Ægir - 01.05.1991, Síða 44

268
ÆGIR
5/91

Markaðsmál « > Markaðsmál « > Markaðsmál^
Heimsframleiðsla á mjöli og lýsi 1990
Ástand á markaðnum á árínu 1990
Árið 1990 einkenndist af
minnkandi framleiðslu á lýsi og
mjöli. Heildarframleiðsla á fisk-
mjöli minnkaði þannig um 10%
frá fyrra ári og framleiðsla lýsis
dróst saman um 18% miðað við
framleiðslu ársins 1989. Eins og
fram kemur á línuriti 1, var fisk-
mjölsframleiðsla heimsins 6.7
milljónir tonna á árinu 1989, en er
áætluð rétt liðlega sex milljón
tonn á síðasta ári.
Verð á fiskmjöli og lýsi er um
þessar mundir í lágmarki miðað
við mörg undanfarin ár. Og að því
viðbættu að olíuverð stórhækkaði
á síðasta ári vegna Persaflóadeil-
unnar, en olían er einn stærsti
kostnaðarþáttur við framleiðslu
þessara afurða, þá var rekstur
þessa iðnaðar mjög erfiður um
allan heim.
Ástand markaðarins í upphafi
árs 1991, gefur ekki miklar vonir
um bata í atvinnugreininni. Til
lengri tíma litið er þó ögn bjartara
yfir. Áður hefur verið nefnt í Ægi,
að aukning fiskeldis í heiminum
hljóti fyrr eða síðar að valda verð-
hækkunum á fiskmjöli og var
nokkuð um þetta fjallað í ágætri
grein Jóns Ólafssonar, Fiskmjöls-
og lýsisframleiðslan 1990, í 3. tbl
Ægis 1991. Einnig má nefna, að ef
samkomulag næst í Úruguay-lotu
samninga innan GATT, um stór-
felldan niðurskurð á styrkjum til
landbúnaðar, þá mun sá niður-
skurður hafa afgerandi áhrif á
samkeppnisstöðu fiskeldis og
sennilega enn meiri bein og óbein
áhrif til hækkunar á verði á fisk-
mjöli.
Fiskmjöl
Á línuriti 1, er sýnd framleiðsla
þriggja helstu framleiðenda fisk-
mjöls í heiminum; Chile, Perú og
Japans. Samdráttur framleiðsl-
unnar um tæplega sex hundruð
þúsund tonn milli áranna 1989 og
1990, stafar fyrst og fremst af sam-
drætti í framleiðslu Chiles. Fram-
leiðsla fiskmjöls í Chile árið 1990,
dróst saman um 356.000 tonn frá
fyrra ári, einnig var um talsverðan
samdrátt í framleiðslu að ræða
árið 1990 í Bandaríkjunum, Dan-
mörku og í Noregi.
Samdráttur framleiðslu fisk-
mjöls í Chile kom til af minnkandi
afla á sardínu, ansjósu og jack
makríl, en þetta eru helstu teg-
undir sem Chilebúar veiða Ú
bræðslu. Samdrátturinn átti $er
aðallega stað í norðanverðu land-
inu þar sem ansjósuveiðar eru
mestar. Ástæður aflasamdráttai
eru ekki fyllilega Ijósar, en bent
hefur verið á ofveiði sem líklega
orsök og óska útgerðarmenn og
sjómenn á svæðinu eftir að stjorn-
völd komi á skipakvótum að
íslenskri fyrirmynd. Aðrir vilja
rekja ástæður aflabrestsins til
breytinga í straumakerfi sjávar og
breytingar á hinum þekkta El Nu1'
ostraumi, séu enn að gera suðut-
amerískum fiskimönnum grikk.
Eftirspurn eftir fiskmjöli er sýnd
á línuriti 2. Eftirspurnin fylg'r
8000
6000
Línurít 1.
Heimsframleiðsla á fiskmjöli 1986-1990
Önnur
Chile Perú Japan lönd
■■I l 1 55SS53S EvS2S3
Framleiðsla (1000 tonn)
2000
6720
6777
6700
6010
■ ■ _mJ
1986
1988
Ár
1989
1990