Tímarit lögfræðinga - 01.10.1989, Side 34

maður hefur úrskurðað og þess sem Tryggingastofnun greiðir er lög-
takskræfur samkvæmt 1. mgr. 28. gr. bl., sbr. 6. tl. 1. gr. og 7. gr. ].
um lögtak nr. 29/1885 (ltl.). Að lokum er þess að geta að nokkuð oft
semur fólk um hærra meðlag enda þótt lágmarksmeðlagið sé algengast.
I 3. mgr. 15. gr. bl. er að finna heimild til að úrskurða föður til að
kosta framfærslu barns að öllu leyti ef barnið er getið við háttsemi
sem fellur undir XXII, kafla almennra hegningarlaga nr. 19/1940
(hgl.). Á þetta hefur ekki reynt og er því ekki ástæða til að fjalla
ítarlega um heimildina á þessu stigi. Hitt er svo annað mál að ef á
reyndi yrði þetta ákvæði líklega erfitt í framkvæmd. I fyrsta lagi er
vandkvæðum bundið að skera úr um það hvað úrskurða á tiltekinn
aðila til að greiða, þar sem hann á að kosta framfærsluna að öllu
leyti, en merking þess er fjarri því að vera ljós. I annan stað hefur
móðir mjög takmarkaðan aðgang að Tryggingastofnun ríkisins, þar
sem aðgangurinn er bundinn við lágmarksmeðlag. Það gæti því farið
svo að þetta ákvæði reyndist harla lítils virði ef á reyndi.
I lögum er ekki að finna nein takmörk fyrir því með hve mörgum
börnum hið framfærsluskylda foreldri verður úrskurðað til að greiða
meðlag. Það er ástæða til að taka þetta fram þar sem misskilnings
hefur gætt um þetta atriði. Stafar hann líklega af því að takmörk
eru fyrir því hve Innheimtustofnun sveitarfélaga gengur hart fram í
innheimtu meðlaga.
Samkvæmt 1. mgr. 17. gr. bl. lýkur framfærsluskyldu þegar barn
verður 18 ára og er þá miðað við upphaf næsta mánaðar eftir að því
aldursmarki er náð. Skyldu til greiðslu meðlags lýkur hins vegar fyrr
ef barn giftist, nema valdsmaður ákveði annað. Til samræmis við
þetta segir í 2. mgr. 16. gr. að ekki megi í úrskurði valdsmanns miða
við annað aldursmark en greinir í 17. gr. og í 21. gr. að ekki megi
semja um lægra aldursmark. Samkvæmt þessu má valdsmaður ekki
úrskurða meðlag lengur en til 18 ára aldurs, nema um sé að ræða
menntunarmeðlag, sbr. 2. mgr. 17. gr., og verður síðar fjallað um það.
Sjálfsagt geta aðilar samið um greiðslu framfærslueyris lengur, en
þess ber að geta að aðgangur að Tryggingastofnun ríkisins um greiðsl-
ur samkvæmt slíkum samningum er takmarkaður við 18 ára aldur.
1 18. gr. bl. segir að meðlag beri að greiða mánaðarlega fyrirfram,
nema annað sé löglega ákveðið. Með því er í fyrsta lagi átt við að
aðilar geti samið um aðra tilhögun, enda útilokar 21. gr. bl. það ekki,
a.m.k. að svo miklu leyti sem hagsmunir barns eru tryggðir, og í öðru
lagi er hægt að haga greiðslum með þeim hætti sem greinir í 2. ml. 1.
mgr. 23. gr. Þar er gert ráð fyrir að heimilt sé að greiða framfærslu-
176