Ægir - 15.12.1975, Blaðsíða 11

Ástæðan var fyrst og fremst aðsteðjandi
verkefnaskortur þess hluta fiskiskipastólsins,
sem undanfarin ár hefur stundað síldveiðar í
Norðursjó. Önnur ástæða var byggð á nauð-
syn þess að dreifa sókn bátaflotans og reyna
þannig að finna honum verkefni við aðrar
veiðar en þorskveiðar.
Byggt var á niðurstöðum fiskifræðinga um
stærð og veiðiþol loðnustofnsins, auk þess sem
vitað var, að sumarloðna er í eðlilegu árferði
feitari en vetrarloðna.
Því miður mistókst tilraun þessi að veru-
legu leyti. Kom þar m.a. til, að ís lá lengi
sumars á venjulegum veiðislóðum, sjávarkuldi
var því mikill og átuskilyrði slæm. Loðnan,
sem fannst og veiddist var að mestu leyti
mögur einsársloðna. Við höfðum hins vegar
bundið vonir okkar við veiði 2ja—3ja ára
loðnu. Af þessum sökum og öðrum gátu
þeir tveir framtakssömu útgerðarmenn, sem
réðust í að gera þessa tilraun, einungis at-
hafnað sig í stuttan tíma.
Að mínu mati þarf að standa betur að
þessum málum á næsta ári.
Að öðru óbreyttu á að vera hægt að veiða
nokkur hundruð þús. lestir af loðnu yfir sum-
ar og haustmánuði næstu ára, án þess að
ganga nærri stofninum. Þetta þýðir ekki að-
eins veiþegið verkefni fyrir bátaflotann og
bræðslur á Norðurlandi, heldur gætu slíkar
veiðar og dregið úr sókninni í þorskstofninn.
Annað atriði, sem vert er að gefa gaum í
þessu tilliti, eru veiðar á kolmunna. Rann-
sóknastofnun fiskiðnaðarins vinnur nú m. a.
að athugunum á ýmsum verkunaraðferðum á
kolmunna til manneldis. Er æskilegt að stofn-
uninni verði gert kleift að flýta þessum rann-
sóknum.
Fulltrúar félagsins i stjórn og ráðgjafa-
nefndum rannsóknastofnana sjávarútvegsins
hafa jafnan komið á framfæri samþykktum
Fiskiþings og stjórnar félagsins um fiskileit
og aðrar rannsóknir, og beitt sér fyrir fram-
kvæmd þeirra.
Þó að störf Fiskifélagsins fyrir opinberar
stofnanir, ráðuneyti og samtök sjávarútvegs-
ins, hafi verið svipaðs eðlis og á næstliðnu
starfsári, hafa þau þó vaxið verulega, eins
og fyrr segir. Virðist fara nokkuð saman auk-
inn fjöldi starfsmanna opinberra stofnana og
ráðuneyta og kröfur um skýrslur og önnur
gögn. Vafasamt er, að margar þessar kröfur
um aukið skýrsluhald og upplýsingar hafi
mikið gildi til lausnar aðsteðjandi vanda.
Þá má nefna störf Fiskifélagsins fyrir
sendinefnd Islands á Hafréttarráðstefnu S. Þ.,
svo og fyrir alþjóðlegar stofnanir, svo sem
Norðaustur-Atlantshafsnefndina, Alþjóðahaf-
rannsóknaráðið, FAO, OECD o. fl.
Fiskveiðilögsagan.
Fiskveiðilandhelgi íslands var færð út í 200
mílur hinn 15. okt. s.l., nema gagnvart þjóð-
um, er samið höfðu um fiskveiðiréttindi inn-
an 50 mílna markanna á sínum tíma. Samn-
ingar við þær þjóðir runnu út hinn 13. nóvem-
ber s.l.
Allmargar þjóðir hafa farið fram á samn-
inga um framlengingu fyrri réttinda eða nýja
samninga um fiskveiðar innan hinna nýju
fiskveiðimarka í samræmi við yfirlýsingu
ríkisstj órnarinnar, er útfærslan í 200 mílur
var tilkynnt, að hún væri reiðubúin að ræða
við þær þjóðir, er teldu sig hafa hagsmuna að
gæta, um takmörkuð réttindi á gagnkvæmnis-
grundvelli.
Ef tillit er tekið til álits Hafrannsókna-
stofnunarinnar og nýútkominnar skýrslu
Rannsóknaráðs ríkisins um „Þróun sjávarút-
vegs“, kemur í ljós, að ástand þorsk- og ýsu-
stofnanna er svo alvarlegt, að minnka þarf að
mun sóknina í þessa tvo stofna, þar sem á
hinn bóginn aðrir þýðingarmiklir stofnar svo
sem ufsi og karfi eru fullnýttir. íslendingar
veiða innan við helming samanlagðs afla þess-
ara tveggja stofna. Á s.l. ári öfluðu íslending-
ar um 64% þess þorsks, sem veiddist á ís-
landsmiðum og rúmlega 80% heildarýsuafl-
ans.
Ég mun ekki ræða þessi mál ítarlega nú,
þar sem báðar þessar álitsgerðir verða lagðar
fyrir þingið. Þó vil ég segja, að ýmsar niður-
stöður þeirra verður að ræða með ýmsum
fyrirvörum, þar sem sumar orka tvímælis
vegna skorts á gögnum eða þekkingu. Aðrar
eru byggðar á forsendum, sem eðli sínu sam-
kvæmt eru breytilegar. Gefst væntanlega
tækifæri til að fara nánar inn á þessi atriði
í umræðu.
Hvað sem þessu líður, getum við ekki litið
framhjá þeim niðurstöðum, sem fyrir liggja
um ástand hrygningarstofnsins sérstaklega,
né um afkastagetu íslenzka fiskiskipastólsins.
ÆGIR — 393