Ægir - 01.05.1979, Blaðsíða 10

Metaflaár
í þessu árlega töflublaði Ægis er að venju að finna
margvíslegar upplýsingar um afla og verðmæti fisks
og annars sjávarfangs, hagnýtingu afla eftir verk-
unaraðferðum, útflutning, auk upplýsinga um skip-
astólinn o.fl. f þetta yfirlit vantar að þessu sinni afla-
skiptingu á veiðarfæri og skipagerðir, sem birtar
verða síðar. Fyrir þá sem þess óska er enn
nákvæmari og sundurliðari upplýsingar um sjávar-
útveginn að finna í sérstökum skýrsluheftum Fiski-
félagsins, sem nefnast útvegur 1 og 2, svo og í skýrsl-
um um útgerð og afkomu fiskiskipaflotans.
Heildaraflinn á s.l. ári nam alls 1.566 þús. lestum,
að verðmæti 66.847 millj. króna. Lokaaflatölur
ársins 1977 sýna 1.374 þús. lestir, að verðmæti
43.457 millj. króna. Hér verður að taka tillit til
breytinga á gengi, auk aflaaukningar og verð-
breytinga erlendis.
Af einstökum tegundum sjávarafla ber loðnuna
hæst bæði árin. Á s.l. ári nam loðnuaflinn þannig
tæplega 62% heildarafla, en einungis tæplega 19 af
hundraði landaðs verðmætis.
Afli botnfisktegunda, þegar spærlingur og
kolmunni er frátalinn, nam 478.9 þús. lestum að
verðmæti 47.2 milljörðum, en það er tæplega 71%
heildarverðmætis. Botnfiskafli ársins 1977 var svip-
aður eða 479.1 þús. lestir.
Þorskaflinn einn útaf fyrir sig var nokkru minni
en á árinu 1977 eða 319.7 þús. lestir samanborið við
329.7 þús. lestir. Stafar þessi samdráttur þorskafla
milli ára væntanlega af strangari reglum um tak-
markanir á sókn, svo og minni þorskgöngum á
hrygningarstöðvar, slæmu tíðarfari á haustmán-
uðum og auknum siglingum skipa á erlendan
markað.
Því miður varð ekki sú aukning á karfa- og
ufsaafla, sem vænzt var, eftir brotthvarf Þjóðverja
af miðum, þótt nokkur aukning yrði á karfaafl'
anum. Hinsvegar jókst ýsuaflinn nokkuð.
Nokkur aukning var á sókn skipa og afla af spæA'
ingi, en þó sérstaklega kolmunna. Hefur þeim skip'
um og farið fjölgandi, sem með góðu móti geta veiú
kolmunna, ef aðrar aðstæður, svo sem verðlag
afurða leyfa, þar sem við stöndum frammi fyrlf
stórhækkun olíuverðs og annars útgerðarkostfl'
aðar.
Á þessu ári má búast við nokkrum samdræú1
þorskafla vegna þeirra auknu takmarkana, er settar
hafa verið á sókn, til verndar og endurreisnar þorsk'
stofnsins. Þá virðist útlit fyrir loðnuveiðar óljóst
og hafa verið gerðar tillögur um mikla takmörkua
sóknar og afla.
I síðustu skýrslu Hafrannsóknastofnunar unl
ástand fiskstofna, var gerð tillaga um að takmarka
þorskaflann við 250 þús. lestir á þessu ári.
Af ýmsum ástæðum var engan veginn unnt að
fylgja þessari tillögu. Koma til bæði líffræðile£'
en þó einkum efnahagsleg sjónarmið. I fyrsta lagier
ekki sýnt fram á, að líffræðilega nauðsyn beri ú
slíkra takmarkana og í öðru lagi hefði afleiðing111
orðið stórfelld lækkun útflutningsverðmætis sjávaf'
afurða, sem numið hefði 12—15 milljörðum króna-
enda þótt tillit sé tekið til þess, að veiðar má auka a
öðrum fisktegundum, svo sem karfa, ufsa
grálúðu. Jafnvel þótt afli þessarra tegunda hefði na
því marki, sem mælt var með, hefði bæði orðið sam
dráttur heildarafla botnfiska og enn meiri minnku11
heildarframleiðsluverðmætis, vegna lægra mark
aðsverðs afurða.
262 — ÆGIR