Árbók Háskóla Íslands - 31.12.2003, Síða 35

Rannsóknir
Rannsóknasamningur
Samningur við menntamálaráðuneyti um rannsóknir var undirritaður 19. desem-
ber 2003. Samningurinn er umgjörð um þróun rannsóknastarfs Háskóla (slands
næstu þrjú ár. Áhersla er lögð á að Háskólinn verði sem best í stakk búinn til að
keppa um rannsóknafé í breyttu umhverfi næstu ára. Þá verður áætlanagerð í
tengslum við rannsókna- og vísindastarf aukin.
Skuldbindingar Háskólans
Háskóli íslands mun á samningstímanum leitast við að auka rannsóknavirkni og
tryggja gæði rannsókna og rannsóknarnáms og skýra hvernig rannsóknavirkni
starfsmanna hefur áhrif á launabreytingar. Lögð verður sérstök áhersla á símat í
þessu samhengi. Auka á sveigjanleika milti kennslu- og rannsóknarskyldu
starfsmanna og tillögur þar að tútandi verða kynntar ráðuneytinu í árslok 2004.
Háskólinn mun á samningstímanum festa í sessi formlegt gæðakerfi sem m.a.
felur í sér mat á rannsóknum og teiðbeiningar um hvemig skuli bregðast við nið-
urstöðum mats einstakra starfsmanna í samræmi við kröfur sem gerðar eru til
háskóla í ríkjum OECD.
Háskólinn og starfsmenn hans munu taka virkan þátt í alþjóðtegum rannsókna-
áættunum (t.d. rammaáætlun ESB) og tvíhliða samstarfi. Einnig skat hvetja starfs-
menn til að sækja um innlenda og erlenda styrki og efla þannig sókn í rann-
sóknasjóði. Skipulag á hagnýtingu hugverka starfsmanna skat bætt og þeir hvattir
til einkaleyfaumsókna í því augnamiði að tryggja hagsmuni þeirra og Háskólans.
Leggja ber áherstu á samstarf við opinberar rannsóknastofnanir í tengstum við
uppbyggingu rannsóknamáms. Þá skal samstarf við aðra háskóla og fyrirtæki
aukið í tengstum við framhaldsnám, t.d. í formi handleiðslu og nýtingar á rann-
sóknaraðstöðu. Háskólinn mun leitast við að auka samstarf við háskóla og rann-
sóknastofnanir á landsbyggðinni um rannsókna- og fræðastarfsemi.
Skuldbindingar menntamálaráðuneytisins
Menntamálaráðuneytið mun á samningstímanum vinna að breytingum á fjár-
mögnun rannsókna í samræmi við áherslur ríkisstjórnarinnar sem koma fram í
stefnu Vísinda- og tækniráðs. Breytingarnar gera ráð fyrir viðameira hlutverki
samkeppnissjóða í fjármögnun rannsókna. Þá skal skilyrðum styrkveitinga úr
inntendum samkeppnissjóðum breytt til að stuðta að auknu samstarfi á mitli
stofnana og betri nýtingu fjár. Vísindasamfélaginu skal tryggður aðgangur að er-
lendum rannsóknasjóðum með greiðslu aðgangsframlaga.
Ráðuneytið mun beita sér fyrir því að tryggja Háskólanum ákveðið grunnframlag
til rannsókna en að öðru leyti taki hann þátt í samkeppni um rannsóknafé úr
sjóðum. Þá skal leitast við að styrkja innviði Háskótans með uppbyggingu rann-
sóknartækja. húsnæðis og rannsóknaraðstöðu. Sérstaktega verður hugað að að-
stöðu tilraunavísinda og verkgreina og gerð áætlun um úrbætur. Gefnar verða út
regturá samningstímanum um eftirlit með gæðum rannsókna. Einnig skatstuðt-
að að ytri úttektum á rannsóknastarfsemi í samvinnu við Háskólann.
Fjárveitingar og upplýsingagjöf
Menntamálaráðuneytið hefur. eftir því sem fjárhagsaðstæður teyfa. htiðsjón af
rannsóknamatskerfi Háskótans (rannsóknareiningar, meistara- og doktorsnemar.
öflun styrkja úr sjóðum) við ákvörðun fjárveitinga til rannsókna við skólann.
Gert er ráð fyrir að fjárveitingar til Háskóla íslands vegna rannsókna verði 1.269
m.kr. á árinu 2004 og að árlegar fjárveitingar nemi a.m.k. þessari upphæð. Þá fær
Háskólinn 20 m.kr. viðbótarfjárveitingu í Rannsóknasjóð á árinu 2004. Ráðuneytið
mun beita sér fyrir sérmerktu framlagi tit Rannsóknasjóðs fyrir árin 2005 og 2006.
í rannsóknasamningum er gert ráð fyrir stóraukinni upplýsingagjöf í sambandi
við rannsóknir. Hetstu stærðir úr rannsóknamatinu skutu birtar í ársskýrslu.
Einnig skulu birtar upplýsingar um starfsferil kennara. ritverk þeirra og þátttöku í
atþjóðlegum rannsóknarverkefnum.
Almennt
Háskóli ístands rekur hvatakerfi sem samanstendur í meginatriðum af rann-
sóknasjóðum, akademísku framgangskerfi og launaumbun. Forsenda hvatakerf-
isins er mat á rannsóknum sem byggist á atþjóðlegum viðmiðunum. Háskóla-
kennararog sérfræðingar skila árlega skýrslu um rannsóknastörf sín og birt
hugverk. Hin birtu verk eru metin til svokaltaðra rannsóknastiga. Rannsókna-