Ægir - 15.09.1977, Blaðsíða 11

0 ta er fyrst og fremst skammtímamarkmið
12 fa® kaki liggur það að geta dregið úthafs-
viri ann faman a lengri tíma, en jafnframt að
er na nýjum afurðum sess á mörkuðum. Það
n°kkuð ljóst að verulegar breytingar verða
jamsetningu þess afla, sem bandalagið kem-
j, n með að fá og þess, sem það hefur fengið.
Um í>ar^ ^ma til að koma í kring breyting-
a neysluvenjum og þann tíma hyggst
ndalagió vinna með slíkum samningum.
2 ., ^egun veiði- og vinnslugetu að aflamögu-
^1 um er meginþátturinn í tillögugerð Efna-
í. Ssbandalagsins. Það gengur út frá því að
floti í
eigu bandalagsþjóðanna sé of stór til að
^ a þær auðlindir, sem til ráðstöfunar eru.
. ð'ggst bandalagið verja sem svarar 75 mill-
erðum íslenskra króna á næstu fimm árum
ul að:
aka úr umferð skip, sem úrelt eru orðin
2 óhagkvæm í rekstri.
eggja tímabundið og breyta skipum, sem
alið er að geti haft rekstrarmöguleika.
Þessarar áætlunar hafa einstök ríki
t á prjónunum svipaðar áætlanir. T. d. hafa
si° endingar greitt mönnum fé fyrir að leggja
a _|Pum. Hafa þeir gert þetta með hliðsjón af
iamöguleikum.
^nðaríkin:
síðasta ári gaf bandaríska ríkisstjórnin
^ stefnuyfirlýsingu um nýtingu þeirra líf-
tvö h auðlmda' sem falla þeim í skaut með
in nndruð mílna lögsögu. í þessari yfirlýs-
öanU, eru sett fram víðtæk markmið, sem
aiaS^a ríkisstjórnin hyggst stefna að.
þýgj1 markmið eru eftirfarandi: (í orðréttri
1.
2.
3.
4.
sk Urreisa> viðhalda, efla og hagnýta á
ynsamlegan hátt fiskauðlindir, sem þýð-
g hafa fyrir Bandaríkin.
yggja upp og viðhalda heilbrigðum sjáv-
gjtvegi.
a framlag sjávarauðlinda til afþreyingar
■pn annarra félagslegra þarfa.
, ryggja neytendum nægilegt framboð af
eunæmri sjávarfæðu.
Verður nánar f jallað um þessi markmið hér
á eftir og framkvæmdir í því skyni að ná þeim,
en fyrst verður aðeins vikið að sjávarútvegi
í Bandaríkjunum og þeim möguleikum, sem
hann hefur í fiskveiðum. Þessa öld hafa Banda-
ríkin lengst af verið meðal alfremstu fiskveiði-
þjóða, ef litið er á landað magn. Árið 1975
voru þau í fimmta sæti með 2.8 millj. tonna
heildarafla. Hins vegar hefur þessi grein verið
stöðnuð um alllangt skeið og frá stríðslokum
hefur aflinn verið nánast stöðugur, þrátt fyr-
ir nærri þreföldun í heimsaflanum. Orsakir
þessa eru margþættar, en sennilega eru þrjár
hvað þýðingarmestar. í fyrsta lagi hefur sjáv-
arútvegur Bandaríkjanna þurft að standa í
harðra samkeppni við aðrar atvinnugreinar um
fjármagn og vinnuafl, án þess að njóta opin-
berrar framfærslu. Þegar iðnaður er rekinn
með þeirri miklu framleiðni sem raun er á í
Bandaríkjunum er sú samkeppni ekki auðveld.
í öðru lagi hefur hann orðið að standa í sam-
keppni við sjávarútveg annarra þjóða. Sú sam-
keppni er tvíþætt. Annars vegar samkeppni um
auðlindir og hins vegar samkeppni á banda-
rískum mörkuðum. Ef litið er á tölu um afla
á miðum við Bandaríkin er augljóst að útlend-
ingar taka meirihlutann af þeim afla sem þar
er fenginn. Viðhorf þeirra gagnvart framboði
fiskafurða hefur verið að fá fisk þar sem
hann er ódýrastur, jafnvel þó að það komi
niður á þeirra eigin veiðum. Á báðum þessum
sviðum hefur bandaríski sjávarútvegurinn
lent í klemmu, sem hefur reynst honum skeinu-
hætt. Það sama má reyndar segja um okkar
sjávarútveg, þótt með öðru móti sé, en hér
hefur verið gripið til leiðréttinga, svo sem
gengisfellinga ef í harðbakkann slær. Slíku er
ekki að heilsa í Bandaríkjunum.
Þriðja meginástæðan er kerfi úreltra reglu-
gerða, sem komið hefur í veg fyrir eðlilega
þróun. Þessi ákvæði hafa virkað hemlandi bæði
á tæknilega þróun og eins á arðsemi veiða og
þar með vilja til fjárfestinga í greininni. Til
að mynda hafa til skamms tíma verið í gildi
ákvæði, sem beinlínis koma í veg fyrir tækni-
þróun. Sem dæmi má nefna að við skelfisk-
veiðar á ákveðnum svæðum hefur fram á sein-
ustu ár verið bannað að nota vélarafl til að
draga plógana, og eingöngu seglskipum leyfð-
ar þessar veiðar. Annað ákvæði sem hefur
haft rík áhrif er að bandarískum útvegsmönn-
um hefur verið gert að skipta einvörðungu
við innlendar skipasmíðastöðvar. Þetta hefur
ÆGIR — 321