýrnandi og 1972 var hann 153 þús. lestir. í
spærlingsaflanum er um tvo aflatinda að ræða
á tímabilinu og var annar 1968 en þá var
aflinn 486 þús. lestir og 1972 var hann 510
þús. lestir, en hafði verið 167 þús. lestir 1962
og þessi aukning var öll í austurhluta svæð-
isins.
Sérsvæðin á aðalsvæði 2
Meginsérsvæðin á aðalsvæði 2 eru fjögur,
ni, IV, VI og VII. Þessi svæði skiptast svo
í fjölmörg undirsvæði, en í aflatöflunni eru
tölurnar miðaðar við þessi aðalsérsvæði. Aust-
ast er III, Skagerak og Kattegat, síðan er
svæði IV, allur Norðursjórinn frá Dover og
norður úr og miðin úti af Suður-Noregi (Vik-
ingsbankinn) og þetta sérsvæði takmarkast
að norðan af 64° n. br. en vestan af 4° v. 1.,
sem liggur rétt fyrir vestan Orkneyjar. Fyr-
ir vestan Orkneyjar (4° v. 1.) og Bretlands-
eyjar allar er svæði VI, sem nær vestur að
18° v. 1. 'Og suður af VI er svæði VTI, sem
nær einnig vestur að 18° v. 1. og suður að
48° n. br. eða á móts við Bretagneskagann.
Á sérsvæði VII eru því Ermarsundsmiðin fyrir
sunnan England.
í aflatöflunni eru tekin saman Norðursjáv-
armiðin og Víkingsbankinn (IV) og Skagerak
og Kattegat (III) og í annan stað miðin vest-
Ur og suður af Bretlandseyjum, það er VI og
VII.
Sérsvæðin IV og III.
Margir furða sig á, hvað afli hefur hald-
ist í Norðursjó með þeirri gífurlegu sókn,
sem þar hefur verið áratugum saman og nú
er heildaraflinn tvöfaldur við það, sem hann
var í byrjun sjöunda áratugsins. Ef nokkur
glóra væri í þeirri kenningu sem við íslend-
ingar eigum nú orðið einkarétt á, að botn-
varpa og dragnót eyðileggi fiskimið, þá væru
Norðursjávarmiðin löngu öreydd og ónýt, því
að þar hefur verið um gífurlega sókn að ræða
noeð báðum þessum veiðarfærum hátt á aðra
öld.
Nú er vitaskuld sitt hvað að eyðileggja fiski-
mið, eða veiða tímabundið upp fisk á tilteknu
miði, þó að menn rugli þessu oft saman, og það
vekur furðu manna að afli skuli ekki löngu
vera farinn að tregast verulega á Norðursjáv-
armiðunum. Á þau er sótt af þúsundum skipa
og báta með allar tegundir veiðarfæra, bæði
til veiða á botnfiski ög uppsjávarfiski. Ekki
er mönnum fyllilega ljóst hverjar séu orsakir
þess, að Norðursjávarmiðin hafa þolað alla
þessa sókn undanfarinna áraog áratuga. Sjálf-
sagt hafa náttúrulegu skilyrðin verið mjög
hagstæð fyrir sumar tegundirnar, hrygning
og klak lánast vel, en einnig kemur til ör
sóknarskipting úr tegund, sem var að tregast
í aðra nýja og minna nýtta, og fjölgun teg-
unda í veiðunum.
En þó að svo sé nú, að heildarafli hafi
vaxið stórlega á þessum sérsvæðum, þá eru
sumar fisktegundir þar farnar að sýna um
þessar mundir greinileg merki þess að telft
sé á tæpasta vaðið í sókninni í þær.
1962 var aflinn í Norðursjó, Skagerak og
Kattegat, það er sérsvæðunum IV og III, 2
millj. 203 þús. lestir og óx frá ári til árs fram
að 1968 að hann varð 4 millj. 262 þús. lestir
og fjögur síðustu árin hefur hann verið um
4 millj. lesta árlega (1972 4 millj. 29 þús.
lestir).
Af uppsjávarfiski var aflinn 1962 934 þús.
lestir, fór vaxandi þar til 1967, að hann var
2 millj. 86 þús. lestir en síðan verið minnk-
andi og var 1 millj. 11 þús. lestir 1972.
Af einstökum tegundum uppsjávarfisks er
það helst að segja, að síldaraflinn var mun
minni við lok tímabilsins en við upphaf þess
(756 þús. lestir 1962 en 715 þús. lestir 1972,
mestur 1965, þá 1 millj. 469 þús. lestir).
Makrílaflinn jókst fram að 1967 að hann var
931 þús. lestir en síðan farið stórlega minnk-
andi og var 188 þús. lestir 1972. Brislings-
aflinn hefur tvöfaldast (43 þús. lestir 1962
en 97 þús. lestir 1972).
Botnfisksaflinn var 1 milljón 715 þús. lest-
ir 1962, fór sívaxandi þar til 1968, þá 3 millj.
663 þús. lestir og 1972 var hann 3 millj. 28
þús. lestir. Af einstökum botnfiskstegundum
hefur þorskaflinn meir en þrefaldast (114 þús.
lestir 1962, en 368 þús. 1972), ýsuaflinn fjór-
faldast (53 þús. lestir 1962, 216 þús. lestir
1972), lýsuaflinn aukist um þriðjung eða vel
það (91 þús. lestir 1962, 510 þús. lestir 1972).
Ufsaaflinn var enginn 1962 en 209 þús. 1972.
Sandsílisaflinn jókst úr 140 þús. lestum í 366
þús. lestir, skarkolinn úr 107 þús. lestum í 144
þús. lestir en annar flatfiskur veiðst í svip-
uðu magni frá ári til árs allt tímabilið.
Æ GIR — 289